Henriette d’Angeville
Henriette d'Angeville (ur. 10 marca 1794 w Semur-en-Brionnais, zm. 13 stycznia 1871 w Lozannie) – druga kobieta, która wspięła się na Mont Blanc.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1794 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 stycznia 1871 |
Życiorys edytuj
Henriette d'Angeville była potomkinią francuskiej rodziny arystokratycznej. Po rewolucji francuskiej jej ojciec został uwięziony, dziadek stracony, a rodzina przeniosła się do regionu Ambérieu-en-Bugey[1]. Gdy w 1827 zmarł jej ojciec, osiedliła się w Genewie[2]. Pragnęła wspiąć się na Mont Blanc, co osiągnęła w 1838 jako pierwsza kobieta po Marie Paradis. D'Angeville uprawiała alpinistykę przez kolejne 25 lat, zdobywając następne 21 szczytów oraz ponownie Mont Blanc. Ostatnią wyprawę zrealizowała w wieku 65 lat – wybrała się na Oldenhorn[1]. Na starość interesowała się speleologią oraz założyła Muzeum Mineralogii w Lozannie, które działa do dzisiaj[3].
Ekspedycja na Mont Blanc edytuj
Henriette d'Angeville wyruszyła na Mont Blanc w 1838 w towarzystwie Josepha-Marie Couttet, pięciu przewodników oraz sześciu tragarzy. Alpinistka dostała propozycję dołączenia do dwóch grup składających się wyłącznie z mężczyzn, ale odmówiła[2]. Docierając do Chamonix, wywołała spore poruszenie, tłumy wiwatowały podczas dalszej wspinaczki. W Grand Mullets, na wysokości 10 000 stóp, odwiedził ją polski szlachcic; dołączyła do niej także angielska ekspedycja[1].
Henriette dotarła na szczyt 4 września 1838 o 2 w nocy. Po drodze udowodniła, że jest silna i zwinna[1], pomimo tego, że cierpiała na kołatanie serca i senność[4]. Reszta grupy dotarła na górę o 13.15. Po wspinaczce wznoszono toasty szampanem i wypuszczano gołębie, aby ogłosić sukces. Po powrocie do Chamonix powitał ich salut armatni, a w obchodach następnego dnia uczestniczyła sześćdziesięcioletnia Marie Paradis[1]. W tym czasie w Chamonix obecny był również pisarz i alpinista Albert Richard Smith, choć wyjechał dzień przed udaną wspinaczką d'Angeville. Smith próbował przyłączyć się do ekspedycji, ale wspiął się na górę dopiero w 1851, po czym wykorzystał swoje doświadczenie w przedstawieniu teatralnym[5].
Uznanie i upamiętnienie edytuj
Ponieważ Marie Paradis przyznała, że częściowo została wniesiona na górę przez swoich przewodników, Henriette d'Angeville często jest określana jako pierwsza kobieta, która samodzielnie wspięła się na Mont Blanc. W pobliżu zamku Angeville nabytego przez rodzinę w 1657, zamieszkanego przez brata Henriette[6], znajduje się ulica jej imienia. Wspominała o niej Harriet Beecher Stowe w pamiętniku z podróży Sunny Memories of Foreign Lands. Stowe intensywnie podróżowała po Alpach i spotkała w Genewie zarówno Marie Paradis, którą nazwała „Marie de Mont Blanc”, jak i d'Angeville[7].
Wspomnienia Henrietty d’Angeville wydano w 1991 jako My Ascent Of Mont Blanc. Sally Zigmond wydała jej biografią zatytułowaną Chasing angels[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Rebecca A. Brown, Women on high : pioneers of mountaineering, Boston : Appalachian Mountain Club Books ; Guilford, CT : Distributed by the Globe Pequot Press, 2002, ISBN 978-1-929173-13-6 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ a b David Mazel, Mountaineering Women: Stories by Early Climbers, Texas A&M University Press, 1994, ISBN 978-0-89096-617-4 [dostęp 2021-10-20] (ang.).
- ↑ a b Henriette d’Angeville - narzeczona Mont Blanc [online], KUDI Podroze, 14 lipca 2015 [dostęp 2021-10-21] (pol.).
- ↑ Glenda Riley, Women and nature : saving the "Wild" West, Lincoln : University of Nebraska Press, 1999, ISBN 978-0-8032-3932-6 [dostęp 2021-10-21].
- ↑ The Eclectic Magazine of Foreign Literature, Science, and Art, Leavitt, Trow, & Company, 1851 [dostęp 2021-10-21] (ang.).
- ↑ Hauteville-Lompnes : la rue centrale, un condensé de l'histoire de la station - Le Progrès [online], web.archive.org, 31 lipca 2010 [dostęp 2021-10-21] [zarchiwizowane z adresu 2010-07-31].
- ↑ Harriet Beecher Stowe, Sunny Memories of Foreign Lands, Phillips, Sampson, 1854 [dostęp 2021-10-21] (ang.).