Henryk Gaertner
Henryk Andrzej Gaertner (ur. 23 marca 1922 w Lublinie, zm. 4 lutego 2020 w Krakowie[1]) – polski lekarz hematolog, profesor doktor habilitowany nauk medycznych, historyk i muzyk, emerytowany profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Syn prof. Henryka Karola Gaertnera (1892–1935).
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk medycznych | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Profesura | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujUrodził się 23 marca 1922 roku w Lublinie, w rodzinie inteligenckiej[2] – jego matka Anna Bachleda Curuś była polonistką, a ojciec Henryk Karol Gaertner był profesorem filologii polskiej[3] i wykładał wówczas na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim[4]. We Lwowie ukończył szkołę podstawową i gimnazjum, a liceum w Krakowie[2], dokąd rodzina przeniosła się w 1935 roku po śmierci ojca. W latach 1927–1939 studiował również pianistykę[4]. W 1939 roku zapisał się na studia lekarskie na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale podjęcie ich uniemożliwił mu wybuch II wojny światowej[3].
Podczas Sonderaktion Krakau 6 listopada 1939 roku zbiegiem okoliczności uniknął aresztowania. W czasie niemieckiej okupacji pracował w Zakopanem jako sprzedawca, księgowy i portier[5] w rodzinnym hotelu[4]. W 1942 roku został aresztowany przez Gestapo, ale dzięki interwencji prof. Rudolfa Weigla został zwolniony i wkrótce potem zatrudniony w jego instytucie przeciwtyfusowym[3] jako laborant i karmiciel wszy[5]. W tym okresie podjął też studia na tajnym Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego[3]
Po zakończeniu wojny dokończył studia lekarskie[2], uzyskując w 1951 roku dyplom oraz jednocześnie tytuł doktora nauk medycznych[4] pod kierunkiem prof. Juliana Aleksandrowicza, specjalizując się w hematologii[2]. W 1949 roku podjął także studia muzykologiczne[4] na Uniwersytecie Jagiellońskim[2]. W swojej karierze zajmował się m.in. wykorzystywaniem muzyki w terapii bólu[5]. Odbył stypendia w Czechosłowacji i Węgrzech[4], a w latach 1960–1961 korzystał ze stypendium Fundacji Rockefellera, dzięki któremu dokształcał się m.in. w Stanach Zjednoczonych, Francji i Niemczech[2].
W 1954 roku uzyskał specjalizację drugiego stopnia z chorób wewnętrznych, a w 1982 roku z hematologii[4]. W 1971 roku objął posadę ordynatora oddziału chorób wewnętrznych w Szpitalu Miejskim im. Edmunda Biernackiego w Krakowie. W 1975 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1987 roku tytuł profesora zwyczajnego[2]. W 1981 roku kierowany przez niego oddział przeniesiono do Szpitala im. J. Dietla[3]. Wspólnie z dr. Andrzejem Kosiniakiem-Kamyszem[2] przekształcił w 1984 roku swój oddział[3] w pierwszą w Polsce[2] Katedrę i Klinikę Medycyny Wsi[3] i kierował nią do 1994 roku, kiedy odszedł na emeryturę[2].
Autor licznych monografii i podręczników medycznych, głównie z zakresu chorób wewnętrznych i hematologii, był także pionierem muzykoterapii[6]. Był członkiem m.in. Towarzystwa Internistów Polskich, Polskiego Towarzystwa Edukacji Psychosomatycznej, Stowarzyszenia Lekarzy Homeopatów i Polskiego Towarzystwa Psychosomatycznego, a także członkiem honorowym Haute Académie Internationale de Lutéce, Académie Européenne des Arts i Club des Intellectuels Français[7]. Był założycielem i przewodniczącym Komisji Historii i Filozofii Medycyny oraz członkiem Komisji Historii Nauk PAU.
Był honorowym członkiem Zakonu Bonifratrów.
Zmarł 4 lutego 2020 roku w Krakowie[2], pochowany został na cmentarzu Rakowickim[8] (kw. KC).
Od 1962 roku był żonaty z dr. farm. Ludwiką Kuroś, miał z nią syna Henryka Ludwika[4].
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2000)[2][9][10],
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[11],
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[11],
- Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”[11],
- Złota Odznaka Honorowa Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski (2017)[2],
- Medal 120-lecia Ruchu Ludowego (2017)[2],
- Medal Gloria Medicinae[2][11],
- Medal Medicus Magnus[2][11]
Przypisy
edytuj- ↑ Zmarł prof. dr hab. med. Henryk Gaertner | Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie [online] [dostęp 2020-07-21] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Kraków: zmarł prof. Gaertner, nestor polskiej hematologii i interny – Po godzinach [online], rynekzdrowia.pl [dostęp 2020-02-17] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Jubileusz prof. Henryka Gaertnera [online], cm-uj.krakow.pl [dostęp 2020-02-17] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Jan Łazowski, Wywiad z Profesorem Henrykiem Gaertnerem z okazji 90-lecia urodzin, „Sztuka Leczenia”, tom XXIV (1–2), 2012, s. 9–14 (pol.).
- ↑ a b c Henryk Gaertner lwowianin profesor medycyny, historyk, muzyk [online], fronda.pl [dostęp 2020-02-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-17] (pol.).
- ↑ Kraków/ Zmarł prof. Henryk Gaertner, nestor polskiej hematologii i interny [online], Nauka w Polsce [dostęp 2020-02-17] (pol.).
- ↑ Zmarł prof. dr hab. med. Henryk Gaertner – wybitny lekarz, naukowiec i humanista [online], krakow.wyborcza.pl, 4 lutego 2020 [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Nekrolog, Gazeta Wyborcza, 13 lutego 2020.
- ↑ M.P. z 2000 r. nr 11, poz. 225.
- ↑ Rita Pagacz-Moczarska, Jubileusz profesora Henryka Gaertnera, Alma Mater, miesięcznik UJ, 41/2002.
- ↑ a b c d e Nekrolog, Dziennik Polski, 08.02.2020.