Hieracium babiogorense
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Hieracium babiogorense – gatunek rośliny należącej do rodziny astrowatych. Endemit Babiej Góry.
| Systematyka[1] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Hieracium babiogorense |
| Nazwa systematyczna | |
| Hieracium babiogorense Szeląg Phytotaxa 2024 645 (3): 278–285[3] | |
Morfologia
edytuj- Łodyga
- Ulistniona. O wysokości 35–60 cm. Zielona, czerwieniejąca. W dolnej części pokryta średnio licznymi bladymi, prostymi włoskami o długości 4–5 mm i nielicznymi gwieździście rozgałęzionymi. W górnej części rzadkie proste, blade z ciemną podstawą włoski o długości 1–1,5 mm i nieliczne gwieździście rozgałęzione, a także drobne gruczołki[3].
- Liście
- Liście rozetkowe 4 do 6. U osobników rosnących w zacienieniu wysokich traw zasychające podczas kwitnienia. Skórzaste. Sinawe, z purpurowobrązowymi plamkami. Wewnętrzne liście do 15 cm długości i 3 cm szerokości. Lancetowate, zaostrzone, ostro ząbkowane. Górna powierzchnia blaszki naga, dolna lekko owłosiona bladymi, prostymi włoskami o długości do 2 mm. Na nerwie środkowym i brzegach włoski i gruczołki. O klinowatej podstawie przechodzącej stopniowo w oskrzydlone ogonki liściowe. Ogonki liściowe gęsto pokryte prostymi włoskami o długości do 5 mm i bladymi gruczołkami. Zewnętrzne liście mniejsze, zaokrąglone na szczycie[3].
- Liście łodygowe 3 do 6. Podobne do rozetkowych, zwłaszcza w dolnej części łodygi. Położone wyżej mniejsze[3].
- Kwiaty
- Zebrane w 5 do 15 koszyczków. Kwiatostany rozgałęzione na łodyżkach o długości do 20 cm wyrastających blisko dolnych liści i 3–4 szypułach o długości do 8 cm wyrastających nad górnymi liśćmi. Akladium (szypuła szczytowego koszyczka) o długości 2–3 cm. Szypuły cienkie, wzniesione, gęsto pokryte gwiazdkowatymi włoskami i prostymi włoskami o ciemnej podstawie długimi na 1,7 mm oraz rzadko pokryte czarniawymi włoskami gruczołkowymi o długości 0,3-0,5 mm. 2–3 szarozielone podsadki z licznymi prostymi włoskami o ciemnej podstawie i nielicznymi włoskami gwiazdkowatymi. Lekko rozdęte u podstawy okrywy o długości 8–10 mm, umiarkowanie owłosione. Podsadki okrywy czarniawozielone, lancetowate, o podstawy do 1,2 mm szerokości, na szczycie tępo zakończone, zebrane w trzy rzędy. Wewnętrzne podsadki z bladozielonymi brzegami pokrytymi włoskami gwiazdkowatymi. Pokryte umiarkowanie gęsto prostymi włoskami o ciemnej podstawie długimi do 2 mm oraz rzadko pokryte czarniawymi włoskami gruczołkowymi o długości 0,2-0,4 mm, jak również nielicznymi żółtymi gruczołkami. Kwiaty języczkowe intensywnie żółte, orzęsione na szczycie. Słupki brudnożółte z gęstymi drobnymi włoskami. Pręciki ubogie w pyłek[3].
- Kwitnienie od końca lipca do sierpnia[3].
Biologia
edytujHieracium babiogorense jest prawdopodobnie krzyżówką między jastrzębcem przenętowatym (w szerokim ujęciu) a jastrzębcem sinym (w szerokim ujęciu). Jest tetraploidem. Znane jest tylko rozmnażanie apomiktyczne[3].
Ekologia
edytujZnane są jedynie stanowiska z masywu Babiej Góry, co czyni ten gatunek endemitem tego obszaru. W momencie odkrycia znane było ich pięć, położonych w Polsce i Słowacji, zasiedlanych przez co najmniej dwieście osobników. Występuje na siedliskach niezadrzewionych: ziołoroślach z klasy Mulgedio-Aconitetea i okrajkach zarośli kosodrzewiny i boru jodłowego. Występuje na wysokości od 1380 m n.p.m. do 1610 m n.p.m.[3]
Systematyka
edytujW obrębie rodzaju Hieracium zaliczany jest do sekcji Alpestria i gatunku zbiorowego Hieracium juraniforme. Jako mikrogatunek zbliżony jest do gatunków głównych jastrzębiec przenętowaty (H. prenanthoides) i jastrzębiec siny (H. bifidum), prawdopodobnie będąc ich mieszańcem[3]. Gatunek opisany w 2024 roku przez Zbigniewa Szeląga. Miejsce typowe to Babia Góra (północno-wschodnie zbocze Kościółka Wschodniego, subalpejskie zarośla Mulgedio-Aconitetea na wysokości 1520 m). Holotyp zebrany 23 lipca 2023 roku znajduje się w zielniku KRAM Instytutu Botaniki im. W. Szafera PAN. Kilka paratypów znajduje się w prywatnym zielniku Szeląga[3].
Nazwa gatunkowa nawiązuje do Babiej Góry, czyli miejsca odkrycia.
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Zbigniew Szeląg, Two new species in Hieracium sect. Alpestria (Asteraceae) from Mt. Babia Góra, Western Carpathians, Poland, „Phytotaxa”, 645 (3), 2024, s. 278–285, DOI: 10.11646/phytotaxa.645.3.7, ISSN 1179-3163 [dostęp 2024-06-18].