Hulczyn
Hulczyn (cz. Hlučín, niem. Hultschin) – miasto położone we wschodnich Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Opawa. Leży na Śląsku Opawskim (będącym częścią Górnego Śląska) i Płaskowyżu Głubczyckim.
.jpg) Ratusz miejski | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Burmistrz |
Petra Tesková | ||||
| Powierzchnia |
21,13 km² | ||||
| Wysokość |
241 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2012) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Kod pocztowy |
748 01 | ||||
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  | |||||
Położenie na mapie Czech  | |||||
 49°53′48″N 18°11′35″E/49,896667 18,193056
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Hulczyn leży nad jeziorem, przy granicy z Polską. W Hulczynie-Darkovičkach znajduje się muzeum fortyfikacji wojskowych. Miasto partnerskie Namysłowa.
Podział
edytujMiasto podzielone jest na trzy części stanowiące również trzy gminy katastralne:
- Bobrovníky (niem. Bobrownik, od 1939 r. Biberswald)
- Darkovičky (niem. Klein Darkowitz)
- Hulczyn
Gospodarka
edytujW mieście rozwinął się przemysł maszynowy, odzieżowy, materiałów budowlanych oraz drzewny[1].
Historia
edytujZałożone zostało przez Przemysła Ottokara II w 1256 roku jako własność zamku Landek koło Ostrawy, jednak pierwsza wzmianka nastąpiła w 1303 jako Hulczin, a w języku niemieckim jako Hultzen w 1385 (krótkotrwale nazwę zmieniono również na Liechtenstein, na cześć Liechtensteinów). Istnieje wiele teorii pochodzenia nazwy, np. od imienia Hulka (zdrobnienie od Hula) albo Ula (z niem. Ulrich) z sufiksem -in. W miejscowym narzeczu laskim nazwa wymieniana jako Hu(ł)czyn, a miejscowi Niemcy wymawiali też ją jako Hultschen[2]. Miasto należało wpierw do Margrabstwa Moraw, następnie księstwa opawskiego i do księstwa raciborskiego, od 1742 roku wraz z niemal całym Śląskiem do Prus, od 1816 roku w powiecie raciborskim prowincji śląskiej Prus. W XVIII wieku Hulczyn podlegał inspekcji podatkowej w Prudniku[3]. W 1746 w Hulczynie znajdowała się wartownia pocztowa, podlegająca pod urząd pocztowy w Prudniku[4]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje, że w regionie najbardziej używanym językiem był morawski, a później język polski, zaznacza też obecność dużej niemieckiej diaspory w samym mieście – Die Volkssprache ist in den vier ersten Mährisch, in der letzteren Polnisch; nur in der Stadt Hultschin findet sich eine größere Anzahl Deutscher vereinigt[5]. Odsetek niemieckich mieszkańców zmieniał się między spisami ludności i wynosił w 1890 r. 18,2%, w 1900 r. – 28,2%, w 1910 r. – 24,2%, w 1921 r. – 30,3%, a w 1930 r. – 10,2%[6].
10 stycznia 1920 r. z mocy traktatu wersalskiego wraz z kraikiem hulczyńskim przyłączone zostało do Czechosłowacji. Po Układzie Monachijskim z 1938 roku na powrót znalazł się w Niemczech do 1945 roku.
Ludzie związani z Hulczynem
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Hulczyn, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-01-04].
- ↑ Ladislav Hosák, Rudolf Šrámek: Místní jména na Moravě a ve Slezsku I, A-L. Praha: Academia, 1970, s. 263. (cz.).
- ↑ Historia Powiatu Prudnickiego - Starostwo Powiatowe w Prudniku [online], www.powiatprudnicki.pl [dostęp 2020-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-16].
- ↑ Kasza 2020 ↓, s. 790.
- ↑ Triest 1865 ↓, s. 706.
- ↑ Barbora PETŘÍKOVÁ: NÁRODNOSTNÍ A NÁBOŽENSKÁ STRUKTURA OBYVATELSTVA HLUČÍNSKA. Olomouc: 2010, s. 34. (cz.).
Bibliografia
edytuj- Felix Triest, Topographisches Handbuch von Oberschlesien., Breslau: Wilh. Gottl. Korn, 1864–1865, OCLC 315739117 (niem.), Erste Hälfte, Zweite Hälfte.
- Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
Linki zewnętrzne
edytuj- Hulczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 207.