Hydropsalisrodzaj ptaków z podrodziny lelków (Caprimulginae) w obrębie rodziny lelkowatych (Caprimulgidae).

Hydropsalis
Wagler, 1832[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – lelkowiec długosterny (H. torquata)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

lelkowe

Rodzina

lelkowate

Podrodzina

lelki

Rodzaj

Hydropsalis

Typ nomenklatoryczny

Caprimulgus furcifer[a] Vieillot, 1817

Synonimy
Gatunki

2 gatunki – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej[7][8].

Morfologia

edytuj

Długość ciała 20,3–30 cm (bez długich piór ogonowych które u samców dochodzą do 66 cm); masa ciała samic 45–57 g, samców 42–63 g[7].

Systematyka

edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1832 roku niemiecki przyrodnik Johann Georg Wagler w artykule poświęconym nowym taksonom ssaków i ptaków opublikowanym w czasopiśmie Isis von Oken[1]. Wagler wymienił dwa gatunki – Hydropsalis azarae Wagler, 1832 (= Caprimulgus furcifer[a] Vieillot, 1817) i Caprimulgus manurus Vieillot, 1817 (= Caprimulgus torquatus J.F. Gmelin, 1789) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Caprimulgus furcifer[a] Vieillot, 1817 (lelkowiec długosterny)[3].

Etymologia

edytuj
  • Hydropsalis (Hydropsalia, Hydropsallis, Pydropsalis): gr. ὑδρο- hudro- ‘wodny-’, od ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos ‘woda’; ψαλις psalis, ψαλιδος psalidos ‘nożyczki’[9].
  • Psalurus (Psalarus): epitet gatunkowy Caprimulgus psalurus[c] Temminck, 1823; gr. ψαλις psalis, ψαλιδος psalidos ‘nożyczki’; -ουρος -ouros ‘-ogonowy’, od ουρα oura ‘ogon’[10]. Gatunek typowy: Caprimulgus torquatus J.F. Gmelin, 1789.
  • Diplopsalis: gr. διπλος diplos ‘podwójny’, od δυο duo ‘dwa’; ψαλις psalis, ψαλιδος psalidos ‘nożyce’[11]. Gatunek typowy: Hydropsalis trifurcatus[d] Tschudi, 1845.

Podział systematyczny

edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[12]:

  1. a b c Podgatunek H. torquata.
  2. a b c Niepoprawna późniejsza pisownia Hydropsalis Wagler, 1830.
  3. Synonim H. torquata.
  4. Podgatunek H. climacocerca.

Przypisy

edytuj
  1. a b J.G. Wagler. Neue Sippen und Gattungen der Säugtherie und Vögel. „Isis von Oken”. 1832, s. kol. 1222, 1832. (niem.). 
  2. a b W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 1. London: John Taylor, 1836, s. 103. (ang.).
  3. a b G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 8. (ang.).
  4. R.-P. Lesson: Description de mammifères et d'oiseaux récemment découverts; précédée d'un Tableau sur les races humaine. Paris: Lévêque, 1847, s. 259. (fr.).
  5. H. G. L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Drezno i Lipsk: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. pl. 90. (niem.).
  6. P.L. Sclater. Notes upon the American Caprimulgidæ. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 123–145, 1866. (ang.). 
  7. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Nightjars and Allies (Caprimulgidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2024, Hydropsalis, DOI10.2173/bow.caprim2.01 [dostęp 2024-02-01] (ang.).  
  8. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2024-02-01]. (ang.).
  9. The Key to Scientific Names, Hydropsalis [dostęp 2024-02-02].
  10. The Key to Scientific Names, Psalurus [dostęp 2024-02-02].
  11. The Key to Scientific Names, Diplopsalis [dostęp 2024-02-02].
  12. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Caprimulginae Vigors, 1825 - lelki (wersja: 2023-12-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-01].

Bibliografia

edytuj
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).