Hymenoscyphus caudatus

gatunek grzybów z rodziny tocznikowatych

Hymenoscyphus caudatus (P. Karst.) Dennis – gatunek grzybów z rodziny tocznikowatych (Helotiaceae)[1].

Hymenoscyphus caudatus
Ilustracja
Białe owocniki na martwym liściu
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

tocznikowate

Rodzaj

pucharek

Gatunek

Hymenoscyophus caudatus

Nazwa systematyczna
Hymenoscyphus caudatus (P. Karst.) Dennis
Persoonia 3(1): 76 (1964)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenoscyphus, Helotiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1866 r. Petter Adolf Karsten nadając mu nazwę Peziza cauidata. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1964 r. Richard William George Dennis[1]. Pozostałe synonimy:

  • Helotium caudatum (P. Karst.) Velen. 1934
  • Helotium scutula var. caudatum (P. Karst.) P. Karst. 1871[2].

Morfologia edytuj

Owocniki

Typu apotecjum o stożkowatym kształcie, w stanie świeżym białe, po wyschnięciu nieco ciemniejsze, osadzone na krótkim, cylindrycznym trzonie zwężającym się lekko w kierunku podstawy, tej samej barwy co miseczka owocnika[3].

Cechy mikroskopowe

Worki długie, maczugowate, stopniowo zwężające się ku podstawie i tam wklęsłe, 8-zarodnikowe (90–)105–140(–150) x 8–12(–15) µm, powstające na pastorałkach, ze ścianą o grubości 1–2 µm, na wąskim do szeroko brodawkowatego wierzchołku pogrubioną do 5 µm, w odczynniku Melzera amyloidalne. Zarodniki (14–)16–23(–26) x 4–5(–6), szkliste, gładkie, bezprzegrodowe lub rzadko z przegrodami, elipsoidalne, półwrzecionowate do jajowatych z zaokrąglonymi wierzchołkami i często lekko haczykowate, w linii bocznej zaostrzone. Ekscypulum dobrze rozwinięte, szkliste, zbudowane z septowanych, rozgałęzionych, luźno lub ciasno splecionych, cienkościennych strzępek o szerokości 2–4 (–5) µm, na końcach pogrubionych do 12–22 µm. Trzon zbudowany z wielokątnych strzępek ułożonych równolegle do powierzchni. Pojedyncze mają wymiary 4–16 × 3–7 µm[3].

Występowanie i siedlisko edytuj

Podano stanowiska Hymenoscyphus caudatus w Ameryce Północnej, Europie, Azji, Australii i na Nowej Zelandii. Najwięcej stanowisk podano w Europie, występuje tu na całym obszarze z wyjątkiem części południowo-wschodniej[4]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła kilkanaście stanowisk[5]. Nowe stanowiska podano także w latach następnych[6].

Grzyb saprotroficzny. Rozwija się na opadłych liściach drzew liściastych[5].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-10] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-10] (ang.).
  3. a b K.P. Dumont, S.E. Cerpenter, Los Hongos dr Colombia-VII:Leotiaceae-IV:Hymenoscyphus caudatus and related species from Columbia and andjacents regions, „Caldasia”, 13 (64), wrzesień 1962 [dostęp 2013-11-12] (ang.).
  4. Występowanie Hymenoscyphus caudatus na świecie (mapa) [online], gbif.org (ang.).
  5. a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04].