Hymenoscyphus immutabilis
Hymenoscyphus immutabilis (Fuckel) Dennis – gatunek grzybów z rodziny tocznikowatych (Helotiaceae)[1].
 Białe owocniki na martwych liściach | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Hymenoscyophus immutabilis |
| Nazwa systematyczna | |
| Hymenoscyphus immutabilis (Fuckel) Dennis Persoonia 3(1): 76 (1964) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenoscyphus, Helotiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1871 r. Leopold Fuckel nadając mu nazwę Helotium immutabile. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1964 r. Richard William George Dennis[1]. Synonimy:
- Helotium immutabile Fuckel 1871
- Pachydisca immutabilis (Fuckel) Boud. 1907[2].
Morfologia edytuj
Apotecja siedzące lub krótkotrzonowe, występujące pojedynczo lub skupiskami na opadłych liściach, zwłaszcza na ich nerwach. Miseczka płaska do lekko wypukłej, o średnicy 0,6– 1,5 mm. Powierzchnia wewnętrzna (hymenium) gładka, w stanie świeżym biała, po wyschnięciu nadal biała lub ciemnożółta do jasnobrązowej. Powierzchnia zewnętrzna gładka, biała, trzon taki sam, o długości 0,2–0,6 mm[3].
- Cechy mikroskopowe
Zewnętrzna warstwa owocnika zbudowana z komórek o kształcie od wielokątnego do niemal kulistego, szklistych do bladobrązowych, cienkościennych, o wymiarach 4,0–11,0 × 3,0– 7,0 μm. Trzonek zbudowany ze szklistych, gładkich, luźno splecionych strzępek o szerokości 2,0–5,0 μm. Worki 67,5–77,5 × 5,0–7,0 μm, maczugowate, 8-zarodnikowe, pastorałki słabo widoczne i obserwowane tylko w dojrzałych workach. Wierzchołek worków zaokrąglony, lekko pogrubiony, pory pod działaniem odczynnika Melzera lekko niebieskie nawet po wstępnej obróbce KOH. Askospory 9,0–13 × 3,5–4 μm, w worku jednorzędowe lub nieregularne dwurzędowe, wrzecionowate do elipsoidalnych, bez przegród, bez gutuli. Parafizy o szerokości 2,0–3,0 μm, nitkowate, z przegrodami, szkliste, proste lub rozgałęzione w pobliżu podstawy, czasami lekko rozszerzone na wierzchołku[3].
- Gatunki podobne
Najbliżej spokrewnionym gatunkiem jest Hymenoscyphus epiphyllus, który również występuje na opadłych liściach drzew liściastych. Odróżnia się żółtym kolorem, zarówno w stanie świeżym, jak i w eksykatach. Ponadto zarodniki H. epiphyllus mają inny kształt (są bardziej podłużne) i są większe (15,0–23,0 × 3,0–5,0 μm)[3].
Występowanie i siedlisko edytuj
Podano stanowiska Hymenoscyphus immutabilis w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie[4]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła jedno stanowisko[5], kilka nowych stanowisk podano w latach następnych[6].
Grzyb saprotroficzny. W Polsce notowany na opadłych liściach topoli osiki[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-12] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-12] (ang.).
- ↑ a b c Tsuyoshi Hosoya i inni, Enumeration of Remarkable Japanese Discomycetes (6): Notes on Two Inoperculate Discomycetes new to Japan and One Operculate Discomycete, „Bull. Natl. Mus. Nat. Sci., Ser. B”, 38 (4), listopad 2012, s. 139–146 [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Występowanie Hymenoscyphus immutabilis na świecie (mapa) [online], gbif.org (ang.).
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-12].