Ignjat Job (ur. 28 marca 1895 w Dubrowniku, zm. 28 kwietnia 1936 w Zagrzebiu) – serbski malarz ekspresjonistyczny, jeden z przedstawicieli tego stylu w jugosłowiańskiej scenie artystycznej w latach 30. XX wieku. Jego pejzaże Dalmacji są zbliżone do charakteru dzieł Van Gogha. Znany jest najbardziej ze swojej serii obrazów inspirowanych swoim życiem na wyspie Brač – „można poczuć pozytywny wpływ krajobrazu wyspy [Brač], te gorące słońce, niebieskie morze i zielone gałęzie drzew oliwnych kołyszących się przez powiew mistralu”. Malowidła przedstawiały krajobrazy terenów nad Morzem Śródziemnym, motywy Supetry, łowienia ryb, rzadziej natomiast malował portrety lub obrazy ukazujące nagość.

Ignjat Job
Игњат Јоб
Ilustracja
Ignjat Job w wieku 20 lat[1]
Data i miejsce urodzenia

28 marca 1895
Dubrownik

Data i miejsce śmierci

28 kwietnia 1936
Zagrzeb

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

ekspresjonizm

Życiorys

edytuj

Ignjat Job urodził się w Dubrowniku. Jego rodzina pochodziła z Udine, ale identyfikowali się jako serbscy katolicy, a później jako Chorwaci[2]. Job sam uważał się za Serba[3]. Jego ojciec zmarł, kiedy miał 5 lat[4]. Do 1910 chodził do szkoły w Dubrowniku. Ważny wpływ na jego wczesny rozwój intelektualny i artystyczny spowodował starszy brat Cvijeto (1892–1915), który ukończył studia artystyczne w Belgradzie i Monachium, zanim został wysłany jako żołnierz lądowej serbskiej armii na I wojnę światową[5][6]. Jako aktywny zwolennik niepodległości Austro-Węgier, Ignjat Job został aresztowany w 1912 wraz z innymi młodymi nacjonalistami i zostali skazani jeden miesiąc więzienia[7]. W 1913, w wieku 18 lat, na świat przyszła jego córka, Marija. W 1914 został ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu w Szybeniku, jednak dzięki dobrym kontaktom, został przeniesiony do szpitala psychiatrycznego, w którym przebywał do września 1916[4]. Traumatyczne przeżycia z dwuletniego pobytu w zakładzie psychiatrycznym odcisnęły się na następne lata Joba i zostawiły ślad na jego dziełach, przede wszystkim na rysunku Madmen in the Yard, który wykonał w latach 1916–1919[8].

 
Autoportret, obraz olejny (1931)

W 1917, wraz z matką i młodszym bratem Nikolem, przeprowadzili się do Zagrzebia, w którym Job zapisał się do Wyższej Szkoły Sztuki i Rzemiosła (Viša škola za umjetnost i umjetni obrt)[6]. Ożenił się w tym mieście z Viktoriją Oršić. Po spędzeniu okresu letniego w Dubrowniku i na Lopudzie, para wróciła w porze jesiennej do Zagrzebia. Rozwiedli się w 1920. W tym samym roku zmarła jego matka i z powodu nieuczęszczania na zajęciach został wyrzucony ze studiów[4]. Majątek rodziny został wykorzystany na przymusowe pożyczki wojenne, na zakup mieszkania w Zagrzebiu, a także na edukację dzieci. Job stał się wówczas zależny od swoich przyjaciół, przez co bardziej był podatny na ataki depresji i pogarszające się zdrowie[4].

W grudniu 1920 Job wyruszył do Włoch, zwiedzając Rzym, Neapol i Capri. W drodze powrotnej przez Dubrownik i Zagrzeb odwiedził również Belgrad[6], w którym spotkał się m.in. z Petarem Dobrovićiem – jednym z lokalnych artystów modernistycznych[7]. W 1923 zawarł małżeństwo z Živką Cvetković[7], a w 1924 urodziła mu się druga córka, Cvijeta[6].

Wiosną 1925 zdiagnozowano u Joba gruźlicę, a leczenie choroby rozpoczęto w okolicach wąwozu Ovčar-Kablar[6], kiedy jego rodzina przeprowadziła się do wioski Kulina, niedaleko Kruševac. Tam malował swoje wspomnienia z wybrzeża, głównie na płótnach o małym formacie[7].

Job przeszedł na prawosławie i zawarł ponownie małżeństwo ze swoją drugą żoną w Cerkwi Świętego Sawy w Belgradzie[9]. W październiku 1925 urodził się jego syn, Rastko, nazwany imieniem swojego ojca chrzestnego, Rastko Petrovićia. Wkrótce jednak Rastko zachorował i zmarł w marcu następnego roku. Śmierć syna wywarło na Jobie ogromne załamanie nerwowe i emocjonalne[6].

W 1927 rodzina przeniosła się do Vodice, nieopodal Szybenika, a od 1928 mieszkali w Supetrze na wyspie Brač. Ten czas okazał się dla Joba najbardziej twórczym w swojej karierze artystycznej, a jego styl zaczynał przypominać styl Van Gogha. Job zaczął skupiać się na swoich osobistych uczuciach – silna ekspresja stała się cechą jego twórczości[6]. W 1929 miał swoją pierwszą indywidualną wystawę w Splicie, która została dobrze przyjęta przez opinię publiczną, jak i przez krytyków. W swojej drugiej wystawie w Salon Galić w Splicie, styl Joba rozwinął się bardziej w stronę ekspresjonizmu[7].

W latach 1934–1935 Job mieszkał w Belgradzie i Zagrzebiu, później wrócił do Supetry. Zmarł 28 kwietnia 1936 w zagrzebskim szpitalu z powodu gruźlicy[7]. Został pochowany w cmentarzu Mirogoj[10]

 
Pejzaž, obraz olejny (1935)

Najlepszy, najbardziej twórczy i najbardziej ekspresyjny okres Joba trwał najkrócej w swojej karierze artysty. Na początku lat 20. XX wieku, jego obrazy wciąż ukazują wpływ wystawy Spring Salon, zaokrąglając kształty i przedstawiając bardziej przytłumione kolory. Jednakże zainspirowany widokami z rodzinnej Dalmacji i napędzany swoimi osobistymi demonami, Job stał się jednym z najbardziej ekspresyjnych malarzy na chorwackiej scenie sztuki modernistycznej w latach 20. i 30. XX wieku. Jego późniejsze dzieła szły w kierunku techniki fowistycznej i przedstawiały wyraziste oraz ekspresyjne kolory. Krajobrazy były dla Joba symbolem, natomiast kolorów używał, aby pokazać swoje emocje, własne życiowe doświadczenie, reakcję na środowisko i jego rdzennych mieszkańców[11]. Jego sztuka była zakorzeniona w stylu życia na wyspie, a on realizował swoją własną wizję. Igor Zidić, krytyk historyczny: „Wszystkie dzieła Joba, od 1928 do jego śmierci, odcisnęły zauważalnie piętno lokalnie i regionalnie, pożyczając elementy ze świata i małych miasteczek w Dalmacji, w których żył, wykorzystując maksymalnie klimat otoczenia, barw, melodii, wydarzeń, kształtów… Był bardzo spostrzegawczy, posiadając dużą dozę humoru, od komizmu do tragikomedii, od szalonych, śmiesznych, fantastycznych aż do pijaństwa”[12].

Dziedzictwo

edytuj

Dzieła Joba znajdują się w antologiach chorwackiej, serbskiej i jugosłowiańskiej sztuce[13].

Dzieła

edytuj
 
Obraz olejny Joba Kamienny stół (Kameni stol) z 1935 został wykorzystany w wielu znaczkach pocztowych wydanych przez Hrvatska pošta[14]

Fotografie obrazów Joba można obejrzeć internetowo na stronie Adris Group[15], Arte Galerija[16], Galerija Remek-Djela[17] oraz w galerii Branislava Deškovićia w Bol[18].

  • Santa Maria (1921)[15][17]
  • Primorsko selo (1925)[16]
  • Planinski pejzaž (1927)[16]
  • Riblja Piaca (1927)[19]
  • Molitva (1927–1928)[15][17]
  • Autoportret sa šeširom (1928–1929)[15]
  • Moj dom u Supetru (1929)[15][16]
  • Ludaci (1929)[16]
  • Šjor Bepo (1929)[20]
  • Polje (1930)[15]
  • Selo (1930)[21]
  • Pejzaž (1930)[15]
  • Poslije berbe (1930)[15]
  • Pejzaž sa umetnikovim domom (1930)[16]
  • Minčeta s palmom (1931)[15]
  • Autoportret (1931)[15]
  • Pejzaž kroz bore i maslina (1931)[17]
  • Bezazleni (1931)[15][17]
  • Ženski akt (1931)[15][17]
  • Portret Lize Križanić (1931)[16]
  • Pejzaž s kućom (1932)[17]
  • Pejzaž s crkvom (1932)[15]
  • Škarpina (1932)[15][17]
  • Kuća pod bregom (1932)[15]
  • Tučnjava u gostionici (1932)[15][17]
  • Na terasi (1932)[16]
  • Dvorište (1932)[16]
  • Povratak s berbe (1932–1933)[15]
  • Gripe (1933–1934)[15][16][17]
  • Vela Glavica I (1933)[15][17]
  • Vela Glavica II (1933)[16]
  • Nedelja (1933)[16]
  • Primorski pejzaž (Borovi) (1933)[16]
  • Dvorište sa cvećem (1934)[16]
  • Ležeći akt (1934)[16]
  • Ribari pred oluju (1934)[17]
  • Pejzaž (1935)[17]
  • More i borovi (1935)[15][21]
  • Krčma (1935)[15]
  • Turnanje vina (1935)[15]
  • Masline I (1935)[16]
  • Kameni stol (1935)[15][17]

Wystawy

edytuj

Za życia Ignjat Job miał wystawy swoich prac w Splitcie, Zagrzebiu i Belgradzie.

Wystawy indywidualne

edytuj

Ostatnie wystawy artysty:

Wystawy grupowe

edytuj
  • Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Dubrowniku (2007–2008)[22]
  • 100 Godina Srpske Umetnosti, Narodowe Muzeum w Belgradzie (2009)[24]

Kolekcje publiczne

edytuj

Prace Joba można znaleźć w następujących kolekcjach publicznych:

Chorwacja

edytuj

Serbia

edytuj

Galeria

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Rašeljka Zemunović: Stana Jeličić, unuka Ignjata Joba, detaljno je istražila život svog djeda. I sad za Telegram priča o tome. Telegram.hr, 9 października 2016. (chorw.).
  2. Cvijeto Job: Yugloslavia’s Ruin: The Bloody Lessons of Nationalism, A Patriot’s Warning. Rowman & Littlefield Publishers, Inc., 2002, s. 4. ISBN 0-7425-1784-5.
  3. Ljubica Miljković: Игњат Јоб – узвитлан животом и стваралаштвом. Belgrad: Narodni muzej Beograd & Radio-televizija Srbije, 2013, s. 3. ISBN 978-86-6195-028-5.
  4. a b c d Zidić 2007 ↓, s. 43.
  5. Ljubiša Nikolić: Serbian painters in the Great War. Academia.edu. (ang.).
  6. a b c d e f g h Ignjat Job. Spomen-zbirka Pavla Beljanskog. (bośn.).
  7. a b c d e f Ignjat Job – Biografija. Arte. (bośn.).
  8. Zidić 2007 ↓, s. 44.
  9.   M. Marjanović, Opčinjen magijom Mediterana, „Blic”, 17 marca 2013, s. 26.
  10. Ignjat Job. Find a Grave. (ang.).
  11. Rođen Ignjat Job. Hrvatska radiotelevizija, 28 marca 2012. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
  12. Zidić 2007 ↓, s. 40.
  13. Ignjat Job – Uzvitlan životom i stvaralaštvom. RTS.rs. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
  14. Stamps no: 354, CROATIAN MODERN ART – IGNJAT JOB: Stone Table, 1935oil on canvasoil on canvas. Croatian Post Inc. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  15. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Ignjat Job: Gallery of Paintings. Adris Group. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
  16. a b c d e f g h i j k l m n o p Ignjat Job – Opus. Arte. (chorw.).
  17. a b c d e f g h i j k l m n Ignjat Job. Galerija Remek-Djela. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
  18. a b Galerija umjetnina „Branislav Dešković”. Hrvatski Virtualni Muzeji. (chorw.).
  19. a b Ignjat Job. Muzej savremene umetnosti Beogard. [zarchiwizowane z tego adresu]. (serb.).
  20. a b Collections. Umjetnicka Galerija Dubrovnik. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
  21. a b c Collection of XIXth and XXth (up to 1945) art. Gallery of Fine Arts. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  22. a b Ignjat Job. Artfacts. (ang.).
  23. Job Ignjat. ADRIS Grupa. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
  24. 100 GODINA SRPSKE UMETNOSTI. Narodni muzej u Beogradu. [zarchiwizowane z tego adresu]. (serb.).
  25. Moderna galerija. Museum Documentation Center. (chorw.).
  26. Zbirka umjetnosti 19. stoljeća i moderne. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).

Bibliografia

edytuj