Inonotus ulmicola Corfixen – gatunek grzybów z rzędu szczeciniakowców (Hymenochaetaceae)[1].

Inonotus ulmicola
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

szczeciniakowce

Rodzina

szczeciniakowate

Rodzaj

błyskoporek

Gatunek

Inonotus ulmicola

Nazwa systematyczna
Inonotus ulmicola Corfixen
Nordic Jl Bot. 10(4): 451 (1990)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inonotus, Hymenochaetaceae, Hymenochaetales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Takson ten w 1990 r. opisał Peer Corfixen na wiązie w Szwecji[1]. Synonim: Phaeoporus ulmicola (Corfixen) Spirin, Zmitr. & Malysheva 2006[2]:

Występowanie i siedlisko

edytuj

Opisano występowanie Inonotus ulmicola tylko w niektórych miejscach w Europie; głównie w południowej części Szwecji, w Estonii i Finlandii[3]. Jego rozprzestrzenienie nie jest dokładnie znane. Przyjmuje się, że występuje głównie w niektórych krajach północnej Europy, w pozostałych jest rzadki[4]. W Polsce jedyne stanowisko podał Tuomi Niemelä w Puszczy Białowieskiej w 1990 r.[5]

Grzyb nadrzewny, huba, saprotrof i pasożyt. Występuje na wiązach. Rozwija się pod ich korą i staje się widoczny dopiero po jej odpadnięciu. Gdy drzewo raz zostanie zainfekowane, grzyb rozwija się w nim cały czas, ostatecznie doprowadzając do jego obumarcia[4].

Morfologia

edytuj
Owocnik

Jednoroczny, szeroko rozpostarty, brązowy lub czerwonobrązowy, w stanie suchym mięsisty, po wysuszeniu twardy. Pory rurek w kolorze tytoniowym, pokryte nalotem zarodników, okrągłe lub mniej więcej kanciaste w liczbie od 4 do 6 na milimetr. Tworzą warstwę o grubości od 1 do 3 mm. Subikulum czerwonawo-brązowe, w stanie świeżym mięsiste, po wysuszeniu gęste, kruche. Ma grubość od 1 do 2 mm[4].

Cechy mikroskopowe

Strzępki przezroczyste do rdzawobrązowych, z cienkimi lub nieco pogrubionymi ścianki. W subikulum mają szerokość od 2 do 6 μm. W hymenium liczne, ciemnobrązowe, grubościenne cystydy (również uważane za szczecinki) o długości 15–30 μm i szerokości 4–9 μm. Występują również strzępki strukturalne i sterylne o grubszej ścianie i ciemnobrązowym kolorze. Podstawki bez sprzążek o wymiarach 12–16 × 7–9 μm. Zarodniki gładkie, szkliste do bladożółtych, elipsoidalne lub prawie kuliste o wymiarach 6,5–10 × 5,5–7 μm[4].

Gatunki podobne

edytuj

Inonotus ulmicola morfologicznie, genetycznie i biologicznie jest bardzo podobny do błyskoporka podkorowego Inonotus obliquus. Różni się od niego jedynie obecnością w hymenium cystyd (również uważanych za szczecinki) o bardzo dużych rozmiarach, oraz tym, że nie wytwarza jak błyskoporek podkorowy rakowatej narośli. Odróżnia się ponadto żywicielem; rozwija się na wiązach, zaś błyskoporek podkorowy na brzozach i bukach[4]

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-12-29].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-12-29].
  3. Mapa występowania Inonotus ulmicola na świecie [online], gbif.org. [dostęp 2021-12-29].
  4. a b c d e Peer Corfixen, A new species of Inonotus (Hymenochaetaceae) from Scandinavia, „Nordic Journal of Botany”, 10 (4), 1990, s. 451–455, DOI10.1111/j.1756-1051.1990.tb01788.x, ISSN 0107-055X.
  5. T. Niemelä, Grzyby poliporoidalne Puszczy Białowieskiej. Klucz do oznaczania wraz z opisami gatunków, Białowieża: Białowieski Park Narodowy, 2003.