Inspicjent – w teatrze lub operze osoba odpowiadająca za koordynację i zgodność z planem przebiegu przedstawienia, pracownik teatru czuwający nad techniczną i organizacyjną stroną przedstawienia. Podczas trwania spektaklu jest najważniejszą osobą w teatrze, od niego zależy pomyślność wszystkich wejść aktorów lub solistów i zmian dekoracji. Inspicjent przywołuje przez specjalny system nagłaśniający, słyszalny tylko za kulisami, zarówno zespoły artystyczne, jak i technikę. Inspicjent jest osobą, która wie wszystko o spektaklu, jest obecna od początku jego powstawania, do ostatniego pokazu.

Budka inspicjenta w Teatrze Wielkim w Warszawie
Budka inspicjenta w Teatrze Polskim w Warszawie

Jego miejsce jest za kulisami w tzw. budce inspicjenta lub inaczej inspicjenturze.

Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „inspiciens”, inaczej nadzorujący.

Historia

edytuj

Początkowo pracą teatru zarządzali aktorzy i autorzy sztuki. Stanowisko inspicjenta pojawiło się w teatrze w XVII w.. Jednak dopiero w XVIII w. zatrudniono osobę odpowiedzialną za zarządzanie sceną na stanowisko inspicjenta. Z czasem stanowisko to zostało rozdzielone na reżysera i inspicjenta[1].

Obowiązki

edytuj

Inspicjenci są członkami zespołu artystycznego i podlegają bezpośrednio dyrektorowi artystycznemu lub naczelnemu. Takie miejsce w strukturze teatru związane jest ze specyfiką pracy, która wymaga autonomii od zespołu aktorskiego, technicznego i administracyjnego/organizacyjnego/produkcyjnego. Inspicjenci koordynują przebieg prób i spektakli[2].

Do obowiązków inspicjenta należy:

  • prowadzenie prób produkcyjnych spektaklu poprzez koordynację działań zespołu aktorskiego, realizatorów i zespołu technicznego; kontrola wszystkich elementów wchodzących w skład powstającego spektaklu, tj. scenografii, rekwizytów, kostiumów, zmian technicznych, ruchu scenicznego.
  • w trakcie prób produkcyjnych do spektaklu inspicjenci tworzą egzemplarz inspicjencki spektaklu, w którym znajdują się wszystkie zmiany techniczne spektaklu, wejścia i zejścia aktorów, ruch sceniczny, plan scenografii, opis rekwizytów, opis kostiumów i inne informacje dotyczące przebiegu spektaklu;
  • prowadzenie prób wznowieniowych i spektakli poprzez kontrolę stanu przygotowania sceny i kulis do spektaklu w tym scenografii, rekwizytów, kostiumów, światła, dźwięku, wideo i innych elementów technicznych; koordynacja przebiegu spektaklu poprzez kontrolę zmian światła, oświetlenia i wideo; w trakcie spektaklu inspicjenci wpuszczają aktorów na scenę w odpowiednim miejscu i czasie; inspicjenci nadzorują wszystkie zmiany techniczne w trakcie spektaklu[3];
  • inspicjenci dbają o kształt artystyczny spektaklu poprzez koordynację przepływu informacji między zespołem aktorskim, reżyserem/asystentem reżysera, zespołem technicznym, realizatorami i produkcją;
  • po próbie/spektaklu inspicjenci formułują raport z informacjami dotyczącymi przebiegu spektaklu, problemów technicznych i innych ważnych informacji;
  • inspicjenci przygotowują tzw. rider wyjazdowy, czyli dokument informujący o wymaganiach inspicjenckich, które musi spełnić teatr przyjmujący spektakl;
  • inspicjenci odpowiadają za bezpieczeństwo aktorów na scenie i w kulisach;
  • inspicjenci decydują o rozpoczęciu i ewentualnym przerwaniu spektaklu.

Przypisy

edytuj
  1. Larry Fazio, Stage Manager: The Professional Experience, Boston: Focal Press, 2000, s. 367, ISBN 0-240-80410-4, OCLC 43397151.
  2. Inspicjent jest jak saper [online], www.dziennikteatralny.pl [dostęp 2020-07-08].
  3. INSPICJENT - Słownik teatralny [online], aict.art.pl [dostęp 2021-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-28] (pol.).