Isep (Żywiec)
Isep – dawna wieś w powiecie żywieckim. Była przysiółkiem Sporysza[2], potem siedzibą jednowioskowej gminy Isep[3]. Od 1934 r. należała do gminy Sporysz. 1 stycznia 1950 r. wieś została włączona do miasta Żywiec[1].
| Dzielnica Żywca | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Żywca |
1 stycznia 1950[1] |
| Tablice rejestracyjne |
SZY |
Położenie na mapie Żywca  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu żywieckiego  | |
 49°40′09″N 19°13′48″E/49,669167 19,230000
| |
Isep był miejscowością położoną w rejonie ujścia Koszarawy do Soły[4], po prawej stronie od mostu na Sole i ciągnącą się wzdłuż linii kolejowej w kierunku Suchej. Zabudowania ulokowane były pomiędzy obecnymi ulicami Handlową i Węglową[5].
W jej granicach znajdowała się duża część Parku Arcyksiążęcego, a także południowa część dzisiejszej dzielnicy Śródmieście (Osiedle 700-lecia, Osiedle Parkowe, Osiedle Pod Grapą). Do Ispu należała też część ulicy Kościuszki od skrzyżowania z ul. Handlową do skrzyżowania z Węglową (obecnie teren D.T. "Centrum"), jednak obszar ten został włączony w granice administracyjne Żywca już w 1945 r.[4]
Było to miejsce zamieszkania biedniejszej części okolicznej społeczności żydowskiej, trudniącej się przede wszystkim uprawą roli. Pomimo tego, nie brakowało tu lokali handlowych, jak choćby sklep zegarmistrzowski Klipsteina, który był położony w miejscu obecnego domu Centrum[5].
Na terenie wsi położony był park przy pałacu arcyksiążęcym w Żywcu razem z Małą Synagogą[6].
Z inicjatywy Franciszka Augustina w latach 1829-1833 przeprowadzono umacnianie brzegów Soły na terenie Ispu i powstał tam wówczas także magazyn, folusz i młyn papierniczy[7]. Na terenie miejscowości w okresie międzywojennym działała Fabryka Likierów i Rosolisów Wilhelma Glasnera, a w 1921 otwarto zakład piernikarski[8].
Projekt przyłączenia wsi do Żywca rozpatrywany był przez miejscowe Starostwo Powiatowe już w 1921 r., jednak z uwagi na zamieszkiwanie na terenie Ispu przez Karola Stefana Habsburga, będącego największym płatnikiem podatków do Wydziału Powiatowego, spotkał się on ze sprzeciwem[9]. Niemcy na czas okupacji włączyli Zabłocie do miasta, ale po wyzwoleniu przywrócony został stan sprzed wojny. Do ostatecznego, trwałego połączenia wsi z miastem doszło 1 stycznia 1950 r., kiedy w granice Żywca włączono również Zabłocie, Pawlusie, Sporysz i Kocurów[1].
Obecnie Ispem nazywany jest rejon ulic: Habdasówka, Isep, Nad Koszarawą i Pola Lisickich w żywieckiej dzielnicy Sporysz[10].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Dz.U. z 1950 r. nr 3, poz. 22
- ↑ Isep (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 304.
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 645
- ↑ a b Zdzisław Maria Okuljar, W dawnym Żywcu, Żywiec: Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej, 1997.
- ↑ a b Rafał Caputa, Ireneusz Jeziorski, Okruchy pamięci. Z dziejów Żydów na Żywiecczyźnie., Kraków: Wydawnictwo i Poligrafia Kurii Prowincjonalnej Zakonu Pijarów, 2000, s. 81.
- ↑ Gazeta Żywiecka - Żywieckie synagogi mają smutną historię. [dostęp 2017-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-01)].
- ↑ Rączka 2010 ↓, s. 87.
- ↑ Rączka 2010 ↓, s. 143.
- ↑ Klub Śrubka - Sporysz - Historia osady - dzielnicy
- ↑ Polskie Wydawnictwo Kartograficzne Polplan
Bibliografia edytuj
- Zofia Rączka, Żywiec. Rys historyczny od powstania miasta do 1939 r., Żywiec: Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej, 2010, ISBN 978-83-60878-13-2.