Isuf Luzaj
Isuf Luzaj (ur. 22 lutego 1913 w Kaninie, zm. 24 listopada 2000 w Chicago) – albański poeta i nauczyciel.
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: filologia | |
| Alma Mater | |
Życiorys
edytujUrodził się 22 lutego 1913 roku w Kaninie w religijnej rodzinie, jego ojciec był sołtysem[1]. Początkowo uczył się w Szkodrze i we Wlorze, a w latach 1933–1935 studiował na Uniwersytecie Paryskim[2][1]. Po powrocie do Albanii pracował jako nauczyciel języka francuskiego w Elbasanie, Korczy i Wlorze[2][1]. Podczas władzy króla Zoga I był przetrzymywany w więzieniu przez ponad miesiąc[1].
Sprzeciwiał się włoskiej okupacji Albanii; jako nauczyciel we Wlorze zachęcał swoich uczniów do udziału w demonstracjach przeciwko okupantowi[1]. Został aresztowany, a następnie przetrzymywany na wyspie Ventotene w latach 1940–1941[2][1]. Po powrocie na teren Albanii działał w niepodległościowym ruchu Balli Kombëtar[2], którego siłami dowodził w okolicach Wlory[1]. W 1943 roku dołączył do Albańskiej Partii Socjaldemokratycznej i wydawał partyjne czasopismo Zëri i Lirisë, a w sierpniu tegoż roku wziął udział w spotkaniu w Mukje, podczas którego siły organizacji Balli Kombëtar osiągnęły porozumienie z komunistyczną Armią Narodowo-Wyzwoleńczą[1].
W związku z przejęciem przez komunistów władzy w Albanii w listopadzie 1944 roku, podjął decyzję o opuszczeniu Wlory[1]. Wraz z kilkoma ballistami dotarł do Durrës, gdzie jednak grupa została otoczona przez siły komunistyczne, które za nimi podążały w celu ich wyeliminowania[2]. Grupie udało się oswobodzić i pieszo dotrzeć najpierw do Tirany, następnie do Szkodry, gdzie Luzaj wygłosił przemówienie; przekroczył następnie granicę z Jugosławią, a stamtąd przedostał się do Włoch[1]. Pracował w Bibliotece Watykańskiej, pracował także jako nauczyciel języka łacińskiego w Brescii[2][1]. W 1948 roku wyemigrował do Argentyny, gdzie studiował literaturę, a w 1960 roku został dyrektorem Francuskiego Instytutu Studiów Wyższych w Buenos Aires[2]. Pięć lat później przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował jako wykładowca języka francuskiego oraz hiszpańskiego na University of New Hampshire[2]. Został uhonorowany przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Ronalda Reagana tytułem profesora[1].
Zmarł dnia 24 listopada 2000 roku w Chicago, jego ciało zostało przetransportowane do Albanii i zostało pochowane we Wlorze[2].