Język bungku
Język bungku – język austronezyjski używany w prowincjach Celebes Środkowy i Celebes Południowo-Wschodni w Indonezji. Według danych z 2000 roku posługuje się nim 27 tys. osób[1].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
27 tys. (2000) | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | bkz | ||
| IETF | bkz | ||
| Glottolog | bung1269 | ||
| Ethnologue | bkz | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Przed uzyskaniem niepodległości przez Indonezję służył jako język kontaktów międzyetnicznych[1][2]. Pod koniec lat 80. XX w. wciąż był intensywnie używany i bywał przyswajany przez osoby z zewnątrz[3][4]. W użyciu jest także język indonezyjski[1].
Jest dość zróżnicowany wewnętrznie. Dzieli się na dialekty: bungku właściwy, routa, tulambatu, torete (to rete), landawe, waia[1][5][6]. Dialekt epe nie jest już używany[7]. Odmiana niewielkiej wsi Routa jest potencjalnie zagrożona wymarciem; z doniesień wynika, że zaczęła być wypierana przez inne języki (tolaki, bugijski, toradża)[3][8].
Nie wykształcił piśmiennictwa[1]. Pierwsze szczegółowe informacje nt. języków bungku-tolaki zebrali N. Adriani i Alb. C. Kruyt[9]. W artykule z 1900 r. omówiono m.in. fonologię i morfologię języka bungku[10]. W latach 80. i 90. XX w. powstały prace opisujące aspekty jego gramatyki (w tym morfologię i składnię)[11][12]. W XXI w. opublikowano pewne materiały tekstowe (wraz z danymi leksykalnymi)[13] oraz słownik[14].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Bungku, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2021-08-16] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ Mead i Mead 1991 ↓, s. 129.
- ↑ a b David Mead: Bungku. Sulawesi Language Alliance. [dostęp 2023-06-03]. (ang.).
- ↑ Mead 1999 ↓, s. 51.
- ↑ Mead 1998 ↓, s. 14.
- ↑ Mead 1999 ↓, s. 48–49.
- ↑ Mead 1999 ↓, s. 49.
- ↑ Mead 1999 ↓, s. 52.
- ↑ Mead 1998 ↓, s. 25–26.
- ↑ N. Adriani. De talen der To Boengkoe en To Mori: Boengkoe’sch. „Mededeelingen vanwege het Nederlandsch Zendelinggenootschap”. 44, s. 252–284, 1900. (niderl.).
- ↑ Dahlan Kadjia, Indra B. Wumbu, Amir Kadir, Mahmud Larupa: Morfologi dan sintaksis bahasa Bungku. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1998. ISBN 979-459-838-0. OCLC 606264730. [dostęp 2022-12-22]. (indonez.).
- ↑ Ahmad Saro, Abdillah A. Rahiro, Indra B. Wurobu, Abdullah Kadir: Struktur bahasa Bungku: laporan penelitian. Palu: Pusat Penelitian dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1982. OCLC 19540935. (indonez.).
- ↑ T. David Andersen, Abbas Niasi, Siti Fatima, Nasrin: Bitara ntorete, kalimat bahasa Torete dengan kamus singkat Indonesia, Torete, Inggris. Kendari: Badan Pemberdayaan Masyarakat Sulawesi Tenggara (Sultra) / Summer Institute of Linguistics, 2004. OCLC 192174627. [dostęp 2022-12-22]. (indonez.).
- ↑ Asri, A. D. Firman, Rahmawati, Sukmawati: Kamus Culambacu-Indonesia. Kendari: Kantor Bahasa Sulawesi Tenggara, 2018. ISBN 978-602-60556-8-2. [dostęp 2022-12-22]. (indonez.).
Bibliografia edytuj
- David Mead, Melanie Mead: Survey of the Pamona dialects of Kecamatan Bungku Tengah. W: Timothy Friberg (red.): Workpapers in Indonesian Languages and Cultures. T. 11. Summer Institute of Linguistics, 1991, s. 121–142. [dostęp 2023-06-13]. (ang.).
- David E. Mead: Proto-Bungku-Tolaki: reconstruction of its phonology and aspects of its morphosyntax. Ann Arbor: UMI Dissertation Services, 1998. OCLC 222911641. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
- David E. Mead: The Bungku-Tolaki Languages of South-eastern Sulawesi, Indonesia. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 1999, seria: Pacific Linguistics D-91. DOI: 10.15144/PL-D91. ISBN 0-85883-473-1. OCLC 38816768. [dostęp 2023-06-02]. (ang.).