Język moi
Język moi (a. mooi), także: mooi, mosana[1], mosnah, moilemas[2] – język zachodniopapuaski używany przez grupę ludności w prowincji Papua Zachodnia w Indonezji. Według danych z 1993 roku posługuje się nim 4600 osób[1]. Należy do rodziny języków zachodniej Ptasiej Głowy[3][4].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
4600 (1993) | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | mxn | ||
| IETF | mxn | ||
| Glottolog | moii1235 | ||
| Ethnologue | mxn | ||
| BPS | 1068 3 | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Jego użytkownicy zamieszkują zachodnią część półwyspu Ptasia Głowa, a także wschodnią część Salawati[1]. Wyróżnia się dwa główne dialekty[3][5]: moi asli i moi segin (moi sigin[6]). K. Berry i Ch. Berry (1987) wyodrębniają trzy dialekty: amber, klasa, kelim[7]. Dawniej służył jako regionalna lingua franca[7]. Wywarł wpływ na języki wyspy Salawati[2]. Ekspansja moi przyczyniła się do zaniku języka duriankari[8].
Swoją nazwę dzieli z bliżej niespokrewnionym językiem makian zachodnim (moi) z Moluków[9][10]. „Moi” to również określenie grupy etnicznej Mansim[11]. Możliwe, że zbieżność nazw jest przypadkowa, ale G. Reesink (2002) nie wyklucza, że może ona świadczyć o dawnych kontaktach[11]. Termin „moi” bywa także odnoszony do innych języków regionu miasta Sorong (abun, seget, kalabra, moraid), z tego względu sam język moi jest też nazywany Moi asli („moi właściwy, oryginalny”)[7].
Jest blisko spokrewniony z seget, a w dalszej kolejności z kalabra, moraid i tehit[12][13]. W moi występuje piątkowy (kwinarny) system liczbowy[14].
Został opisany w postaci słownika (Kamus Indonesia-Moi, 2011)[15].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Moi, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-02-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-02] (ang.).
- ↑ a b Christ Fautngil: Situasi kebahasaan di Pulau Salawati. W: E.K.M. Masinambow (red.): Maluku dan Irian Jaya. Jakarta: Lembaga Ekonomi dan Kemasyarakatan Nasional, Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia (LEKNAS-LIPI), 1994, s. 449–460, seria: Buletin LEKNAS III (1). OCLC 54222413. (indonez.).
- ↑ a b Jelle Miedema, Ger Reesink: One Head, Many Faces: New Perspectives on the Bird’s Head Peninsula of New Guinea. Leiden: KITLV Press, 2004, s. 31, seria: Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde 219. DOI: 10.1163/9789004454385. ISBN 978-90-67-18229-4. ISBN 978-90-04-45438-5. OCLC 1312159896. [dostęp 2022-08-15]. (ang.).
- ↑ Holton i Klamer 2018 ↓, s. 579.
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Moi (Indonesia). Glottolog 4.6. [dostęp 2022-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-21)]. (ang.).
- ↑ Bahasa Moi Sigin. [w:] Peta Bahasa [on-line]. Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan. [dostęp 2022-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-21)]. (indonez.).
- ↑ a b c Berry i Berry 1987 ↓, s. 40.
- ↑ Albert Clementina Ludovicus Remijsen: Word-prosodic Systems of Raja Ampat Languages. Utrecht: LOT, 2001, s. 30, seria: LOT Dissertation Series 49. ISBN 90-76864-09-8. OCLC 55067520. [dostęp 2023-12-05]. (ang.).
- ↑ Bowden 2002 ↓, s. 218.
- ↑ Holton i Klamer 2018 ↓, s. 570, 573.
- ↑ a b Reesink 2002 ↓, s. 19.
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: West Bird’s Head. Glottolog 4.6. [dostęp 2022-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-02)]. (ang.).
- ↑ Berry i Berry 1987 ↓, s. 36.
- ↑ Holton i Klamer 2018 ↓, s. 622.
- ↑ Stepanus Malak, Wa Ode Likewati: Kamus Indonesia-Moi. Jakarta: PT Sarana Komunikasi Utama, 2011. ISBN 978-979-1291-35-4. [dostęp 2022-09-17]. (indonez.).
Bibliografia
edytuj- Keith Berry, Christine Berry: A Survey of Some West Papuan Phylum Languages. W: Peter J. Silzer, Joyce K. Sterner (red.): Workpapers in Indonesian Languages and Cultures. T. 4. Summer Institute of Linguistics, 1987, s. 25–80. OCLC 896388316. [dostęp 2022-08-09]. (ang.).
- John Bowden: The Impact of Malay on Taba: a type of incipient language death or incipient death of a language type?. W: David Bradley, Maya Bradley (red.): Language Endangerment and Language Maintenance: An Active Approach. London–New York: RoutledgeCurzon, 2002, s. 114–143. DOI: 10.4324/9781315028811. ISBN 978-1-315-02881-1, ISBN 978-1-136-85271-8. ISBN 0-7007-1456-1. OCLC 50663047. (ang.).
- Gary Holton, Marian Klamer: The Papuan languages of East Nusantara and the Bird’s Head. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 569–640, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-005. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
- Ger P. Reesink: The eastern Bird’s Head languages compared. W: Ger P. Reesink (red.): Languages of the eastern Bird’s Head. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2002, s. 1–44, seria: Pacific Linguistics 524. DOI: 10.15144/PL-524.1. ISBN 0-85883-494-4. OCLC 50699329. (ang.).