Język reta
Język reta (lub retta)[1][2] – język papuaski używany w prowincji Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie w Indonezji, przede wszystkim w rejonie wyspy Pura. Należy do grupy języków timor-alor-pantar[3][4].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
800 | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | ret | ||
| IETF | ret | ||
| Glottolog | rett1240 | ||
| Ethnologue | ret | ||
| BPS | 0181 0 | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Publikacja Ethnologue podaje, że posługuje się nim 800 osób[4]. Społeczność Reta zamieszkuje wieś Retta na wyspie Pura, część wyspy Ternate (trzy wsie) oraz zachodnie wybrzeże wyspy Alor (miejscowości Wolang i Hula)[3]. Pewne skupiska jego użytkowników występują w innych zakątkach prowincji, m.in. w miastach Kupang i Kalabahi, a także w zachodniej Indonezji (Batam)[5].
Różnice dialektalne są niewielkie, ograniczają się do pewnych cech fonologii i leksyki. Da się wyróżnić dwie odmiany: pura-wolang i ternate-hula[6]. Sami użytkownicy zwykle określają swój język jako piʔabaŋ hur („język naszej wsi”)[7].
Jest zdecydowanie zagrożony wymarciem. W użyciu są również języki malajski alorski i indonezyjski, które przeważają w prawie wszystkich sferach życia (poza kontaktami domowymi)[8]. Wiele osób (zwłaszcza ze starszego pokolenia) włada również dominującym lokalnie językiem blagar[9]. Niegdyś reta uznawano za dialekt blagar, lecz okazało się, że języki te nie są sobie szczególnie bliskie[7][10].
Nie jest wzajemnie zrozumiały z językami używanymi na północnym skrawku wyspy Pura[4].
Istnieją nieliczne prace poświęcone temu językowi[11]. Został udokumentowany w postaci skrótowego opisu (Reta, w: Papuan languages of Timor-Alor-Pantar: Sketch grammars, 2020)[12] i obszerniejszego opracowania gramatycznego (A Grammar of Reta, 2021)[13].
Przypisy
edytuj- ↑ Klamer 2017 ↓, s. 4.
- ↑ Steinhauer 2010 ↓, s. 275.
- ↑ a b Willemsen 2021 ↓, s. 1.
- ↑ a b c M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Reta, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-03-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-01] (ang.).
- ↑ Willemsen 2021 ↓, s. 1–2, 4.
- ↑ Willemsen 2021 ↓, s. 6.
- ↑ a b Willemsen 2020 ↓, s. 189.
- ↑ Willemsen 2021 ↓, s. 4.
- ↑ Willemsen 2021 ↓, s. 5.
- ↑ Steinhauer 2010 ↓, s. 275–276.
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Reta. Glottolog 4.6. [dostęp 2022-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-04)]. (ang.).
- ↑ Willemsen 2020 ↓.
- ↑ Willemsen 2021 ↓.
Bibliografia
edytuj- Marian Klamer: The Alor-Pantar Languages: Linguistic Context, History And Typology. W: Marian Klamer (red.): The Alor-Pantar languages: History and typology. Wyd. 2. Berlin: Language Science Press, 2017, s. 1–48. DOI: 10.5281/ZENODO.569386. ISBN 978-3-944675-94-7. OCLC 1030820272. (ang.).
- Hein Steinhauer: Pura when we were younger than today. W: Artiem M. Fiedorczuk, Swietłana F. Czlenowa (red.), Olga W. Biełowa (red. nauk.): Studia Anthropologica: Sbornik statiej w czestʹ prof. M.A. Czlenowa. Moskwa–Ijerusalim: Mosty kultury/Gieszarim, 2010, s. 261–283. ISBN 978-5-93273-319-5. OCLC 713785869. (ang.).
- Jeroen Willemsen: Reta. W: Antoinette Schapper (red.): The Papuan languages of Timor-Alor-Pantar: Sketch grammars. T. 3. Berlin–Boston: De Gruyter, 2020, s. 187–266, seria: Pacific Linguistics 660. DOI: 10.1515/9781501511158-004. ISBN 978-1-5015-1115-8. OCLC 891357350. (ang.).
- Jeroen Willemsen: A Grammar of Reta. Aarhus University, 2021. [dostęp 2022-11-26]. (ang.).