Jakub Szadaj
Jakub Szadaj (ur. 6 grudnia 1948 w Gdańsku[1]) – polski działacz społeczności żydowskiej, działacz opozycyjny i antykomunistyczny w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Założyciel i przewodniczący Niezależnej Gminy Wyznania Mojżeszowego, przewodniczący oddziału gdańskiego oraz członek Prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce, były przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku i były skarbnik ZGWŻ.
Życiorys
edytujSyn Mosze Liska (Gerarda Balduina[2]) (ur. 1910), przedwojennego obywatela Wolnego Miasta Gdańska, i Emmi Agnieszki z domu Roeder (ur. 1919)[3]. W młodości należał do antykomunistycznej organizacji pod nazwą Gdańska Młodzieżowa Grupa Wywiadowcza, za co 3 kwietnia 1968 został aresztowany i skazany na 10 lat pozbawienia wolności za kierowanie organizacją antyrządową. Sześć miesięcy do wyroku przesiedział w areszcie przy ulicy Kurkowej, następnie przebywał w więzieniu w Mielęcinie pod Włocławkiem i Potulicach k. Bydgoszczy. Po wyjściu na wolność na skutek amnestii i warunkowego zwolnienia otrzymał dwuletnie przymusowe skierowanie do pracy. Wyrokiem Sądu Najwyższego z 15 stycznia 1992 został całkowicie oczyszczony z zarzutów postawionych mu w 1968.
Jakub Szadaj w 1993 reaktywował i od tego czasu przewodniczył Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku. W 1999 został wykluczony ze Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich[4] i założył w 2000 roku Niezależną Gminę Wyznania Mojżeszowego, której jest obecnie przewodniczącym. Jest jednym z głównych organizatorów Bałtyckich Dni Kultury Żydowskiej.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (28 kwietnia 2008)[5][6]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 2005)[7]
- Krzyż Wolności i Solidarności (2018)[8]
- Medal Księcia Mściwoja II (2011)[9][10]
Nagrody
edytuj- Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (2008)[11]
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 50-lecia Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce Oddział Gdańsk (2009)[12]
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 50-lecia działalności na rzecz kultury żydowskiej w Gdańsku (2017)[12]
Przypisy
edytuj- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2025-01-20].
- ↑ Szadaj Jakub [online] [dostęp 2024-10-02].
- ↑ Żydowskie spory o mienie żydowskie na stronie forum-znak.org.pl
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 94, poz. 808 „za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej”.
- ↑ Uroczystość u Prezydenta RP, w dniu 3 maja 2008 na stronie Niezależnej Gminy Wyznania Mojżeszowego
- ↑ M.P. z 2006 r. nr 1, poz. 15 „za wzorowe, wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej”.
- ↑ „Państwo polskie jest wam wdzięczne”. Uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności – Gdańsk, 30 sierpnia 2018. gdansk.ipn.gov.pl, 30 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-31].
- ↑ Laureaci medalu księcia Mściwoja II [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2024-10-02].
- ↑ Medale św. Wojciecha i ks. Mściwoja II wręczone [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2025-01-20].
- ↑ Gdańska nagroda na stronie Niezależnej Gminy Wyznania Mojżeszowego
- ↑ a b Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. gdansk.pl, 2016-06-23. [dostęp 2016-06-23]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Artykuł „Wstrząs po latach” na stronie Niezależnej Gminy Wyznania Mojżeszowego. ngwm.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-19)].