Jan Zaremba (1874–1939)
Jan Zaremba (ur. 24 maja 1874 w Tczewie, zm. 20 października 1939 tamże) – ksiądz, pedagog i działacz narodowy.
| Data i miejsce urodzenia |
24 maja 1874 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 października 1939 |
| Profesor Collegium Marianum w Pelplinie | |
| Okres sprawowania |
(1904–1920) |
| Dyrektor Seminarium Nauczycielskiego w Lubawie | |
| Okres sprawowania |
(1920–1922) |
| Wyznanie |
rzymsko-katolickie |
| Prezbiterat |
1 kwietnia 1899 |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie kolejarza Jana Zaremby i Marii ze Znanieckich. Od 1886 pobierał naukę w progimnazjum Collegium Marianum w Pelplinie, od 1892 uczył się w gimnazjum w Starogardzie, w którym zdał egzamin dojrzałości (1895). Prawdopodobnie należał do filomackiego koła „Rzeczpospolita”. W 1895 rozpoczął naukę w Seminarium Duchownym w Pelplinie. 1 kwietnia 1899 w seminaryjnej kaplicy św. Barbary otrzymał święcenia kapłańskie. 3 kwietnia 1899, w kościele Trójcy Świętej w Kościelnej Jani, odprawił mszę prymicyjną. Następnie, w celu uzyskania patentu nauczyciela szkół średnich, na Uniwersytecie w Monachium studiował matematykę, filologię i nauki przyrodnicze. W 1903 złożył egzamin państwowy pro facultate docendi. Przez krótki okres był wikariuszem parafii św. Marii Magdaleny w Zakrzewie k. Złotowa, później w parafii św. Bartłomieja w Chełmoniu k. Kowalewa. Od 1904 rozpoczął nauczanie matematyki i nauk przyrodniczych w Collegium Marianum w Pelplinie. W latach poprzedzających 1918 promował polską kulturę, wprowadzając – wbrew niemieckim władzom – język polski jako wykładowy. Był członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu (1918–1933)[1]. W 1919 zaangażował się w tworzenie polskiej oświaty na Pomorzu. 24 stycznia 1920 został dyrektorem nowo utworzonego męskiego Seminarium Nauczycielskiego w Lubawie[2]. W kwietniu 1922 powrócił do nauczania w Collegium Marianum w Pelplinie. W 1933 przeszedł na emeryturę. Został uhonorowany przez biskupa Stanisława Okoniewskiego tytułem radcy duchownego ad honores.
Po wybuchu II wojny światowej, 20 października 1939, został aresztowany przez Niemców i przewieziony wraz z innymi kapłanami do koszar wojskowych w Tczewie, tam był katowany, a następnie rozstrzelany. W końcu października 1945 ekshumowano pomordowanych tczewian i pelplińskich księży. Ciało ks. Jana Zaremby rozpoznano w grobie odległym kilometr od koszar na terenie tzw. prochowni. 15 listopada 1945 pomordowanych kapłanów pochowano na cmentarzu w Pelplinie[3].
Odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi (8 lutego 1930)[4]
Przypisy edytuj
- ↑ Jan Zaremba - Martyrologium [online], www.swzygmunt.knc.pl [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Wojciech Wielgoszewski, Nauczyciel bożego ładu „Niedziela - Głos z Torunia” Nr 10 (951), R.LVI, Toruń 2013.
- ↑ Wojciech Wielgoszewski, Nauczyciel bożego ładu „Niedziela - Głos z Torunia” Nr 11 (952), R.LVI, Toruń 2013.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 33, poz. 55 „za zasługi na polu pracy narodowo-społecznej”.
Bibliografia edytuj
- Szews Jerzy, Słownik biograficzny Ziemi Lubawskiej 1244–2000, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Toruniu, Lubawa 2000, ISBN 83-87768-55-3.