Janusz Kryszak

polski literaturoznawca, poeta

Janusz Kryszak (ur. 22 listopada 1945 w Bydgoszczy, zm. 24 sierpnia 2019 w Toruniu[1]) – polski literaturoznawca, profesor nauk humanistycznych, poeta.

Janusz Kryszak
Data i miejsce urodzenia

22 listopada 1945
Bydgoszcz

Data i miejsce śmierci

24 sierpnia 2019
Toruń

Narodowość

polska

Język

polski

Alma Mater

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

Dziedzina sztuki

studium literaturoznawcze, poezja

Ważne dzieła
  • Katastrofizm ocalający
  • Literatura złej chwili dziejowej

Życiorys

edytuj

Absolwent toruńskiego UMK, gdzie kierował Zakładem Literatury Młodej Polski i Dwudziestolecia Międzywojennego oraz Pracownią Badań Emigracji w Instytucie Literatury Polskiej UMK[2]. Badacz literatury polskiej na Emigracji, wieloletni redaktor naukowy rocznika „Archiwum Emigracji”. Autor licznych artykułów naukowych poświęconych polskiej poezji współczesnej i szkiców literackich, redaktor prac naukowych. Badacz twórczości m.in.: Mariana Czuchnowskiego, Wacława Iwaniuka, Tytusa Czyżewskiego. Jako poeta debiutował w roku 1970. Jego poezja była tłumaczona na język rosyjski, angielski i niemiecki. Laureat Nagrody im. Stanisława Piętaka i Nagrody Fundacji im. N. W. Turzańskich w Kanadzie.

W 2007 roku, po ujawnieniu przez media jego długoletniej współpracy z SB (od 1967), wycofał się z życia publicznego[2][3].

Ważniejsze prace naukowe (monografie)

edytuj
  • 1978 – Katastrofizm ocalający. Z problematyki poezji tzw. Drugiej Awangardy (Warszawa, PWN), wyd. 2 – 1985
  • 1981 – Urojona perspektywa (Łódź, WŁ)
  • 1984 – Poezja ziemi. Międzywojenna twórczość Mariana Czuchnowskiego (Warszawa, LSW) – praca habilitacyjna, autor otrzymał za nią Nagrodę im. Stanisława Piętaka w 1984 roku[4]
  • 1995 – Literatura złej chwili dziejowej. Szkice o drugiej emigracji (Warszawa, Spółka Wydawniczo-Księgarska)
  • 1997 – Rzeczywistość trzecia (Bydgoszcz)
  • 2007 – Na łasce słów (Toruń, Adam Marszałek)
  • 2010 – A po ziemi wychodźcy idą w obce kraje. O poezji i poetach Drugiej Emigracji (Gdańsk, Słowo/Obraz Terytoria)
  • 2011 – Poeta w poszukiwaniu rzeczywistości, (Toruń, Adam Marszałek)

Twórczość poetycka

edytuj
  • 1970 – Widziadła gorejące (Gdańsk, Wydawnictwo Morskie)
  • 1974 – Poeta w niebieskim kombinezonie roboczym (Toruń, „Od Nowa”)
  • 1977 – Inny głos (Olsztyn, Pojezierze)
  • 1982 – Wersja próbna (Toruń, Toruńskie Towarzystwo Kultury)
  • 1991 – Życie wewnętrzne i inne wiersze (Bydgoszcz, Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne)
  • 1992 – Mały wybór (Olsztyn, Decora)
  • 1996 – Odosobnienie
  • 2001 – Czwarta dekada (Toruń, Adam Marszałek)
  • 2004 – Spacer zimowy (Berlin, Modellus Press)
  • 2005 – Elegia na odejście szpaka (Toruń, Adam Marszałek)
  • 2011 – Szczeliny świata (Toruń, Adam Marszałek)

Przypisy

edytuj
  1. Nekrolog. nekrologi.net [dostęp 2019-09-08]
  2. a b Zmarł prof. Janusz Kryszak. Urodzony w Bydgoszczy poeta, współpracownik SB
  3. Janusz Kryszak (22 listopada 1945 - 24 sierpnia 2019)
  4. Barbara Marzęcka: Hasło: Kryszak Janusz. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. Jadwiga Czachowska, Alicja Szałagan (red.). T. 4: K. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1996, s. 397. ISBN 83-02-05974-9.

Bibliografia

edytuj
  • Janusz Kryszak [W:] Rozkwita pamięć pomiędzy wierszami Antologia wierszy poetów studiujących na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w latach 1945-2000, Wybór i noty Krzysztof Ćwikliński, Wydawnictwo GRAFFITI BC, Toruń 2000

Linki zewnętrzne

edytuj