Janusz Lipkowski
Janusz Lipkowski (ur. 3 lutego 1943 w Warszawie)[1] – polski fizykochemik, twórca szkoły chemii supramolekularnej w Polsce, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, w latach 2003–2006 wiceprezes PAN.
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
3 lutego 1943 |
| Profesor doktor habilitowany nauk chemicznych | |
| Specjalność: chemia supramolekularna, chemia nieorganiczna, fizykochemiczne metody analityczne, krystalografia | |
| Alma Mater |
Uniwersytet Warszawski (1965) |
| Doktorat |
1972 |
| Habilitacja |
1983 |
| Profesura |
1990 |
| Polska Akademia Nauk / Umiejętności | |
| Status PAN |
Członek rzeczywisty (2013), |
| Status PAU |
Członek korespondent (2012) |
| Doktor honoris causa Instytut Chemii Nieorganicznej Rosyjskiej Akademii Nauk w Nowosybirsku – 1997 | |
| Wiceprezes PAN (2003–2006), dyrektor Instytutu Chemii Fizycznej PAN (1992–2003) | |
| Instytut badawczy | |
| Uczelnia wyższa | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Biografia edytuj
Ukończył VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1960)[2] i Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego (1965)[3]. W 1972 roku otrzymał stopień doktora nauk chemicznych, w 1983 roku uzyskał habilitację, a w 1990 roku tytuł profesora nauk chemicznych[3].
Uczeń Wiktora Kemuli[3]. Od 1990 roku profesor w Instytucie Chemii Fizycznej PAN, w latach 1992–2003 jego dyrektor[3]. Od 2001 profesor Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego i Szkoły Nauk Ścisłych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie[3]. Od 1991 członek, w latach 2007–2020 prezes Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[3]. Od 1998 członek korespondent Polskiej Akademii Nauk, od 2013 członek rzeczywisty PAN[4], w latach 2003–2006 pierwszy wiceprezes PAN[5]. Przewodniczący Rady Kuratorów Wydziału III Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi PAN (2011–2014) i przewodniczący Komitetu Chemii PAN (2007–2010, 2011–2014)[3]. Członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności (2012)[5].
Otrzymał doktorat honoris causa Instytutu Chemii Nieorganicznej Rosyjskiej Akademii Nauk w Nowosybirsku (1997)[3]. Honorowy profesor Syberyjskiego Oddziału Rosyjskiej Akademii Nauk (2001)[3] i Uniwersytetu Technicznego w Ningbo (Chiny, 2019–2022)[6]. Członek Academia Europaea (2011)[7], Royal Society of Chemistry (Fellow, 2018)[5] i członek honorowy Mołdawskiej Akademii Nauk[8]. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1975)[5], Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2002)[9] i Orderem Honoru Republiki Mołdawii (2006)[10].
Zainteresowania naukowe edytuj
Twórca szkoły chemii supramolekularnej w Polsce[1]. Zajmował się przede wszystkim selektywnością, równowagami fazowymi i kinetyką procesów inkluzyjnych oraz rozpoznawaniem molekularnym[1]. Prowadził badania klatratów i związków inkluzyjnych[3].
Wybrane prace edytuj
- Janusz Lipkowski, Jerry L. Atwood, Symbolic notation of clathrates „Supramolecular Chemistry”, Vol.: 30 2018 No. 5–6, SI, s. 510–513.
- Janusz Lipkowski Solvates and Hydrates—Supramolecular Compounds [w:] Reference Module in Chemistry, Molecular Sciences and Chemical Engineering 2016, ed. Jan Reedijk, Oxford 2016.
- Janusz Lipkowski, Vitaly Kalchenko, Chromatography in Supramolecular and Analytical Chemistry of Calixarenes [w:] Reference Module in Chemistry, Molecular Sciences and Chemical Engineering 2016, ed. Jan Reedijk, Oxford 2016.
- Janusz Lipkowski Chemia supramolekularna. Szkic perspektyw rozwojowych [w:] Misja nauk chemicznych, red. B. Marciniec, Poznań 2011.
- Janusz Lipkowski, P. Fita, A. Grabowska, Crystal structure of a schiff base, 2-hydroxynaphthylidene-(8-aminoquinoline) – in search of two tautomeric forms, „Polish Journal of Chemistry”, Vol. 82 2008 nr 10, s. 2009–2016.
- Janusz Lipkowski Hydrophobic hydration – Ecological Aspects, „Jour. Therm. Anal. Cal.", 2006.
- Janusz Lipkowski, D. Świerczyński, R. Luboradzki, G. Dolgonos, H-J. Schneider Non-Convalent Interations of Organic Halogen Compounds with Aromatic systems – Analyses of cristal Structure Data, „Eur. Jour. Inorg. Chem.”, 2005.
- Janusz Lipkowski Problemy systemu nauki w Polsce, „Nauka”, 2002 nr 3, s. 10–16.
- Janusz Lipkowski, Danuta Sybilska, Wiktor Kemula wśród pionierów chemii supramolekularnej, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 2002 nr 1, s. 47–53.
- Wykłady Jean-Marie Lehna pt. Chemia supramolekularna, tłum. [z ang.] i oprac. przez zespół Janusz Lipkowski [et al.], Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1985.
- Janusz Lipkowski Structure and physico-chemical behaviour of clathrates formed by the Ni(NCS)@#2 (4-Methylpyridine)@#4 complex, Accademia Polacca delle Scienze, Biblioteca e Centro di Studi a Roma, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wrocław 1980.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Lipkowski Janusz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-11-26].
- ↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1960. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2021-02-18].
- ↑ a b c d e f g h i j Grzegorz Grynkiewicz. Janusz Lipkowski – chemik supramolekularny. „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”. LXXXII 2019–2020, s. 27–32, 2020. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Warszawskie. ISSN 0860-164X.
- ↑ Lipkowski Janusz. czlonkowie.pan.pl. [dostęp 2021-02-18].
- ↑ a b c d Prof. dr hab. Janusz Lipkowski. uksw.edu.pl. [dostęp 2021-02-18].
- ↑ Nasz profesor uhonorowany w Chinach. uksw.edu.pl. [dostęp 2021-02-18].
- ↑ Janusz S. Lipkowski. ae-info.org. [dostęp 2021-02-18]. (ang.).
- ↑ LIPKOWSKI Janusz. asm.md. [dostęp 2021-02-18]. (rum.).
- ↑ M.P. z 2002 r. nr 57, poz. 778
- ↑ PREȘEDINTELE REPUBLICII MOLDOVA. DECRET Nr. 608 din 09-06-2006 rivind conferirea „Ordinului de Onoare” domnilor Ionel HAIDUC, Vladislav HOMICI şi Janusz LIPKOWSKI. legis.md. [dostęp 2021-02-18]. (rum.).