Bielskie Jatki
Bielskie Jatki lub po prostu Jatki (słow. Jatky, niem. Fleischbänke, Belaer Fleischbänke, węg. Mészárszékek[1]) – skalisty grzbiet znajdujący się w głównej grani Tatr Bielskich na Słowacji i stanowiący najwyższą część tej grani na wschód od Szalonego Wierchu.
Przebieg grani
edytujGrzbiet na zachodzie rozpoczyna się zboczami opadającymi na Szaloną Przełęcz (Sedlo pod Hlúpym, 1933 m), która oddziela go od Szalonego Wierchu (Hlúpy, 2061 m), leżącego na północno-wschodnim krańcu grani głównej Tatr[2]. Kolejno na wschód znajdują się wzniesienia, poprzedzielane płytkimi przełęczami:
- Zadnie Jatki (Zadné Jatky) – dwa wierzchołki: 2020 m i 1984 m
- Przełączka nad Wielkim Koszarem – 1950 m
- Pośrednie Jatki – 1980 m
- Przełączka nad Małym Koszarem – 1964 m
- Skrajne Jatki (Przednie Jatki, Predné Jatky) – dwa wierzchołki o wysokości ok. 2012 m
- Golica Bielska – 1981 m[3].
Golica Bielska jest ostatnim wzniesieniem w grani Bielskich Jatek i razem z dwuwierzchołkowymi Skrajnymi Jatkami tworzy charakterystyczny kształt korony, widocznej z Doliny Przednich Koperszadów. Na wschód od Golicy Bielskiej znajduje się rozłożysty masyw Bujaczego Wierchu (Bujačí vrch, 1960 m), oddzielony od grzbietu Jatek szeroką Bujaczą Przełęczą[2].
Zadnie i Skrajne Jatki są odpowiednio czwartym i piątym co do wysokości szczytem w całych Tatrach Bielskich.
Otoczenie
edytujGrzbiet Bielskich Jatek ma długość ok. 3 km. Jego południowe zbocza opadają dość stromo do Doliny Przednich Koperszadów, górnego piętra Doliny Kieżmarskiej. U stóp Jatek znajdują się Bielska Rówień i polana Jeruzalem[2]. Do dolin Przednich Koperszadów i Kieżmarskiej opadają Szalony Żleb oraz Żleb spod Jatek[3].
Północne stoki Jatek Bielskich na niektórych fragmentach są nieco mniej strome. Ku północy od grani Jatek odchodzą też odnogi: długie Kozi Klin z Szaloną Turnią, Łasztowicą i Opaloną Turnią oraz grań rozwidlająca się w Turni nad Jaworzynką, a także krótsze Ciaskowy Klin i Pośredni Diabli Grzbiet. Grzbiety te rozdzielają kilka dolin: Szeroką, Kępy, Jaworzynkę Bielską oraz Wielki i Mały Koszar, górne piętra Doliny pod Koszary[3][2].
Turystyka
edytujGranią Jatek Bielskich do 1978 r. prowadził najbardziej wysunięty na wschód fragment Magistrali Tatrzańskiej, wybudowany już w latach 1893–94 i 1907–08. Został on jednak zamknięty, a na terenie grzbietu utworzono rezerwat ścisły. Obecnie wstęp na teren Jatek jest wzbroniony[3]. Najlepsze widoki na grań rozciągają się z okolic Przełęczy pod Kopą (rozwidlenie szlaków zielonego i niebieskiego) oraz z zielonego szlaku, wiodącego Doliną Kieżmarską[2].
Wschodnia część grani Jatek na niektórych mapach widnieje pod nazwą Koszary (Košiare). Nazwa samego grzbietu prawdopodobnie wiąże się z częstymi przypadkami spadania z jej południowych zboczy wypasanych w przeszłości bydła i koni[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b c d e Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.
- ↑ a b c d e Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
Linki zewnętrzne
edytuj- Jatki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 509.