Jodła nepalska

Jodła nepalska
	; Jodła nepalska w Himachal Pradesh w Indiach
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Rodzaj	jodła
Gatunek	jodła nepalska
	Nazwa systematyczna
	Abies pindrow (Royle ex D.Don) Royle; Ill. Bot. Himal. Mts. t. 86 1836
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jodła nepalska (Abies pindrow) – gatunek z rodziny sosnowatych. Pochodzi z zachodnich Himalajów i przyległych gór, od północno-wschodniego Afganistanu na wschód, przez północny Pakistan i Indie do środkowego Nepalu. Nazwa pindrow pochodzi od nazwy drzewa w języku nepalskim.

Morfologia edytuj

Liście

Abies pindrow na tle gór

Jest to duże, wiecznie zielone drzewo iglaste dorastające do 40–60 metrów wysokości i średnicy pnia do 2–2,5 m. Ma stożkową koronę z poziomymi gałęziami. Liście są w kształcie igły, o długości 4–9 cm. Stożki są szerokie, cylindryczno-stożkowe, mają 7–14 cm długości i 3–4 cm szerokości, ciemnofioletowe w młodym wieku, rozpadające się po osiągnięciu dojrzałości i uwalniające nasiona 5–7 miesięcy po zapyleniu.

Podobna Abies gamblei jest wyraźnie oddzielone morfologicznie i ekologicznie (występuje na tym samym obszarze, ale na nieco suchszych stanowiskach); różni się krótszymi liśćmi o długości 2–4 cm. Szyszki są bardzo podobne.

Jodła nepalska występuje na wysokości między 2000–3350 metrów (głównie między 2400 a 3000 m) (Abies gamblei rośnie na rzędnych 3000–3500 metrów).

Zastosowania edytuj

Jodła nepalska jest wykorzystywana w jej rodzimym zasięgu w niewielkim stopniu na drewno. Sporadycznie uprawiana jest jako drzewo ozdobne w dużych ogrodach w zachodniej Europie. Wymaga dużej wilgotności i opadów.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ Abies pindrow (Royle ex D.Don) Roylev. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2020-11-16].
↑ Q.Q. Xiang Q.Q., G.G. Carter G.G., K.K. Rushforth K.K., Abies pindrow, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42294A2970337.en [dostęp 2020-11-10] (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[christenhusz2011-3] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[tpl-4] Abies pindrow (Royle ex D.Don) Roylev. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2020-11-16].

[iucn-5] Q.Q. Xiang Q.Q., G.G. Carter G.G., K.K. Rushforth K.K., Abies pindrow, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42294A2970337.en [dostęp 2020-11-10] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]