Julian Dadlez

Oficer Wojska Polskiego, malarz

Julian Paweł Dadlez (ur. 20 kwietnia 1893 w Rawie Ruskiej, zm. 1 czerwca 1979 w Olsztynie) – polski malarz, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Julian Paweł Dadlez
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

20 kwietnia 1893
Rawa Ruska

Data i miejsce śmierci

1 czerwca 1979
Olsztyn

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

40 Pułk Piechoty Dzieci Lwowskich
5 Dywizja Piechoty
70 Pułk Piechoty
37 Łęczycki Pułk Piechoty
PKU Rawa Ruska
KRU Rawa Ruska
RKU Warszawa Praga

Stanowiska

zastępca dowódcy pułku
komendant PKU
komendant KRU

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
I wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny)
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Odznaka „Zasłużony dla Warmii i Mazur” (srebrna)

Życiorys edytuj

Urodził się 20 kwietnia 1893 w Rawie Ruskiej. Był synem dr. Juliana Dadleza (nauczyciel i działacz oświatowy w Rawie Ruskiej[1][2], oficer c. i k. armii[3]) i Pauliny z domu Świątkiewicz (przewodnicząca koła TSL w Rawie Ruskiej[4][5]). Jego rodzeństwem byli: Józef, Michał (1895–1965), żołnierz, polonista, Ola (po mężu Stasiniewicz).

1 czerwca 1911 w Prywatnym Gimnazjum im. Adama Mickiewicza we Lwowie otrzymał świadectwo dojrzałości[6]. Przez okres dwóch lat studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego. Kształcił się w Szkole Malarstwa Stanisława Batowskiego Kaczora. Podjął studia malarskie w Akademii Sztuk Plastycznych w Krakowie, których prowadzenie przerwał wybuch I wojny światowej. Walczył w szeregach 1 Tyrolskiego Pułku Strzelców Cesarskich. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1916 w korpusie oficerów rezerwy piechoty[7].

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu porucznika jako były oficer c. i k. armii[8]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[9], a następnie do stopnia majora piechoty ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[10][11]. W 20. pozostawał oficerem 40 pułku piechoty (garnizon Lwów)[12], w 1924 jako oficer nadetatowy tej jednostki pełnił funkcję I oficera sztabu 5 Dywizji Piechoty we Lwowie[13]. W 1928 służył w 70 pułku piechoty[14]. Tam współpracował z Garnizonowym Kołem Towarzystwa Wiedzy Wojskowej, w ramach którego wygłosił odczyt[15]. 23 grudnia 1929 roku został przeniesiony z dowództwa 17 Dywizji Piechoty w Gnieźnie do 82 Syberyjskiego pułku piechoty w Brześciu na stanowisko dowódcy batalionu[16]. 14 grudnia 1931 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 roku i 15. lokatą w korpusie oficerów piechoty[17]. 23 marca 1932 roku został przeniesiony do 37 pułku piechoty w Kutnie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[18][19]. W 1937 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Rawa Ruska na stanowisko komendanta. 1 września 1938 roku dowodzona przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Rawa Ruska, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „komendant rejonu uzupełnień”.

Po wybuchu II wojny światowej 1939 brał udział w kampanii wrześniowej 1939. Od 1944 do 1946 był oficerem ludowego Wojska Polskiego. Został pierwszym komendantem RKU Warszawa Praga[20].

Po wojnie w 1946 mieszkał na Warmii nad jeziorem Dadaj, a od 1952 w Olsztynie. Skoncentrował się na malarstwie. Był pejzażystą, portrecistą. Jego prace były prezentowane na wystawach zbiorowych lokalnych, krajowych i indywidualnych. Był także scenografem teatralnym. Wykonał dekoracje do spektaklu Stary kawaler autorstwa Józefa Korzeniowski w reżyserii Stanisława Milskiego w Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie z 12 września 1951[21]. Od 1958 do 1964 był kierownikiem Biura Wystaw Artystycznych, od 1957 do 1967 pełnił funkcję sekretarza, a następnie prezesa oddziału okręgowego Związku Polskich Artystów Plastyków w Olsztynie. Została wydana publikacja pt. Julian Dadlez: malarstwo. Wystawa jubileuszowa w 80-lecie urodzin, Olsztyn maj 1973 r.[22]

Zmarł 1 czerwca 1979 w Olsztynie. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Olsztynie (kwatera 4A-1-2)[23].

Ordery i odznaczenia edytuj

Nagrody edytuj

  • Nagroda jubileuszowa Ministra Kultury i Sztuki (1964)
  • Wojewódzka nagroda artystyczna (1958, 1963)

Upamiętnienie edytuj

W Olsztynie została ustanowiona ulica Juliana Dadleza[27].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Kalendarzyk profesorski na rok 1913. s. 59.
  2. Sprawozdanie Zarządu Głównego T. S. L. z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1924. Kraków: 1925, s. 77.
  3. Kronika. Mianowania w armii. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 176 z 3 sierpnia 1883. 
  4. Sprawozdanie Zarządu Głównego T. S. L. z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1925. Kraków: 1926, s. 5, 96.
  5. Michał Greń. Podzwonne dla śp. Pauliny ze Świątkiewiczów Dadlezowej. „Wschód”. Nr 81, s. 12, 20 kwietnia 1938. 
  6. Sprawozdanie 1911 ↓, s. 34, 37.
  7. Ranglisten 1918 ↓, s. 280, 813.
  8. Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 20.
  9. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 409.
  10. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 351.
  11. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 176.
  12. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 242.
  13. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 67, 224.
  14. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 123.
  15. Wiadomości potoczne. „Lech. Gazeta Gnieźnieńska”, s. 5, Nr 75 z 30 marca 1928. 
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 382.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 15 grudnia 1931 roku, s. 397.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 232, 265, tu sprostowano datę urodzenia.
  19. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 25, 567.
  20. WKU Warszawa Praga. warszawapraga.wku.wp.mil.pl. [dostęp 2016-05-25].
  21. Julian Dadlez, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2016-05-25].
  22. Julian Dadlez: malarstwo. Wystawa jubileuszowa w 80-lecie urodzin, Olsztyn maj 1973 r.. books.google.pl. [dostęp 2016-05-25].
  23. Cmentarze Komunalne - Miejski System Informacji Przestrzennej Miasta Olsztyna [online], msipmo.olsztyn.eu [dostęp 2021-03-06].
  24. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  25. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 2, 19 marca 1937. 
  26. a b Ranglisten 1918 ↓, s. 813.
  27. Plan miasta – ulica Juliana Dadleza. [dostęp 2016-05-25].

Bibliografia edytuj