Juliusz Kulesza (ur. 19 maja 1928 w Warszawie) – polski grafik i pisarz, strzelec, uczestnik powstania warszawskiego, kapitan Wojska Polskiego, autor książek opowiadających o przeżyciach okupacyjnych i dokumentujących wydarzenia II wojny światowej.

Juliusz Kulesza
Julek
Ilustracja
Juliusz Kulesza (2015)
Data i miejsce urodzenia

19 maja 1928
Warszawa

Narodowość

Polska

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła
  • Z Tasiemką na czołgi
  • Reduta PWPW
  • Warszawskie gry wojenne
  • Zapamiętane
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941) Krzyż Partyzancki Krzyż Armii Krajowej Warszawski Krzyż Powstańczy Medal Wojska Medal za Warszawę 1939–1945
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)

Życiorys

edytuj

Wychował się na Starym Mieście i Żoliborzu. Jego rodzice w okresie międzywojennym pracowali w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Okupację spędził w Warszawie jako uczeń tajnych kompletów gimnazjalnych i wieczorowej szkoły poligraficznej. W latach 1942–1944 praktykant-rysownik w PWPW (ówczesna Staatsdruckerei). W powstaniu warszawskim walczył na Starym Mieście. Żołnierz Armii Krajowej w samodzielnej grupie PWB/17/S (Podziemna Wytwórnia Banknotów), uczestnik bojów o redutę PWPW[1], odznaczony Krzyżem Walecznych. Nosił pseudonim „Julek”. Po Powstaniu uciekł z obozu Dulag 121 w Pruszkowie.

W latach 1945–1948 mieszkaniec Łodzi, gdzie otrzymał maturę w Liceum Ogólnokształcącym im. Gabriela Narutowicza. Latem 1948 wrócił do Warszawy. Student Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, a od 1950 Akademii Sztuk Pięknych – po połączeniu obu uczelni. W 1954 uzyskał dyplom ASP na wydziale grafiki (pracownia prof. Tadeusza Kulisiewicza). Członek Związku Polskich Artystów Plastyków, uczestnik krajowych i zagranicznych wystaw, w tym kilku indywidualnych. W latach 1956–1958 członek grupy artystycznej „Korekta”. Przez ponad 30 lat projektant grafiki użytkowej dla wydawnictw (około 800 projektów zrealizowanych drukiem). W latach 1966–1972 grafik telewizyjnego magazynu „Refleksje”. Prowadził zajęcia pt. „Grafika współczesnej prasy” ze studentami wydziału dziennikarskiego Uniwersytetu Warszawskiego.

W latach 70. XX w. zajął się historią powstania warszawskiego. Jest autorem i współautorem licznych książek oraz artykułów na ten temat, a także kilkunastu haseł w „Encyklopedii Powstania Warszawskiego”.

Pojawił się w kilku filmach dokumentalnych związanych z powstaniem warszawskim.

W czasie okupacji zaczął grać w piłkę nożną - był juniorem drużyny AKS Żoliborz uczestniczącej w nielegalnych rozgrywkach piłkarskich. W latach 1946–1947 piłkarz łódzkiego KS „Spójnia”. Od 1938 kibic „Polonii” Warszawa. Jest także autorem publikacji poświęconych podziemnym rozgrywkom piłkarskim w Warszawie w okresie okupacji.

W 2002 awansowany do stopnia porucznika, a w 2018 roku do stopnia kapitana Wojska Polskiego. Członek Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Związku Powstańców Warszawskich i Polskiego Towarzystwa Historycznego. Przez całe życie bezpartyjny. Honorowy Obywatel Warszawy od 6 lipca 2023 r.

Publikacje

edytuj
  • Z Tasiemką na czołgi, Warszawa: Czytelnik, 1979, 1984, Warszawa: PWPW S.A., 2014.
  • Reduta PWPW, Warszawa: PAX, 1989.
  • Sierpień przez całe życie, Warszawa: Anta, 1994.
  • Batalion DZIK w Powstaniu Warszawskim, opracowanie zbioru dokumentów, 1994.
  • Przeciw konfidentom i czołgom (wspólnie z Robertem Bieleckim), 1996.
  • Starówka. Warszawskie Termopile 1944, 1999.
  • W murach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, Warszawa: Askon, 2003.
  • Garłuch. 7 pułk piechoty AK, Warszawa: Vipart, 2004.
  • Bohaterowie dwóch miast, Warszawa: Instytut Historii PAN, 2006.
  • Powstańcza Starówka. Ludzie i ulice, Warszawa: Askon, Attyka, 2007.
  • Bankowe szańce (wspólnie z Edmundem Baranowskim), Warszawa: Askon, 2009
  • Między Baranem a Narutowiczem. Zapiski warszawskiego łodzianina, 2010.
  • Żyrafa przeciw panterom. IV Zgrupowanie żoliborskiego Obwodu AK w Powstaniu Warszawskim, 2010.
  • Warszawskie gry wojenne. Wspomnienia z lat wojny, okupacji i Powstania Warszawskiego (wspólnie z Edmundem Baranowskim), Warszawa: WIS, 2011.
  • Podziemny futbol 1939-1944, Warszawa, 2012.
  • Zakazane gole. Futbol w okupowanej Warszawie, Warszawa: Instytut Wydawniczy Erica, MPW, 2014.
  • Z wyroku Polski Podziemnej, Warszawa: Mireki, 2015.
  • Sen o Rybakach, Warszawa: PWPW S.A., 2015
  • Zapamiętane, Warszawa: PWPW S.A., 2020
  • 101 moich plastyków, Warszawa: PWPW S.A., 2022

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Powstańcze Biogramy - Juliusz Kulesza. www.1944.pl. [dostęp 2019-05-08].
  2. M.P. z 2001 r. nr 39, poz. 635.
  3. Wręczenie Nagród IPN Kustosz Pamięci Narodowej. ipn.gov.pl, 2015-05-22. [dostęp 2018-03-01].

Linki zewnętrzne

edytuj