Wikipedia

Kamienica Fischerów w Łodzi

kamienica przy ul. Piotrkowskiej 47 w Łodzi

Kamienica Fischerów (Fiszerów[a]) – kamienica znajdująca się w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 47, stanowiąca narożnik ul. Piotrkowskiej z ul. Zieloną[1]. Została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa łódzkiego 2 grudnia 1993 z numerem A/344[2] oraz do Gminnej Ewidencji Zabytków miasta Łodzi z numerem 966[3].

Kamienica Fischerów
Symbol zabytku nr rej. A/344 z 2.12.1993
Ilustracja
Kamienica w 2017 roku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

ul. Piotrkowska 47

Kondygnacje

3

Ukończenie budowy

1880

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Fischerów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Fischerów”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Fischerów”
Ziemia51°46′13,6″N 19°27′21,2″E/51,770444 19,455889
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

 
Księgarnia Szarlotty Seipelt, 1937

Posesja do 1850 roku miała nr porządkowy 116, a w latach 1850–1891 (jako nr hipoteczny) 786[4][5]. W latach 50. XIX wieku na miejscu współczesnej kamienicy stał murowany, parterowy dom, który był własnością Jana Lebelta. Od 1853 roku w domu tym Fryderyk Sellin prowadził, uważaną za pierwszą w Łodzi, cukiernię[5][6][7].

Posesja oraz parterowy dom, od połowy lat 50. XIX wieku, była własnością rodziny Fischerów[8]. W 1880 roku, w miejsce parterowego, została wybudowana trzykondygnacyjna kamienica[1]. W roku 1895 została przebudowana[2]. Dobudowano murowaną, dwupiętrową, podpiwniczoną część od strony ulicy Zielonej oraz nadbudowano drugie piętro nad istniejącą piętrową częścią domu. Posesja wraz z domem była własnością Fischerów do roku 1929[5].

Od 1882 roku Ludwik Fischer (1844–1900) prowadził księgarnię, najpierw przy ul. Piotrkowskiej 17 (odkupując istniejący skład książek od Cezara Richtera), a następnie przy ul. Próchnika 1 (od 1884 roku) i ul. Piotrkowskiej 48 (od 1896 roku). Na przełomie XIX i XX wieku od frontu kamienicy działał skład materiałów piśmiennych i papieru M.J. Tybera oraz księgarnia i skład nut R. Schatke. Po śmierci założyciela przedsiębiorstwo księgarsko-wydawnicze funkcjonujące pod nazwą „Ludwik Fiszer” prowadziła wdowa Melania Henrietta, która w roku 1918 przeniosła działalność do domu rodzinnego na ul. Piotrkowską 47. Kłopoty finansowe sprawiły, że w 1932 roku księgarnię przejęła Szarlotta Seipeltówna[5].

Oprócz księgarni na posesji na przestrzeni lat istniały również m.in.: skład win i wyrobów spirytusowych J. Hermesa (1888), skład główny wyrobów włókienniczych Juliusza Heinzla (1900), cukiernia (1904), krawiec męski (1918), zakład fryzjerski (1920), restauracja „Versailles” (1939)[5]. Po II wojnie światowej otwarto w kamienicy „Główną Księgarnią Wojskową” przemianowaną w połowie lat 50. XX wieku na księgarnię „Pegaz”[9]. W 1956 roku uruchomiono tu tzw. probiernię nowości – miejsce, w którym prezentowano nowości wydawnicze[7]. Księgarnia „Pegaz” istniała do 2010 roku[9].

Architektura edytuj

Kamienica ma dwa jednoosiowe ryzality, które zostały zwieńczone trójkątnymi tympanonami. Nad oknami pierwszego piętra znajdują się tympanony w kształcie łuku. Pierwsze i drugie piętro jest oddzielone pilastrami. Ornamentacja fasady została zastosowana z umiarem[1].

Uwagi edytuj

  1. ↑ W piśmiennictwie dotyczącym księgarskiej rodziny Fischerów często spotykany jest spolszczony zapis nazwiska. Przykłady podaje Joanna Sosnowska z Katedry Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej Uniwersytetu Łódzkiego w bibliografii do pracy „Działalność firmy księgarsko-wydawniczej Ludwika Fiszera na rzecz oświaty i szkolnictwa w Łodzi w latach 1882–1932”.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 197, ISBN 978-83-939822-4-0.
  2. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. nid.pl, 2011-12-31. s. 43. [dostęp 2018-12-26].
  3. ↑ Wykaz kart adresowych gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi. Załącznik do zarządzenia Nr 7257/VII/17 Prezydenta Miasta Łodzi z dn. 20 listopada 2017 r.. uml.lodz.pl, 2017-11-20. s. 37. [dostęp 2018-01-02].
  4. ↑ Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 215, ISBN 978-83-939822-4-0.
  5. ↑ a b c d e Piotrkowska 47 [online], piotrkowska-nr.pl [dostęp 2018-12-27].
  6. ↑ Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 48, ISBN 978-83-939822-4-0.
  7. ↑ a b Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer pierwszy. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008. ISBN 978-83-927666-4-3.
  8. ↑ Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 120, ISBN 978-83-939822-4-0.
  9. ↑ a b Piotrkowska 47 – od Fiszerów do „Pegaza”. baedekerlodz.blogspot.com. [dostęp 2018-12-27].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamienica_Fischerów_w_Łodzi&oldid=73035103”