Kamienica Jana Alfonsa Jasińskiego w Warszawie
Kamienica Jana Alfonsa Jasińskiego – zabytkowa kamienica znajdująca się przy ul. Nowy Świat 25 w Warszawie.
 nr rej. 719 z 01.07.1965[1]
| |
 Fasada frontowa kamienicy (2020) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku |
kamienica |
| Styl architektoniczny |
późny klasycyzm |
| Architekt | |
| Kondygnacje |
3 |
| Ukończenie budowy |
1922 |
| Zniszczono |
1944 |
| Odbudowano |
1951 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′58,044″N 21°01′10,343″E/52,232790 21,019540
| |
Opis edytuj
Na miejscu tej posesji w 1784 roku stał drewniany dworek Jana Dietrycha (Dytrycha). W 1819 roku dom należał do Marianny Kleinowej, ale już w 1822 roku wybudowano tu reprezentacyjną, późnoklasycystyczną, trzyosiową kamienicę dla bogatego kupca warszawskiego Jana Adolfa Jasińskiego, według projektu Karola Gallego. W drugiej połowie XIX wieku znajdowała się tu księgarnia Leopolda Szyllera[2].
Przed 1923 roku budynek ten – wraz z sąsiednią kamienicą (Nowy Świat 23) – przeszedł na własność Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska” (założonego przez Władysława Augusta Kościelskiego) i odtąd losy obu posesji są splątane. Budynek nadbudowano o jedno piętro na mieszkanie dla właściciela. Projekt nadbudowy był autorstwa Juliusza Nagórskiego.
Już w 1926 roku budynek należał do Lucjany Gawrońskiej-Frascati, która nadbudowała kolejne piętro. Po 1929 roku na zapleczu kamienicy (oraz sąsiedniej nr 25) zbudowano ogromny budynek pasażu „Italia”, a wnętrza księgarni zmieniono w kawiarnię o tej samej nazwie. W czasie wojny funkcjonowało tu kino „Studio”, a pod nim dansing „Bodega”.
Pod koniec II wojny światowej oba budynki zostały zniszczone. Kamienica została odbudowana w XIX-wiecznej, dwupiętrowej formie (nie odbudowano dwóch nadbudowanych w XX wieku pięter) w 1951 roku według projektu pracowni ZOR pod kierunkiem Kazimierza Thora. Kamienica, połączona z sąsiednim domem (nr 23) nie ma własnego wejścia, poza wejściem do kawiarni.
W 1965 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków[1].
Na ścianie budynku umieszczono tablicę upamiętniającą fakt, że Julian Tuwim mieszkał w tym domu w latach 1951–1953
Przypisy edytuj
- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 czerwca 2023 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 47. [dostęp 2023-07-13].
- ↑ Nowy Świat 25. [dostęp 2013-04-28].
Bibliografia edytuj
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. T. 14. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2008, s. 143–149, seria: Biblioteka TOnZ. ISBN 978-83-88372-37-7.