Kampania krymska

strona ujednoznaczniająca w projekcie Wikimedia

Kampania krymska – ośmiomiesięczna kampania przeprowadzona przez wojska państw Osi w celu zajęcia Półwyspu Krymskiego, która była miejscem jednej z największych bitew frontu wschodniego podczas II wojny światowej. Niemieccy oraz rumuńscy żołnierze ponieśli ciężkie straty w ludziach[potrzebny przypis], kiedy próbowali nacierać poprzez przesmyk łączący Półwysep Krymski z resztą Związku Radzieckiego pomiędzy latem 1941 roku a pierwszą połową 1942 roku.

Kampania krymska
— II wojna światowa, front wschodni —
Ilustracja
Sowieccy jeńcy na Krymie, 6 listopada 1941
Czas 18 października 1941 – 4 lipca 1942
Miejsce Półwysep Krymski
Terytorium ZSRR
Przyczyna sowiecka próba odbicia Krymu
Wynik zwycięstwo sił Osi
Strony konfliktu
 ZSRR  III Rzesza
 Rumunia
Dowódcy
Gordiej Lewczenko
Fiodor Kuzniecow
Iwan Pietrow 		Erich von Manstein
Wolfram von Richthofen
Gheorghe Avramescu
Siły
51 Armia
Samodzielna Armia Nadmorska 		11 Armia
3 Armia Rumuńska
Straty
63 860 zabitych, rannych i zaginionych,
65 tys. w niewoli,
212 pojazdów utraconych,
672 działa utracone,
1 statek transportowy zatopiony 		30 tys. zabitych, rannych i zaginionych
Położenie na mapie Krymu
Mapa konturowa Krymu, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
44,93°N 34,10°E/44,933300 34,100000
Operacja „Barbarossa”

Brześć • Białystok-Mińsk • Rosienie • Dubno – Łuck – Brody • Besarabia • Karelia • Hanko • Smoleńsk • Humań • Kijów • Tallinn • Jelnia • Odessa • Leningrad • Charków • Krym • Sewastopol • Moskwa • Tichwin (I) • Tichwin (II) • Rostów

Od 26 września 1941 roku niemiecka 11. Armia oraz żołnierze z rumuńskiej 3. i 4. Armii byli zaangażowani w walkę[1], mając naprzeciw siebie radziecką 51. Armię i jednostki Floty Czarnomorskiej. Po kampanii półwysep był okupowany przez wojska Grupy Armii "A" razem z 17. Armią, która była główną jednostką podległą tej grupie armii[2].

Kiedy wojska państw Osi przełamały obronę radziecką okupowały one większość Krymu, z wyjątkiem Sewastopola (któremu 8 maja 1965 roku nadano tytuł Miasta Bohatera (ros. Город-герой)[3]) i Kerczu, który został wyzwolony przez Rosjan podczas operacji desantowej pod koniec 1941 roku i potem ponownie zajęty przez Niemców podczas operacji "Trappenjagd" rozpoczętej 8 maja 1942 roku[1][4]. Sewastopol bronił się przez 250 dni od 30 października 1941 do 4 lipca 1942 roku, kiedy Niemcy ostatecznie zdobyli miasto.

Główny cel kampanii, Sewastopol został okrążony przez niemieckie siły w natarciu z dnia 30 października 1941 roku. Niemieccy żołnierze zostali odparci przez radziecki kontratak, który został później wsparty przez wielu żołnierzy ewakuowanych z Odessy. Niemcy rozpoczęli wtedy oblężenie miasta[1]. Kolejne ataki 11 i 30 listopada, we wschodniej i południowej części miasta, zakończyły się porażką[1]. Niemcy zostali wtedy wsparci przez wiele pułków artyleryjskich, a w składzie jednego z nich znajdowało się nawet działo kolejowe Schwerer Gustav[1]. Kolejny atak 17 grudnia został odparty przez Rosjan w ostatnim momencie za pomocą posiłków – wkrótce po tym wojska radzieckie rozpoczęły desant morski na Półwyspie Kerczeńskim 26 grudnia w celu odrzucenia Niemców od Sewastopola[1]. Armia Czerwona była w posiadaniu inicjatywy, aż do chwili rozpoczęcia przez Niemców kontrataku 8 maja[1]. Radzieckie siły stawiały opór przez kolejne półtora tygodnia zanim poddały się 18 maja. Kiedy Niemcy usunęli wojska radzieckie na Półwyspie Kerczeńskim, ponowili oni natarcie na Sewastopol, wnikając w wewnętrzną linię obrony 29 czerwca[1]. Radzieccy dowódcy zostali ewakuowani drogą lotniczą lub za pomocą okrętów podwodnych i tym samym miasto skapitulowało 4 lipca 1942 roku, chociaż ostatni radzieccy żołnierze stawiali opór w grotach wokół miasta do 9 lipca[1].

W 1944 roku Krym został wyzwolony przez żołnierzy radzieckiego 4. Frontu Ukraińskiego podczas operacji krymskiej (8 kwietnia – 12 maja 1944 roku) w trzech podoperacjach:

  • Zniszczona radziecka bateria artylerii nadbrzeżnej "Maksim Gorki"

  • Niemieccy żołnierze na kadłubie czołgu PzKpfw IV podczas walk na Krymie (maj 1942 roku)

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i Keegan, s. 62.
  2. ↑ Bishop, s. 71, 79.
  3. ↑ Города герой: Герой страны (ros.). [dostęp 6 marca 2012].
  4. ↑ Zobacz "Kercz" w Oswobożdenije gorodow na www.soldat.ru (ros.). [dostęp 3 listopada 2011].

BibliografiaEdytuj

  • Chris Bishop: The Military Atlas of World War II. London: Igloo Books, 2005. ISBN 1-904687-53-9.
  • John Keegan: The Times Atlas of the Second World War. New York: Crescent Books.
  • M.L. Dudarienko, Ju.G. Pereczniew, W.T. Jelisiejew i inni: Podręcznik "Wyzwalanie miast: podręcznik na temat wyzwalania miast w okresie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941–1945". Moskwa: 1985. [dostęp 3 listopada 2011]. (ros.) Дударенко, М.Л., Перечнев, Ю.Г., Елисеев, В.Т. и др.: Справочник «Освобождение городов: Справочник по освобождению городов в период Великой Отечественной войны 1941-1945».

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kampania_krymska&oldid=59625016”