Kampania krymska
Kampania krymska – ośmiomiesięczna kampania przeprowadzona przez wojska państw Osi w celu zajęcia Półwyspu Krymskiego, która była miejscem jednej z największych bitew frontu wschodniego podczas II wojny światowej. Niemieccy oraz rumuńscy żołnierze ponieśli ciężkie straty w ludziach[potrzebny przypis], kiedy próbowali nacierać poprzez przesmyk łączący Półwysep Krymski z resztą Związku Radzieckiego pomiędzy latem 1941 roku a pierwszą połową 1942 roku.
| ||||
| ||||
 Sowieccy jeńcy na Krymie, 6 listopada 1941 | ||||
| Czas | 18 października 1941 – 4 lipca 1942 | |||
| Miejsce | Półwysep Krymski | |||
| Terytorium | ZSRR | |||
| Przyczyna | sowiecka próba odbicia Krymu | |||
| Wynik | zwycięstwo sił Osi | |||
| Strony konfliktu | ||||
| ||||
| Dowódcy | ||||
| ||||
| Siły | ||||
| ||||
| Straty | ||||
| ||||
Położenie na mapie Krymu   miejsce bitwy | ||||
| 44,93°N 34,10°E/44,933300 34,100000 | ||||
| Operacja „Barbarossa” |
|---|
|
Brześć • Białystok-Mińsk • Rosienie • Dubno – Łuck – Brody • Besarabia • Karelia • Hanko • Smoleńsk • Humań • Kijów • Tallinn • Jelnia • Odessa • Leningrad • Charków • Krym • Sewastopol • Moskwa • Tichwin (I) • Tichwin (II) • Rostów |
Od 26 września 1941 roku niemiecka 11. Armia oraz żołnierze z rumuńskiej 3. i 4. Armii byli zaangażowani w walkę[1], mając naprzeciw siebie radziecką 51. Armię i jednostki Floty Czarnomorskiej. Po kampanii półwysep był okupowany przez wojska Grupy Armii "A" razem z 17. Armią, która była główną jednostką podległą tej grupie armii[2].
Kiedy wojska państw Osi przełamały obronę radziecką okupowały one większość Krymu, z wyjątkiem Sewastopola (któremu 8 maja 1965 roku nadano tytuł Miasta Bohatera (ros. Город-герой)[3]) i Kerczu, który został wyzwolony przez Rosjan podczas operacji desantowej pod koniec 1941 roku i potem ponownie zajęty przez Niemców podczas operacji "Trappenjagd" rozpoczętej 8 maja 1942 roku[1][4]. Sewastopol bronił się przez 250 dni od 30 października 1941 do 4 lipca 1942 roku, kiedy Niemcy ostatecznie zdobyli miasto.
Główny cel kampanii, Sewastopol został okrążony przez niemieckie siły w natarciu z dnia 30 października 1941 roku. Niemieccy żołnierze zostali odparci przez radziecki kontratak, który został później wsparty przez wielu żołnierzy ewakuowanych z Odessy. Niemcy rozpoczęli wtedy oblężenie miasta[1]. Kolejne ataki 11 i 30 listopada, we wschodniej i południowej części miasta, zakończyły się porażką[1]. Niemcy zostali wtedy wsparci przez wiele pułków artyleryjskich, a w składzie jednego z nich znajdowało się nawet działo kolejowe Schwerer Gustav[1]. Kolejny atak 17 grudnia został odparty przez Rosjan w ostatnim momencie za pomocą posiłków – wkrótce po tym wojska radzieckie rozpoczęły desant morski na Półwyspie Kerczeńskim 26 grudnia w celu odrzucenia Niemców od Sewastopola[1]. Armia Czerwona była w posiadaniu inicjatywy, aż do chwili rozpoczęcia przez Niemców kontrataku 8 maja[1]. Radzieckie siły stawiały opór przez kolejne półtora tygodnia zanim poddały się 18 maja. Kiedy Niemcy usunęli wojska radzieckie na Półwyspie Kerczeńskim, ponowili oni natarcie na Sewastopol, wnikając w wewnętrzną linię obrony 29 czerwca[1]. Radzieccy dowódcy zostali ewakuowani drogą lotniczą lub za pomocą okrętów podwodnych i tym samym miasto skapitulowało 4 lipca 1942 roku, chociaż ostatni radzieccy żołnierze stawiali opór w grotach wokół miasta do 9 lipca[1].
W 1944 roku Krym został wyzwolony przez żołnierzy radzieckiego 4. Frontu Ukraińskiego podczas operacji krymskiej (8 kwietnia – 12 maja 1944 roku) w trzech podoperacjach:
- Operacja desantowa kerczeńsko-eltigeńska (31 października – 11 grudnia 1943)
- Perekopsko-Sewastopolska Operacja Ofensywna (8 kwietnia – 12 maja 1944)
- Kerczeńsko-Sewastopolska Operacja Ofensywna (11 kwietnia – 12 maja 1944)
Zniszczona radziecka bateria artylerii nadbrzeżnej "Maksim Gorki"
Niemieccy żołnierze na kadłubie czołgu PzKpfw IV podczas walk na Krymie (maj 1942 roku)
PrzypisyEdytuj
BibliografiaEdytuj
- Chris Bishop: The Military Atlas of World War II. London: Igloo Books, 2005. ISBN 1-904687-53-9.
- John Keegan: The Times Atlas of the Second World War. New York: Crescent Books.
- M.L. Dudarienko, Ju.G. Pereczniew, W.T. Jelisiejew i inni: Podręcznik "Wyzwalanie miast: podręcznik na temat wyzwalania miast w okresie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941–1945". Moskwa: 1985. [dostęp 3 listopada 2011]. (ros.) Дударенко, М.Л., Перечнев, Ю.Г., Елисеев, В.Т. и др.: Справочник «Освобождение городов: Справочник по освобождению городов в период Великой Отечественной войны 1941-1945».
Linki zewnętrzneEdytuj
- Rumuni Mansteina na Krymie (ang.). [dostęp 3 listopada 2011].