Karłomysz leśna

Karłomysz leśna
	Heteromys anomalus
	Thompson, 1815
	; Karłomysz leśna na ilustracji z 1815 roku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	bobrokształtne
Rodzina	karłomyszowate
Podrodzina	karłomyszy
Podrodzaj	karłomysz
Gatunek	karłomysz leśna
Synonimy
	Mus anomalus Thompson, 1815; Heteromys thompsonii Lesson, 1827; Perognathus bicolor J.E. Gray, 1868; Heteromys melanoleucus J.E. Gray, 1868; Heteromys jesupi J.A. Allen, 1899;
	Mus anomalus Thompson, 1815; Heteromys thompsonii Lesson, 1827; Perognathus bicolor J.E. Gray, 1868; Heteromys melanoleucus J.E. Gray, 1868; Heteromys jesupi J.A. Allen, 1899;
Podgatunki
	H. a. anomalus (Thompson, 1815); H. a. brachialis Osgood, 1912; H. a. hershkovitzi Hernández-Camacho, 1956; H. a. jesupi J.A. Allen, 1899;
	H. a. anomalus (Thompson, 1815); H. a. brachialis Osgood, 1912; H. a. hershkovitzi Hernández-Camacho, 1956; H. a. jesupi J.A. Allen, 1899;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Karłomysz leśna^[10] (Heteromys anomalus) – gatunek ssaka podrodziny karłomyszy (Heteromyinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae).

Zasięg występowania edytuj

Karłomysz leśna występuje w północnej Ameryce Południowej zamieszkując w zależności od podgatunku^[11]:

H. anomalus anomalus – północna i wschodnia Wenezuela (kontynent i wyspa Margarita) oraz Trynidad.
H. anomalus brachialis – północno-zachodnia Wenezuela (na wschód od jeziora Maracaibo); okazy z Serranía de Perijá wzdłuż granicy kolumbijsko-wenezuelskiej na zachód od jeziora Maracaibo mogą należeć do tego podgatunku.
H. anomalus hershkovitzi – środkowo-zachodnia Kolumbia (dolina rzeki Magdaleny w regionie Andów, zalesione zbocza wschodnich Andów).
H. anomalus jesupi – północna Kolumbia (Sierra Nevada de Santa Marta).

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1815 roku brytyjsko-australijski zoolog John Vaughan Thompson nadając mu nazwę Mus anomalus^[2]. Holotyp pochodził z obszaru w pobliżu koszar St. Anne, na wyspie Trynidad, w Trynidadzie i Tobago^[12]^[11].

Z wyjątkiem H. desmarestianus występującego w północno-zachodniej Kolumbii, południowoamerykańskie karłomyszy należą do grupy gatunków anomalus w skład której wchodzą: H. anomalus, H. catopterius, H. oasicus, H. australis i H. teleus^[11]. Tylko H. australis występuje poza Ameryką Południową we wschodniej Panamie^[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają cztery podgatunki^[11].

Etymologia edytuj

Heteromys: gr. ἑτερος heteros „inny”, różny; μυς mus, μυoς muos „mysz”^[13].
anomalus: łac. anomalus „anomalny, nienormalny”, od gr. ανωμαλος anōmalos „nierówny, dziwny, sprzeczny”, od negatywnego przedrostka αν- an-; ομαλος omalos „równy”^[14].
brachialis: łac. brachialis „ramienny”, od brachium „ramię”, od gr. βραχιων brakhiōn, βραχιονος brakhionos „ramię”^[15].
hershkovitzi: Philip Hershkovitz (1909–1997), amerykański zoolog^[16].
jesupi: Morris Ketchum Jesup (1830–1908), amerykański bankier, filantrop, prezes Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej^[14]^[6].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) samic 129 mm, samców 134 mm, długość ogona samic 150 mm, samców 156 mm, długość ucha średnio 19 mm, długość tylnej stopy średnio 34 mm; brak danych dotyczących masy ciała^[17].

Ekologia edytuj

Tryb życia edytuj

Ten nocny płochliwy gryzoń żyje w norach wykopanych w leśnej glebie^[9]. Zbiera nasiona, owoce, pąki oraz kawałki młodych pędów, przenosi je w torbach policzkowych do nory, następnie je zjadając.

Rozmnażanie edytuj

Młode rodzą się przez cały rok, głównie jednak wiosną i latem. W miocie są zwykle 4 młode.

Przypisy edytuj

↑ Heteromys anomalus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b J.V. Thompson. Description of a new species of the genus Mus, belonging to the section of pouched rats. „Transactions of the Linnean Society of London”. 11 (1), s. 161, 1815. (ang.).
↑ R.-P. Lesson: Manuel de mammalogie, ou histoire naturelle des mammiferes. Paris: J. B. Bailliere, 1827, s. 264. (ang.).
↑ Gray 1868 ↓, s. 202.
↑ Gray 1868 ↓, s. 204.
↑ ^a ^b J.A. Allen. New rodents from Colombia and Venezuela. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 12, s. 201, 1899. (ang.).
↑ W.H. Osgood. Mammals from western Venezuela and eastern Colombia. „Field Museum of Natural History”. Zoological Series. 10 (5), s. 54, 1912. (ang.).
↑ J. Hernández-Camacho. Una subespecie nueva de Heteromys anomalus (Mammalia: Rodentia). „Lozania”. 10, s. 3, 1856. (hiszp.).
↑ ^a ^b Heteromys anomalus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 195. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 294. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Heteromys (Heteromys) anomalus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-03].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 323, 1904. (ang.).
↑ ^a ^b The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 34, OCLC 637083062 (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 187. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ D. Hafner: Family Heteromyidae (Pocket Mice, Kangaroo Mice and Kangaroo Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 170–233. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

Bibliografia edytuj

J.E. Gray. Synopsis of the species of Saccomyinae, or pouched mice, in the collection of the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1868, s. 199–206, 1868. (ang.).

[itis-1] Heteromys anomalus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Thompson-2] J.V. Thompson. Description of a new species of the genus Mus, belonging to the section of pouched rats. „Transactions of the Linnean Society of London”. 11 (1), s. 161, 1815. (ang.).

[Lesson-3] R.-P. Lesson: Manuel de mammalogie, ou histoire naturelle des mammiferes. Paris: J. B. Bailliere, 1827, s. 264. (ang.).

[CITEREFGray1868[https://www.biodiversitylibrary.org/page/28664707_202]-4] Gray 1868 ↓, s. 202.

[CITEREFGray1868[https://www.biodiversitylibrary.org/page/28664709_204]-5] Gray 1868 ↓, s. 204.

[Allen-6] J.A. Allen. New rodents from Colombia and Venezuela. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 12, s. 201, 1899. (ang.).

[Osgood-7] W.H. Osgood. Mammals from western Venezuela and eastern Colombia. „Field Museum of Natural History”. Zoological Series. 10 (5), s. 54, 1912. (ang.).

[Hernández-Camacho-8] J. Hernández-Camacho. Una subespecie nueva de Heteromys anomalus (Mammalia: Rodentia). „Lozania”. 10, s. 3, 1856. (hiszp.).

[iucn-9] Heteromys anomalus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Cichocki&inni-10] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 195. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-11] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 294. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-12] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Heteromys (Heteromys) anomalus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-03].

[Palmer-13] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 323, 1904. (ang.).

[Jobling-14] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Jaeger-15] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 34, OCLC 637083062 (ang.).

[Beolens&inni-16] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 187. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Hafner-17] D. Hafner: Family Heteromyidae (Pocket Mice, Kangaroo Mice and Kangaroo Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 170–233. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[10]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]