Karol Ende (ur. 27 lutego 1881 w Bełchatowie[1], zm. 12 czerwca[2] 1962[3][2] w Łodzi[2]) – polski artysta-malarz, pejzażysta[1].

Karol Ende
Data i miejsce urodzenia

27 lutego 1881
Bełchatów

Data i miejsce śmierci

12 czerwca 1962
Łódź

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie

Dziedzina sztuki

malarstwo

Życiorys edytuj

W latach ok. 1903–1907 uczył się pod kierunkiem Stanisława Witkiewicza[4]. W 1907 debiutował w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, w 1908 wystawiał w Zachęcie w Warszawie. Następnie studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[2], w klasie Leona Wyczółkowskiego[1]. Przed I wojną światową podróżował po Europie, m.in. odwiedzając Wiedeń, Monachium, Drezno, Charków i Odessę[4]. Prowadził pracownie artystyczne w Łodzi, przy ul. Ewangelickiej 5 (od 1914), i Piotrkowskiej 145 (lata 30.XX w.)[1]. W 1925 brał udział w wystawie grupy Pro Arte w Łodzi, a w roku 1935 w wystawie w Instytucie Propagandy Sztuki w Łodzi. W 1933 w Łodzi odbyła się jego jubileuszowa wystawa indywidualna[4]. W 1937 otworzył swoją galerię „Salon Sztuk Pięknych Karola Endego” przy ul. Nawrot 8, gdzie wystawiał i sprzedawał swoje i innych artystów obrazy oraz zajmował się ich renowacją. Przed II wojną światową był współpracownikiem „Kuriera Łódzkiego[1]. Był członkiem łódzkiej grupy artystycznej „Ryngraf”, Łódzkiego Okręgu ZPAP[3] oraz Towarzystwa Artystycznego w Warszawie[4]

Mieszkał przy ul. Piotrkowskiej 145, m. 28 w Łodzi[1]. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi, w części rzymskokatolickiej[3] (kw. 14–c)[1].

Malarstwo edytuj

Przedmiotem malarstwa Karola Endego były m.in. motywy roślinne, m.in. kwiaty jabłoni, mimozy park im. ks. J. Poniatowskiego w Łodzi, a także krajobraz o różnych porach roku, któremu poświęcone są cykle: „Wiosna”, „Lato”, „Jesień”, „Zima”[5]. Ponadto artysta często malował dwory i plebanie okolic Łodzi[1]. Malował także krajobrazy górskie, jednym z malowanym przez niego motywów, który zaczerpnął od swojego nauczyciela – Leona Wyczółkowskiego – było Morskie Oko[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Wojciech Źródlak, Skorowidz osobowy ikonografii łódzkiej do „Łodzi w Ilustracji” [online], 7 marca 2019.
  2. a b c d Przegląd artystyczny, Państwowy Instytut Sztuki, 1962 [dostęp 2022-11-12] (pol.).
  3. a b c Zmarł Karol Ende, „Dziennik Łódzki” (142), 15 czerwca 1962.
  4. a b c d e Karol Ende (1881 Bełchatów – 1962 Łódź) [online], artinfo.pl.
  5. Z wystawy obrazów Karola Endego, „Ilustrowana Republika” (353), 20 grudnia 1933.