Bełchatów

miasto i gmina w województwie łódzkim

Bełchatówmiasto powiatowe w województwie łódzkim, siedziba powiatu bełchatowskiego. Położone na Wzniesieniach Południowomazowieckich, w mezoregionie Wysoczyzna Bełchatowska nad rzeką Rakówką, ok. 50 km na południe od Łodzi i ok. 25 km na zachód od Piotrkowa Trybunalskiego.

Bełchatów
miasto i gmina
Ilustracja
Plac Gabriela Narutowicza
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

bełchatowski

Data założenia

XIV wiek

Prawa miejskie

1737–1870, 1925

Prezydent

Mariola Czechowska

Powierzchnia

34,64 km²

Populacja (30.06.2023)
• liczba ludności
• gęstość


52 567[1]
1517,5 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 44

Kod pocztowy

97-400

Tablice rejestracyjne

EBE

Położenie na mapie powiatu bełchatowskiego
Mapa konturowa powiatu bełchatowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bełchatów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bełchatów”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bełchatów”
Ziemia51°21′49″N 19°21′44″E/51,363611 19,362222
TERC (TERYT)

1001011

SIMC

0967647

Hasło promocyjne: Bełchatów - Tylko dobre re: akcje
Urząd miejski
ul. Kościuszki 1
97-400 Bełchatów
Strona internetowa
BIP

Bełchatów znajduje się w historycznej ziemi sieradzkiej[2]. W XVI w. był położony w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego[3]. Uzyskał lokację miejską w 1737 roku, zdegradowany w 1870 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1925 roku[4]. Miasto prywatne Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie piotrkowskim, obwodzie piotrkowskim województwa kaliskiego[5]. Bełchatów należy do Związku Miast Polskich. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa piotrkowskiego.

31 grudnia 2019 roku miasto liczyło 56 973 mieszkańców i było piąte pod względem liczby ludności miastem w województwie łódzkim.

Toponimia edytuj

Bełchatów jest nazwą dzierżawczą utworzoną od staropolskiego imienia Bełchat (bełch – wir wodny), założyciela i właściciela osady. Nazwa Belchatow pierwszy raz wzmiankowana w źródłach historycznych w 1391[6].

Geografia edytuj

Bełchatów jest położony w środkowej Polsce na południe od Łodzi na Wysoczyźnie Bełchatowskiej, nad Rakówką (prawy dopływ Widawki).

Zieleń miejska i obiekty rekreacji edytuj

Na obszarze Bełchatowa powstało wiele parków, zieleńców oraz miejsc codziennego wypoczynku i rekreacji. Istnieje 6 parków w tym jeden zabytkowy, 6 skwerów, 15 siłowni zewnętrznych, skatepark, pumptrack, 12 kompleksów boisk zewnętrznych i 41 placów zabaw. Ponadto na terenie miasta istnieje kilka tężni solankowych[potrzebny przypis].

Hydrologia edytuj

Przez miasto przepływa Rakówka (prawy dopływ Widawki), a także cztery cieki. Do Rakówki dopływają dwie rzeczki, jedna struga i jeden strumień:

  • ciek A – niewielka rzeczka; bieg zaczyna między Myszakami a Dobrzelowem, dalej w stronę ulicy Józefa Piłsudskiego, przecina ulice Pabianicką, by tuż za mostem, skręcając w lewo przed mostem Aleja Włókniarzy, dojść do Rakówki,
  • ciek B – niewielka rzeczka dopływająca do Rakówki między osiedlem Okrzei a osiedlem Słoneczne tuż przy skwerze Z.O.S.I.A i ulicy Tęczowej. Kieruje się od wsi Dobiecin poprzez osiedle Politanice tuż przy ulicy Stanisława Staszica. Do cieku B dołączają dwa cieki, dalej kieruje wzdłuż skweru, aż do Rakówki,
  • ciek C – niewielki strumień dopływający od Zdzieszulic dopływa do rzeki tuż niedaleko strefy przemysłowej znajdującej się przy ulicy Przemysłowej,
  • ciek D – niewielka struga, która zaczyna swój bieg tuż pod torami przy osiedlu Przytorze, dalej kieruje się w stronę ulicy Wojska Polskiego, gdzie wzdłuż ogrodzeń dochodzi do Rakówki.

Na terenie miasta istnieją stawy, oczka i niewielkie zbiorniki wodne. Do nich zalicza się niewielki staw na osiedlu Budowlanych przy Dworku Olszewskich, zaś po drugiej stronie parku, za ulicą Mielczarskiego, jest skwer z naturalnym oczkiem wodnym. Na osiedlu Lipy znajduje się Uroczysko Ługi z dwoma stawami; w mieście znajdują się też niewielkie zbiorniki wodne.

Miasto jest narażone na miejscowe podtopienia. Bełchatów doświadczył kilka razy poważnych podtopień, takich jak w 2010 r. W mieście istnieje kilka stref miejscowych podtopień podzielonych na szesnaście stref podtopień.

Struktura powierzchni edytuj

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 34,64 km²[7]. Miasto stanowi 3,58% powierzchni powiatu bełchatowskiego.

Według danych z roku 2007 Bełchatów ma obszar 34,64 km², w tym: użytki rolne: 51%, użytki leśne: 15%[7].

Samorząd edytuj

  • Prezydent: Mariola Czechowska
  • Wiceprezydenci: Dariusz Matyśkiewicz, Łukasz Politański
  • Sekretarz Miasta: Artur Kurzeja
  • Przewodniczący Rady Miasta: Piotr Wysocki
  • Wiceprzewodniczący Rady Miasta: Grzegorz Muskała, Ewa Skorupa

Rada Miasta edytuj

Ugrupowanie Kadencja 2002–2006[8] Kadencja 2006–2010[9] Kadencja 2010–2014[10] Kadencja 2014–2018[11] Kadencja 2018–2023[12]
Samoobrona  4 - - - -
Sojusz Lewicy Demokratycznej 9 (SLD-UP) 4 (LiD) 3 - -
Plus 7 4 8 6 5
Porozumienie Platforma Sprawiedliwości 3 - - - -
Prawo i Sprawiedliwość - 7 4 14 9
Platforma Obywatelska - 4 4 - -
Stowarzyszenie Ziemia Bełchatowska - 4 4 2[13] 3
KWW Waldemara Płomińskiego - - - 1 -
Platforma.Nowoczesna Koalicja Obywatelska 4
KWW Marioli Czechowskiej 2

Podział administracyjny edytuj

Pierwsze osiedla powstawały w latach 60. XX wieku, kolejne zaczynały powstawać w czasie najdynamiczniejszego wzrostu populacji miasta, równocześnie z Kopalnią Węgla Brunatnego „Bełchatów” i Elektrownią Bełchatów w latach 70. i 80. Głównym wykonawcą bloków mieszkalnych było nieistniejące obecnie Wieluńskie Przedsiębiorstwo Budowlane (tzw. „wieluński BeP”) z Wielunia. Do dzielnic Bełchatowa zalicza się: Grocholice, Bełchatówek i Dobrzelów.


Demografia edytuj

Dane z 30 czerwca 2023[1]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 52 567 100 27 285 51,91 25 282 48,09

Wykres liczby ludności miasta Bełchatowa na przestrzeni 2 ostatnich stuleci:

Największą populację Bełchatów odnotował w 2002 r. – według danych GUS 63 208 mieszkańców[14]

Zobacz też: Ludność Bełchatowa.
  • Piramida wieku mieszkańców Bełchatowa w 2020 roku[15].
 

Historia edytuj

Do XVIII wieku Bełchatów był niewielką miejscowością w pobliżu średniowiecznego miasta Grocholice (obecnie dzielnicy Bełchatowa). Rozwinął się w połowie XVIII wieku po otrzymaniu praw miejskich, a od początku XIX wieku był ośrodkiem przemysłu tkackiego, jednak liczba jego ludności nie przekraczała kilku tysięcy osób. Gwałtowny rozwój miasta nastąpił po 1975 roku, gdy podjęto decyzję o budowie Zespołu Górniczo–Energetycznego „Bełchatów” wraz z osiedlami mieszkalnymi, usługami i linią kolejową.

Rozwój terytorialny miasta edytuj

  • 1925 – dołączenie do Bełchatowa wsi Olsztyn (teren dzisiejszego osiedla Olsztyńskiego), Zamoście ( część ul. Witolda Pileckiego od mostu, część ul. Lipowej do ul. Włókniarzy, część ul. Wojska Polskiego do ul. Edwardów) i Lipy (okolice dzisiejszej ul. Lipowej).
  • 1933 – przyłączenie do Bełchatowa wsi Czapliniec (okolice dzisiejszej ulicy Czaplinieckiej).
  • 1977 – do Bełchatowa włączono Grocholice (aktualnie najstarsza dzielnica miasta), Politanice, część Dobrzelowa i Domiechowic.

Architektura edytuj

 
Dwór Olszewskich

Zabytki edytuj

Według rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisane są obiekty:

Transport edytuj

Przez Bełchatów biegną ważne szlaki komunikacyjne: KielceWrocław, WrocławLublin, droga krajowa oraz drogi wojewódzkie. Projektowane autostrady znajdą się również blisko miasta. Przez Bełchatów prowadzi 37,8 km dróg krajowych i wojewódzkich oraz 85 km dróg miejskich i osiedlowych.

Drogi prowadzące przez Bełchatów:

Przez Bełchatów przebiega linia kolejowa z Rogowca (kopalni i elektrowni „Bełchatów”) do Piotrkowa Trybunalskiego (obecnie tylko ruch towarowy). Od stycznia 1987 do kwietnia 2000[17] Bełchatów posiadał pasażerskie połączenie kolejowe z Piotrkowem Trybunalskim. W 2022 roku podpisano umowę na budowę drugiej, wschodniej obwodnicy miasta[18].

Usługi komunikacyjne świadczy Miejski Zakład Komunikacji w Bełchatowie, który dysponuje 25 autobusami pasażerskimi, w tym jednym wycieczkowym (dane z 1995 r.). Od 1 lipca 2015 komunikacja miejska w Bełchatowie jest bezpłatna[19]. Z dworca funkcjonują połączenia PKS, dzięki którym z Bełchatowa można dotrzeć bezpośrednio m.in. do Warszawy, Lublina, Wrocławia, Kudowy-Zdroju, Kłodzka, Częstochowy, Łodzi, Sieradza, Radomia, Kalisza, Kielc, Krakowa i Szklarskiej Poręby.

4 czerwca 2007 przy Szpitalu Wojewódzkim im. Jana Pawła II otworzono lądowisko sanitarne.

Gospodarka edytuj

 
Kopalnia węgla brunatnego i elektrownia w Bełchatowie

Niedaleko od miasta (10 km) znajduje się największe w Polsce zagłębie paliwowo-energetyczne, w skład którego wchodzą Kopalnia Węgla Brunatnego „Bełchatów” oraz Elektrownia Bełchatów. Bełchatów jest jednym z dwóch najważniejszych miast PBOP. Na obrzeżach miasta znajdują się również zakłady firm DS Smith[20] i Humax[21].

8 maja 2013 w Bełchatowie oddano do użytku nową siedzibę koncernu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Obiekt został wybudowany kosztem ok. 50 mln zł, na osiedlu Binków przy ul. Węglowej 5. Jego architektura nawiązuje do wyglądu przekroju kabla energetycznego. Jest jednym z największych i najnowocześniejszych budynków biurowych w Bełchatowie.

Siedziba koncernu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A w Bełchatowie ul. Węglowa 5


Turystyka edytuj

Około 10 km na południe od centrum Bełchatowa, przy sztucznym zbiorniku wodnym znajdują się dwa ośrodki sportowo-rekreacyjne, popularne w okresie letnim: Ośrodek „Słok” (właściciel Elektrownia Bełchatów) i Ośrodek „Wawrzkowizna” (właściciel Kopalnia Węgla Brunatnego „Bełchatów”). Każdy z ośrodków posiada własną bazę noclegową (hotele, domki, kwatery), a także szereg atrakcji, m.in.: stadninę koni, rowery wodne, żaglówki, kajaki, boiska sportowe, kąpielisko ze zjeżdżalnią wodną i plażą, rowery go-cart, krytą pływalnię, sauny, solarium, jacuzzi, korty tenisowe o nawierzchni tartanowej, siłownię i wiele innych. Ponadto w okresie wakacyjnym często organizowane są różnego typu koncerty z udziałem gwiazd polskiej estrady.

Baza hotelowa edytuj

Baza hotelowa w Bełchatowie jest związana głównie z położeniem miasta przy ważnych szlakach komunikacyjnych: drodze krajowej nr 74 oraz drogach wojewódzkich 484 i 485, a także z ośrodkami sportu i rekreacji „Słok” i „Wawrzkowizna” położonymi w okolicach Bełchatowa.

Hotele 3-gwiazdkowe (***):

  • Hotel Sport znajdujący się przy hali widowiskowo-sportowej PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna,
  • Hotel Santin,
  • Hotel Wodnik Bełchatów (przy Ośrodku Szkoleniowo-Wypoczynkowym „Słok” niedaleko Bełchatowa). Położony 15 km od centrum miasta, 40 km od głównej stacji kolejowej i 15 km od głównej stacji PKS. Najbliższe lotnisko znajduje się 50 km od hotelu. W 2006 Hotel Wodnik otrzymał certyfikat SKKP i stał się członkiem wspierającym Stowarzyszenia „Konferencje i Kongresy w Polsce”[22].

Sport edytuj

 
Hala „Energia”
 
Stadion Miejski

W Bełchatowie działają następujące kluby:

Bełchatów najbardziej znane jest za sprawą męskiego klubu siatkarskiego Skra Bełchatów[23]. Bełchatowska baza sportowa składa się m.in. ze stadionu piłkarskiego GKS Bełchatów przy ul. Sportowej 3, hali „Energia” im. Edwarda Najgebauera przy ulicy Dąbrowskiego, hali widowiskowo-sportowej przy ulicy 1 Maja (niedaleko stadionu), Squash Klubu Bełchatów znajdującego się przy ul.Transportowej 3, kilku boisk treningowych, 4 basenów, kortów tenisowych, sal gimnastycznych i boisk szkolnych niemal przy każdej placówce edukacyjnej, boisk lekkoatletycznych, siłowni, lodowiska. Tutejsze kluby sportowe proponują uprawianie różnorodnych sportów nie tylko dorosłym, ale prowadzą też szkółki szkolące przyszłych sportowców. W czerwcu 1995 roku po raz pierwszy zorganizowano Miejską Olimpiadę Sportową, w której ponad 6 tys. uczniów walczyło o medale w kilkunastu dyscyplinach olimpijskich.

Kultura edytuj

Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Józefa Ignacego Kraszewskiego edytuj

 
Budynek Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Bełchatowie

Najstarszą placówką kulturalną w mieście, istniejącą od 1935[24], jest Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna (MiPBP). Poza główną siedzibą na terenie Bełchatowa działają 4 filie MiPBP:

Główna placówka sprawuje również nadzór merytoryczny nad 15 bibliotekami na terenie powiatu bełchatowskiego w: Drużbicach, Kleszczowie (oraz filie w: Łękińsku i Żłobnicy), Klukach, Kurnosie, Łękawie, Ruścu (oraz filia w Woli Wiązowej), Gminy Szczerców, Zelowie (oraz filie w Kociszewie i Wygiełzowie).

15 stycznia 2002 został oddany do użytku wybudowany w centrum miasta nowoczesny budynek MiPBP, w pełni dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych wraz z parkingiem przed budynkiem. W budynku został umieszczony także oddział biblioteki dla dzieci, przeniesiony z danego budynku Związku Strzeleckiego „Strzelec” (wybudowanego w 1938 roku, mieszczącego się przy ulicy 1 Maja 45).

Oprócz typowej działalności bibliotecznej MiPBP prowadzi szereg przedsięwzięć kulturalnych:

  • Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Wacława Olszewskiego (od 1994 r.),
  • Kiermasze Taniej Książki (od 1994 r.),
  • Konkurs o Regionie „Między rajem a węglem” (od 1996 r.),
  • Powiatowy Konkurs „Książki na medal” (od 1999 r.),
  • Powiatowy Konkurs „Książka – obiekt artystyczny” (od 2002 r.),

Biblioteka włącza się w promocję czytelnictwa, organizując lokalne akcje (Ferie z Biblioteką, Wakacje z Biblioteką, Mamo – zapisz mnie do biblioteki, Bełchatowski Tydzień Czytania, Spotkanie z Książką), jak również uczestniczy w akcjach ogólnopolskich (Cała Polska czyta dzieciom) oraz w akcje promujące szeroko pojętą kulturę w regionie. Współpracuje z lokalnymi mediami a także z instytucjami edukacyjno – wychowawczymi w regionie bełchatowskim. Przedstawiciele MiPBP z Bełchatowa jako przedstawiciele jedynej w Polsce biblioteki zostali (poza Biblioteką Narodową) zostali zaproszeni do Pałacu Prezydenckiego na doroczne spotkanie Twórców Kultury. Dzięki zbiorowi tzw. „regionaliów” (prac oraz materiałów dotyczących Bełchatowa i okolic), a także poprzez wydawanie zbiorów prac literackich[29] biblioteka stanowi istotny ośrodek wpływający na propagowanie wiedzy o historii oraz życiu kulturalnym regionu. Przy bibliotece działa Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.

Miejskie Centrum Kultury edytuj

Muzeum Regionalne w Bełchatowie edytuj

 
Grób Stefana i Nelly Hellwigów w Parku Olszewskich
 
Tablica znajdująca się na budynku będącym dawną siedzibą Związku Strzeleckiego, Związku PeOWiaków i Związku Oficerów Rezerwy w Bełchatowie; aktualnie: ul. 1 Maja 45. Do 1998 siedziba Muzeum Regionalnego w Bełchatowie

Idea stworzenia muzeum narodziła się na początku lat 90. XX wieku, a 16 lipca 1993 odbyło się pierwsze spotkanie Komitetu Założycielskiego Muzeum Regionalnego. Członkowie Komitetu zaapelowali do władz miasta o utworzenie bełchatowskiego muzeum. Swoją działalność muzeum rozpoczęło formalnie w 1995, na jego siedzibę zaś wyznaczono zabytkowy, późnobarokowy dworek w centrum miasta (ul. Hellwigów 11), który był siedzibą rodów miasta. Do 1987 opiekowała się nim rodzina Olszewskich. Po śmierci Wacława Olszewskiego – juniora budynek został odkupiony przez Urząd Miasta, jego bardzo zły stan nie pozwolił na ulokowanie w nim siedziby muzeum. Do wyremontowanego budynku w 1998 przeniesione Muzeum Regionalne z wcześniejszej, tymczasowej siedziby, którą stanowił budynek Związku Strzeleckiego „Strzelec” (ul. 1 Maja 45). W dniach 7–8 października 2005[30] w Muzeum Regionalne zorganizowana została próba bicia rekordu do Księgi rekordów Guinnessa przez Eugeniusza Geno Małkowskiego, który przez 24 godziny malował obrazy (o wymiarach 80 cm x 100 cm), na podstawie wcześniej wykonanych przez artystę szkiców.

W Bełchatowie działają dwa chóry gospel, Schola Cantorum Gospel Choir oraz Gospel Singers, odnoszące liczne sukcesy na przeglądach muzyki gospel w Polsce oraz za granicą[31][32].

Wydarzenia artystyczne o skali ogólnopolskiej edytuj

  • Festiwal Filmów Niepoważnych „NAKRĘCENI” (pierwsza edycja październik 2007)
  • Jesienne Spotkania Teatralne z BAT-em
  • Ogólnopolski Przegląd Piosenki Żeglarskiej w Bełchatowie (organizowany od 1998[33])
  • Festiwal Młode(j) Sztuki (organizowany od 2006)

W Bełchatowie rozwinięta jest również kultura alternatywna. Jednym z najprężniej działających jej ośrodków jest Stowarzyszenie Kultury Alternatywnej „Zgrzyt”, wraz z wchodzącą w jego skład Załogą Rowerową 'Zgrzyt' Bełchatów.

Media edytuj

Telewizja edytuj

Radio edytuj

Prasa edytuj

Portale internetowe edytuj

  • belchatow.naszemiasto.pl
  • ddbelchatow.pl - Dzień Dobry Bełchatów
  • ebelchatow.pl

Oświata edytuj

W Bełchatowie istnieje rozwinięta sieć placówek oświatowych od poziomu żłobków do filii uczelni.

Wspólnoty wyznaniowe edytuj

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Do 1942 w Bełchatowie działała również gmina żydowska.

Honorowi obywatele miasta edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Honorowi obywatele Bełchatowa.

Lista honorowych obywateli miasta[35][36]:

Miasta partnerskie edytuj

 
Znaki wskazujące na kierunek miast partnerskich Bełchatowa (2009)

Miasto współpracuje z 11 miastami, w tym z jednym w Polsce[39]. W związku z agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, która rozpoczęła się 24 lutego 2022 roku, Rada Miejska w Bełchatowie podjęła uchwałę w sprawie zawieszenia współpracy partnerskiej miast Bełchatowa oraz Sowiecka (uchwała nr XLIII/316/22). W ten sposób Bełchatów wyraża wsparcie i solidarność z zaatakowanym narodem ukraińskim[40].

Miasta partnerskie
Miasto Kraj Data podpisania umowy
Aubergenville Francja 16 czerwca 1995
Taurogi Litwa 11 listopada 1997
Myślenice Polska 31 października 2005
Csongrád Węgry 12 października 2008
Alcobaça Portugalia 20 sierpnia 2009[41]
Jużnoukraińsk Ukraina 24 października 2013[42]
Powaska Bystrzyca Słowacja 24 października 2013[42]

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b GUS Bank danych lokalnych - Ludność 2023 Stan ludności, 2024-01-10 [dostęp 2024-01-13].
  2. Janusz Kurtyka: Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu. Wydawnictwo i Drukarnia „Secesja”, Kraków 1997, s. 89, 617. ISBN 83-86077-83-2
  3. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, autorzy, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin: Atlas Fontium.
  4. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 18-19.
  5. Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 1 : A-Ł, Warszawa 1827, s. 14.
  6. Stanisław Rospond, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Zakład Narodowy im.Ossolińskich Wydawnictwo Wrocław 1984, s. 21
  7. a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
  8. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14].
  9. Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14].
  10. Wybory Samorządowe 2010 - Geografia wyborcza - Województwo łódzkie - - m. Bełchatów. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14].
  11. Państwowa Komisja Wyborcza | Bełchatów. wybory2014.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
  12. Wybory samorządowe 2018, wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2018-11-21].
  13. Zaprzysiężenie nowej radnej, ebelchatow - portal informacyjny Bełchatowa - aktualności, sport, ogłoszenia, region - informacje - Bełchatów [dostęp 2016-08-27].
  14. GUS Bank Danych Regionalnych, faktyczne miejsce zamieszkania, stan na 31 XII 2002
  15. Bełchatów w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2019-08-27] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  16. a b c NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-16].
  17. Ogólnopolska Baza Kolejowa. [dostęp 2009-01-15]. (pol.).
  18. Umowa na budowę wschodniej obwodnicy podpisana. belchatow.pl, 2022-10-06. [dostęp 2023-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-11)]. (pol.).
  19. Bezpłatna komunikacja miejska | Mzk Bełchatów, www.mzk.belchatow.pl [dostęp 2018-10-16].
  20. Gdzie działamy? - DS Smith, www.dssmith.com [dostęp 2023-08-30] (pol.).
  21. Humax, uk.humaxdigital.com [dostęp 2023-08-30] (ang.).
  22. SKKP, Członkowie wspierający (Associate members). [dostęp 2008-12-27].
  23. Skra to duma i wizytówka regionu. lodz.gazeta.pl, 3 maja 2009. [dostęp 2010-05-12].
  24. Historia, www.biblioteka.belchatow.pl [dostęp 2018-10-16] (pol.).
  25. Filia nr 1 - Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Bełchatowie, www.biblioteka.belchatow.pl [dostęp 2018-10-16] (pol.).
  26. Filia nr 2 - Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Bełchatowie, www.biblioteka.belchatow.pl [dostęp 2018-10-16] (pol.).
  27. Filia nr 3 - Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Bełchatowie, www.biblioteka.belchatow.pl [dostęp 2018-10-16] (pol.).
  28. Filia nr 4 - Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Bełchatowie, www.biblioteka.belchatow.pl [dostęp 2018-10-16] (pol.).
  29. „Wydawnictwa” na stronie MiPBP. [dostęp 2008-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-16)].
  30. Muzeum Regionalne w Bełchatowie – próba bicia rekordu Guinnessa. [dostęp 2009-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-29)].
  31. Koncert Bełchatów Gospel Singers. [dostęp 2008-10-13].
  32. Schola Cantorum Gospel Choir. [dostęp 2008-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-17)].
  33. Festivalinfo.pl: Festiwal Piosenki Żeglarskiej w Bełchatowie. [dostęp 2008-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-01)].
  34. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-14].
  35. Bełchatów. Daj się skusić. Folder promocyjny Bełchatowa[brak daty wydania]
  36. Honorowi Obywatele. [w:] www.belchatow.pl [on-line]. Urząd Miasta Bełchatowa. [dostęp 2022-09-12].
  37. Za zasługi dla Bełchatowa. Urząd Miasta Bełchatowa. [dostęp 2013-09-09].
  38. Franciszek Zochniak, www.belchatow.pl [dostęp 2020-02-06].
  39. Miasta partnerskie, belchatow.pl [dostęp 2023-04-08].
  40. Tomasz Kałużyński, Sowieck - Rosja (współpraca zawieszona), belchatow.pl [dostęp 2023-04-08].
  41. Alcobaça i Bełchatów już razem!. UM Bełchatów (Portal Bełchatów). [dostęp 2009-08-28]. (pol.).
  42. a b Nowe miasta partnerskie Bełchatowa. Magistrat nawiązał kontakt z miastami z Ukrainy i Słowacji. [dostęp 2013-10-25].

Linki zewnętrzne edytuj