Kazimierz Szpaczyński
Stanisław Szpaczyński (ur. 11 marca 1890 w Jarosławiu, zm. 1940) – funkcjonariusz Straży Pożarnej w II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.
.JPG)
| |
 podporucznik intendent rezerwy
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1939 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
Miejska Straż Pożarna we Lwowie |
| Stanowiska |
komendant |
| Odznaczenia | |
| |
.png){kind=small}
Życiorys edytuj
Urodził się 11 marca 1890 jako syn Józefa i Barbary. Działał w Polskim Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”. Po ukończeniu Seminarium Nauczycielskiego pracował w ubezpieczalni społecznej. Uczył się w Akademii Handlowej.
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich i służył od 1914, zaś następnie wcielony został do c. i k. armii (1915-1918). Podczas wojny służył w straży ogniowej na terenach czeskich. Tam się ożenił i na świat przyszły jego dwoje dzieci.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego i od listopada 1918 do lutego 1919 służył jako sierżant w rodzinnym Jarosławiu. Później przydzielony do warsztatów broni nr 1 we Lwowie przy placu Józefa Bema. Odbył kurs rachmistrzów wojskowych. Mianowany podchorążym. 20 maja 1920 został urlopowany bezterminowo ze służby wojskowej. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1925 w korpusie oficerów intendentów rezerwy[1]. Należał do Związku Rezerwistów. Był członkiem Polskiego Czerwonego Krzyża. Od stycznia 1935 był członkiem sądu koleżeńskiego Koła Przyjaciół Związku Strzeleckiego przy Zarządzie Z.S. we Lwowie (stowarzyszenia wspierającego Związek Strzelecki; prezesem KPZS został Zenon Wachlowski, a wiceprezesem Juliusz Petry)[2]. Był działaczem oddziału lwowskiego Związku Byłych Ochotników Armii Polskiej[3].
Został funkcjonariuszem Straży Pożarnej. W latach 30. pełnił funkcję zastępcy komendanta Miejskiej Straży Pożarnej we Lwowie, a następnie objął stanowisko komendanta (naczelnika)[4] Miejskiej Straży Pożarnej we Lwowie. Tę posadę sprawował do końca istnienia II Rzeczypospolitej w 1939.
Kazimierz Spaczyński zamieszkiwał pod adresem ulicy Podwalnej 6 we Lwowie, gdzie mieściła się także siedziba Miejskiej Straży Pożarnej, jego miejsce pracy. Został członkiem sekcji imprez w ramach powołanego 5 października 1936 Obywatelskiego Komitetu Akcji na rzecz Funduszu Obrony Narodowej we Lwowie[5].
Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej 1939 i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów w grudniu 1939. Został zatrzymany podczas masowego aresztowania dokonanego w lwowskim Hotelu Bristol, gdzie Kazimierz Szpaczyński jadł obiad ze swoim bratem Stanisławem Szpaczyńskim (który został zwolniony). Był przetrzymywany w więzieniu Brygidki, a rodzina miała wiedzę o jego pobycie tam do marca 1940. Na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 55/3-76 oznaczony numerem 3313)[6]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Jego bratem był ppłk inż. Stanisław Szpaczyński (ur. 1882), oficer saperów Wojska Polskiego, który ostatecznie także został aresztowany i również został ofiarą zbrodni katyńskiej na terenach ukraińskich. Kazimierz Szpaczyński podczas I wojny światowej 1 stycznia 1917 ożenił się z Zofią (zm. 1982) z domu Piller (rodzina prowadziła drukarnię[7]), aktorką dramatyczną w Teatrze Lwowskim, której matka Maria Piller (z domu Wisłobocka) również była aktorką teatralną. Kazimierz i Józefa Szpaczyńscy mieli dwoje dzieci, które urodziły się podczas I wojny światowej: córkę Zofię (1917-1918, po wojnie lekarka) i syna Zbigniewa (1918-). Wiosną 1940 członkowie rodziny K. Szpaczyńskiego; żona, córka z mężem Zygmuntem Michałowiczem i teściowa, zostali deportowani przez Sowietów w głąb ZSRR na tereny kazachskie do Semipałatyńska. Stamtąd po wojnie kobiety wróciły do Polski i osiadły w Opolu. Syn Zbigniew, uczeń przedwojennego lwowskiego Korpusu Kadetów Nr 1, podczas II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej, po wojnie osiadł w Bytomiu, został inżynierem.
Odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi (ok. 1938/1939)[8].
- Odznaka związkowa straży pożarnych (1931)[9]
- Odznaka Strzelecka
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 210.
- ↑ Kronika miejska. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 2 z 4 stycznia 1935.
- ↑ Związek b. Ochotników Armii Polskiej w działalności we Lwowie. „Wschód”. Nr 75, s. 11, 20 lutego 1938.
- ↑ Komunikaty. Jeszcze dwa dni Tygodnia Obrony Przeciwpożarowej. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 240 z 18 października 1936.
- ↑ Obywatelski Komitet Akcji na rzecz Funduszu Obrony Narodowej. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 240 z 18 października 1936.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 94. [dostęp 2015-06-17].
- ↑ Dobrzański – genealogia. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2015-06-19].
- ↑ Odznaczenie lwowianina. „Wschód”. Nr 113, s. 2, 15 stycznia 1939.
- ↑ Uroczystość strażacka. „Gazeta Lwowska”, Nr 123 z 6 maja 1931.
Bibliografia edytuj
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Krzysztof Szymański. Współczesne tajemnice lwowskich kamienic. „Kurier Galicyjski”, s. 27, Nr 12 (160) z 29 czerwca – 16 lipca 2012.
- Krzysztof Szymański. O rodzinie Szpaczyńskich – ciąg dalszy. „Kurier Galicyjski”, s. 30, Nr 13 (161) z 17 – 30 lipca 2012.
- Krzysztof Szymański. O rodzinie Szpaczyńskich – ciąg dalszy. „Kurier Galicyjski”, s. 30, Nr 14 (162) z 31 lipca – 16 sierpnia 2012.
- Krzysztof Szymański. Śladami naszych publikacji. „Kurier Galicyjski”, s. 30, Nr 19 (167) z 16 – 29 października 2012.
- Krzysztof Szymański. Śladami naszych publikacji. Dokumenty dotarły!. „Kurier Galicyjski”, s. 30, Nr 20 (168) z 30 października – 15 listopada 2012.
- Krzysztof Szymański. Temat rodziny Szpaczyńskich powrócił. „Kurier Galicyjski”, s. 22-23, Nr 10 (230) z 29 maja – 15 czerwca 2015.