Kiepurki (Euaesthetinae) – podrodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i rodziny kusakowatych.

Kiepurki
Euaesthetinae
James Thomson, 1859
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju Euaesthetus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

Staphyliniformia

Nadrodzina

Staphylinoidea

Rodzina

kusakowate

Podrodzina

Euaesthetinae

Przedstawiciel rodzaju Edaphus
Przedstawiciel rodzaju Kiwiaesthetus

Taksonomia

edytuj

Takson wprowadzony został w 1859 roku przez Jamesa Thomsona[1].

Owady dorosłe

edytuj

Chrząszcze małe, osiągające od 1 do 4 mm (u gatunków środkowoeuropejskich od 1,3 do 2 mm[2]) długości[3]. Ciało smukłe lub nieco tęgie[3], stosunkowo słabo wydłużone i mniej lub bardziej spłaszczone[2]. Ubarwienie od żółtawobrązowego, przez rudobrązowe[3] do czarnego[2], nie bardzo lśniące, u niektórych ze słabym metalicznym połyskiem[3]. Wiele gatunków (w tym wszystkie polskie[2]) o ciele gęsto punktowanym[3]. Czułki 11-członowe[3][2], osadzone na przedniej krawędzi czoła, między nasadami żuwaczek[2], zwieńczone buławką złożoną z 3[3] lub 2 członów[2]. Warga górna szeroka i krótka, o brzegu przednim przeważnie pokrytym ząbkami. Głaszczki szczękowe czteroczłonowe, o pierwszym członie wydłużonym, a ostatnim bardzo małym i zaostrzonym. Głaszczki wargowe trójczłonowe, o drugim członie zgrubiałym, a trzecim silnie zredukowanym. Przedplecze na ogół o krawędziach bocznych zaokrąglonych, z tyłu silnie zwężone. Pokrywy krótkie i niesięgające zazwyczaj zatułowia. Brzegi odwłoka wzniesione, odgraniczone podwójną bruzdą. Kombinacje liczby członów stóp na kolejnych parach odnóży to: 4-4-4 lub 5-5-5 bądź 5-5-4[2].

Larwy wyglądem zbliżone są do larw myśliczków (Steninae), lecz mają krótsze przydatki, a języczek labium stożkowaty[3].

Biologia i ekologia

edytuj

Biologia przedstawicieli tej grupy jest słabo poznana. Spotykane są w glebie, ściółce i rozkładającej się materii roślinnej. Gatunki z rodzaju Euaesthetus zasiedlają brzegi wód[2]. Budowa narządów gębowych sugeruje drapieżny tryb życia larw i postaci dojrzałych, jednak brak opublikowanych danych w tym zakresie[3].

Rozprzestrzenienie

edytuj

Podrodzina kosmopolityczna, zasiedlająca wszystkie kontynenty z wyjątkiem Antarktydy[1]. W Europie występuje 71 gatunków z 6 rodzajów[4]. Z tego w Polsce 4 gatunki: 3 z rodzaju Euaesthetus i 1 Edaphus[5].

Systematyka

edytuj

Do podrodziny kiepurków zalicza się 724 gatunki zgrupowane w 26 rodzajach i 6 plemionach[1]:

Przypisy

edytuj
  1. a b c Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Iscecta:Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. IV Staphylinine Group (Part I) Euaesthetinae, Leptotyphlinae, Megalopsidiinae, Oxyporinae Pseudopsinae, Solieriinae, Steninae E. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 1807-2440, 2001. 
  2. a b c d e f g h i Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 c Kusakowate - Staphylinidae: Kiepurki - Euaesthetinae, Myśliczki - Steninae. Warszawa: PWN, PTEnt., 1965.
  3. a b c d e f g h i J. Howard Frank, Michael C. Thomas. Rove Beetles of Florida, Staphylinidae (Insecta:Coleoptera: Staphylinidae). „DPI Entomology Circular”. 343, 1999 (2012). 
  4. Euaesthetinae w Fana Europaea. [dostęp 2014-07-24].
  5. Wykaz Chrząszczy Polski On-Line. 2014. [dostęp 2014-07-24].