Kira Aleksandrowna Jarmysz (ros. Кира Александровна Ярмыш[1], ur. 11 października 1989 w Rostowie nad Donem) – rosyjska pisarka i działaczka społeczna[1]. Była rzeczniczka prasowa rosyjskiego polityka opozycyjnego Aleksieja Nawalnego i założonej przez niego Fundacji Walki z Korupcją.

Kira Jarmysz
Кира Ярмыш
Ilustracja
Kira Jarmysz w 2023 roku
Pełne imię i nazwisko

Kira Aleksandrowna Jarmysz
(Кира Александровна Ярмыш)

Data i miejsce urodzenia

11 października 1989
Rostów nad Donem, ZSRR

Zawód, zajęcie

pisarka, aktywistka

Narodowość

rosyjska

Alma Mater

Moskiewski Państwowy Instytut Stosunków Międzynarodowych

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Kira Jarmysz urodziła się 11 października 1989 roku w Rostowie nad Donem[1][2]. Uczyła się w znajdującym się w tym mieście Liceum nr 1, a w 2007 roku wzięła udział w telewizyjnej olimpiadzie Umnicy i umniki(inne języki) (Умницы и умники), w której finale zwyciężyła[2][1][3]. Zwycięstwo w olimpiadzie umożliwiło jej dostanie się na Moskiewski Państwowy Instytut Stosunków Międzynarodowych bez egzaminów wstępnych[1][3]. Na uczelni tej studiowała na kierunku „dziennikarstwo międzynarodowe” ze specjalizacją w public relations[1][2]. Po ukończeniu studiów pracowała najpierw w służbie prasowej Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie, a następnie w służbie prasowej linii lotniczych UTair[4][3].

Współpraca z Aleksiejem Nawalnym

edytuj

W 2013 roku Jarmysz wzięła udział jako wolontariuszka w kampanii wyborczej Aleksieja Nawalnego w wyborach na mera Moskwy[1][3]. W sierpniu następnego roku objęła stanowisko rzecznika prasowego zarówno samego Nawalnego, jak i założonej przez niego Fundacji Walki z Korupcją (FBK) po wygraniu ogłoszonego przez Nawalnego konkursu na obsadę zwolnionego przez dotychczas zajmującą je Annę Wiedutę stanowiska[4][2][3]. Jarmysz wygrała konkurs mimo nieposiadania dyplomu z wyróżnieniem, którego posiadanie obejmowały konkursowe wymagania. Jak sama mówiła w wywiadzie z 2020 roku, charakter jej pracy dla Nawalnego na przestrzeni lat „zmieniał profil”: zaczynała jako rzeczniczka prasowa, a wówczas bardziej zajmowała się produkcją wideo przy filmach zamieszczanych na kanale Nawalnego w serwisie YouTube[3].

W 2017 roku Jarmysz była współgospodarzem kilku wydań programu Nawalny 20:18 i we własnym imieniu wygłaszała w internecie oświadczenia antykorupcyjne[5]. W maju tego roku opublikowała na stronie internetowej Aleksieja Nawalnego film poświęcony Jurijowi Kowalczukowi, przedsiębiorcy, a prywatnie przyjacielowi prezydenta Rosji Władimira Putina, w którym stwierdziła, że do Kowalczuka należą wszystkie telewizje, stacje radiowe i gazety w Rosji[6]. Po publikacji film został skrytykowany przez redaktorkę dziennika „Wiedomosti” Ksieniję Boliecką, która wskazała szereg obecnych w nim istotnych błędów natury merytorycznej[7]. W następstwie krytyki Jarmysz przyznała się do wystąpienia w filmie błędów merytorycznych i usunęła go z sieci[6][7].

W styczniu 2018 roku sąd okręgu simonowskiego w Moskwie aresztował Kirę Jarmysz na 5 dni za udostępnienie w serwisie Twitter filmu, który „wyrażał negatywny stosunek do jednego z zarejestrowanych kandydatów na prezydenta Rosji[8]. W maju tego roku Jarmysz została wraz z kilkoma innymi współpracownikami Aleksjeja Nawalnego zatrzymana w związku z organizowaniem protestów przed inauguracją prezydencką Władimira Putina, a następnie aresztowana na 25 dni przez sąd rejonu twerskiego w Moskwie, który uznał ją za winną wielokrotnego naruszenia porządku organizowania przedsięwzięć masowych[9].

 
Kira Jarmysz podczas protestu w obronie Aleksieja Nawalnego i przeciwko inwazji Rosji na Ukrainę przy Bramie Brandenburskiej w Berlinie w 2023 roku

21 stycznia 2021 roku Kira Jarmysz i Gieorgij Alburow, pracownik oddziału śledczego FBK, zostali zatrzymani za, jak podała państwowa agencja informacyjna TASS, podżeganie do nielegalnych protestów (zaplanowanych na 23 stycznia w obronie zatrzymanego kilka dni wcześniej Aleksieja Nawalnego)[10]. Dzień później aresztowano ją na 9 dni pod zarzutem organizowania wydarzeń publicznych bez powiadomienia władz[11]. 1 lutego tego roku sąd rejonu basmannego(inne języki) w Moskwie umieścił Jarmysz w areszcie domowym do 23 marca z powodu rzekomego naruszenia przez Jarmysz środków bezpieczeństwa zdrowotnego wprowadzonych w celu powstrzymania rozprzestrzeniania się koronawirusa (tzw. sprawa sanitarna(inne języki)) poprzez wzywanie do masowych protestów w celu wsparcia Aleksieja Nawalnego[12]. 18 marca 2021 roku sąd przedłużył areszt domowy do 23 czerwca tego roku[13]. Wcześniej, 8 lutego, Stowarzyszenie Memoriał uznało Jarmysz i dziewięciu innych rosyjskich opozycjonistów oskarżonych w tzw. sprawie sanitarnej za więźniów politycznych[14]. 16 sierpnia sąd preobrażeński w Moskwie skazał Jarmysz na półtora roku ograniczenia wolności w związku z tzw. sprawą sanitarną. Jednak zgodnie z informacjami agencji prasowej Interfax, dwa dni później, przed uprawomocnieniem się wyroku, Jarmysz wyjechała z Rosji do fińskich Helsinek[15].

14 października 2022 roku Ministerstwo Sprawiedliwości Federacji Rosyjskiej uznało Kirę Jarmysz za „agenta zagranicznego[16].

29 stycznia 2024 roku sąd rejonu basmannego w Moskwie zaocznie aresztował Jarmysz i kilku innych współpracowników Aleksieja Nawalnego w związku z oskarżeniem o organizowanie społeczności ekstremistycznej. Oprócz tego Jarmysz zarzucono tworzenie fake newsów na temat Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej[17].

Kariera literacka

edytuj

W październiku 2020 roku Kira Jarmysz wydała nakładem wydawnictwa Corpus swoją debiutancką powieść, Niewierojatnyje proissziestwija w żienskoj kamierie nr 3(inne języki) (Невероятные происшествия в женской камере № 3)”[18][19]. Główną bohaterką książki jest Ania, która trafia do specjalnego aresztu za udostępnienie wiadomości o proteście antykorupcyjnym i wchodzi w relacje z kilkoma przebywającymi tam w związku ze sprawami administracyjnymi kobietami. Według samej autorki historia ukazana w książce jest fikcyjna, ale „zawiera także to, co sama widziała”[18]. Do napisania książki przekonał Jarmysz sam Aleksiej Nawalny[19]. Powieść spotkała się z pozytywnymi ocenami ze strony m.in. Dmitrija Bykowa i Borisa Akunina[20][21].

W 2022 roku nakładem Corpus ukazała się druga powieść Jarmysz, Charassmient (Харассмент)[22].

Życie prywatne

edytuj

W 2015 roku pojawiły się niepotwierdzone informacje o ślubie i późniejszym rozwodzie Kiry Jarmysz z mężczyzną o imieniu Aleksandr[2]. Później zaczęła spotykać się z Rusłanem Szawieddinowem, kierownikiem projektów Fundacji Walki z Korupcją[23].

Publikacje

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g Кира Ярмыш. [w:] Об авторе [on-line]. litres.ru. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  2. a b c d e Кира Ярмыш: биография, личная жизнь, деятельность. zhizn-zvezd.ru. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  3. a b c d e f Каково это – быть пиар-советником политика, который поругался c половиной журналистов? Интервью пресс-секретаря Алексея Навального Киры Ярмыш. meduza.io, 2020-07-29. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  4. a b Новым пресс-секретарём Алексея Навального стала ростовчанка Кира Ярмыш. donnews.ru, 2014-08-02. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  5. Кира Александровна Ярмыш. iobninsk.ru. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  6. a b Andriej Gatinski, Anna Rudiak: В фонде Навального извинились за ошибки в ролике о Ковальчуке. [w:] Политика [on-line]. rbc.ru, 2017-05-26. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  7. a b Aleksiej Obuchow: Пресс-секретарь Навального удалила ролик с расследованием и признала ошибки. [w:] Политика [on-line]. mk.ru, 2017-05-26. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  8. Суд арестовал пресс-секретаря Навального на пять суток. [w:] Политика [on-line]. rbc.ru, 2018-02-01. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  9. Пресс-секретаря Навального арестовали на 25 суток за два твита. bbc.com, 2018-05-23. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  10. Police arrest Navalny’s associates in Moscow ahead of planned opposition rallies. [w:] NEWS [on-line]. meduza.io, 2021-01-21. [dostęp 2024-03-26]. (ang.).
  11. Navalny Allies Jailed, Fined as Russia Vows Protest Crackdown. themoscowtimes.com, 2021-01-22. [dostęp 2024-03-26]. (ang.).
  12. Russian Court Orders House Arrest Of Navalny Spokeswoman Until March 23. [w:] RUSSIA [on-line]. rferl.org, 2021-02-01. [dostęp 2024-03-26]. (ang.).
  13. Кире Ярмыш и Марии Алехиной продлили домашний арест. [w:] В России [on-line]. interfax.ru, 2021-03-18. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  14. «Мемориал» считает политзаключёнными десять оппозиционеров, обвиняемых по «санитарному делу». web.archive.org, 2021-02-08. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  15. «Интерфакс» и ТАСС сообщили об отъезде Киры Ярмыш из России. [w:] Дело Навального [on-line]. rbc.ru, 2021-08-30. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  16. Минюст признал иноагентами журналистов Низовцева, Дзядко и соратницу Навального Ярмыш. [w:] В России [on-line]. interfax.ru, 2022-10-14. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  17. Суд в Москве заочно арестовал Певчих и других соратников Навального. [w:] Новости [on-line]. svoboda.org, 2024-01-29. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  18. a b Пресс-секретарь Алексея Навального Кира Ярмыш написала роман – «Невероятные происшествия в женской камере № 3» «Медуза» публикует фрагмент этой книги. meduza.io, 2020-10-30. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  19. a b Невероятные происшествия в женской камере №3. navalny.com, 2020-11-03. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  20. Пресс-секретарь Навального выпустила дебютный роман об узницах спецприемника – с „мистикой, политикой и любовью”. [w:] Культура [on-line]. newsru.com, 2020-11-03. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  21. Секретарь Навального выпустила свой первый роман о женском спецприёмнике. kulturologia.ru, 2020-11-04. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  22. Кира Ярмыш Харассмент. corpus.ru. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).
  23. Wiaczesław Połowinko, Wład Dokszin: «Сейчас приедет такой Шаведдинов, будьте осторожны». [w:] Политика [on-line]. novayagazeta.ru, 2020-12-25. [dostęp 2024-03-26]. (ros.).