Wikipedia

Kościół św. Klemensa w Wieliczce

kościół parafialny w Wieliczce

Kościół św. Klemensa Papieża i Męczennika w Wieliczce – kościół parafialny (fara) pod wezwaniem św. Klemensa, papieża, trzeciego następcy po św. Piotrze i pierwszego patrona górników.

Kościół św. Klemensa
A-198 z 31.10.1970
kościół parafialny
Ilustracja
Widok kościoła od strony południowo-zachodniej (z ul. Zamkowej), 2015
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Wieliczka

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Klemensa w Wieliczce

Wezwanie

św. Klemensa

Położenie na mapie Wieliczki
Mapa konturowa Wieliczki, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Klemensa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Klemensa”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Klemensa”
Położenie na mapie powiatu wielickiego
Mapa konturowa powiatu wielickiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Klemensa”
Położenie na mapie gminy Wieliczka
Mapa konturowa gminy Wieliczka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Klemensa”
Ziemia49°59′01,2″N 20°03′37,0″E/49,983667 20,060278
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

 
Widok spod ołtarza w kierunku chóru
 
Główny ołtarz kościoła (zdjęcie sprzed renowacji prezbiterium)
 
Kaplica Morsztynów przy kościele św. Klemensa

Pierwsza wzmianka o kościele parafialnym św. Klemensa w Wieliczce znajduje się w bulli Grzegorza IX z 1229 roku. Pierwotny kościół był prawdopodobnie drewniany[1].

 
Kaplica Morsztynów (1978)

Kościół murowany został wzniesiony z fundacji mieszczan w latach 1333–1370. W tym stanie przetrwał do roku 1782[2], kiedy to został poważnie uszkodzony przez trzęsienie ziemi. W 1786 roku rozebrano średniowieczną budowlę aż do fundamentów. Pozostały jedynie część murów prezbiterium z przyporami, XVII-wieczna kaplica grobowa Morstinów (Morsztynów), zdobiona stiukami włoskiego artysty Baltazara Fontany z roku 1693 oraz wolnostojąca obok kościoła dzwonnica, ufundowana przez Jana III Sobieskiego po pogromie nad Turkami w XVII wieku. Dzwonnica została zaprojektowana przez włoskiego[3] architekta Marcina Pellegriniego. Jej budowę ukończono w 1699 roku[wymaga weryfikacji?][potrzebny przypis].

Nowy kościół powstał w latach 1804–1806 w stylu baroku józefińskiego na fundamentach starego kościoła. 4 kwietnia 1825 roku był konsekrowany przez biskupa tynieckiego Grzegorza Zieglera. W ciągu kolejnych 200 lat architektura kościoła była kilkakrotnie zmieniana:

  • w latach 1881–1885 za proboszcza ks. Zygmunta Goliana
  • w latach 1886–1892 za proboszcza ks. Henryka Zaremby: w 1888 roku została przebudowana fasada kościoła według projektu Sławomira Odrzywolskiego
  • w 1938 roku podjęto kolejna próbę przebudowy kościoła według projektu krakowskiego architekta Stanisława Filipkiewicza. Zamierzano zmianę osi świątyni (północ-południe) i podniesienie stropów o kilka metrów. II wojna światowa uniemożliwiła realizację tego projektu
  • latach 2001–2012 za proboszcza Zbigniewa Gerle; przeprowadzono kompleksowy remont kościoła: dokonano renowacji polichromii, wykonanej przez Józefa Pochwalskiego w 1883 roku, odnowiono elewację kościoła, rozpoczęto systematyczną restaurację elementów wyposażenia kościoła.
  • od roku 2022 za proboszcza Wojciecha Olszowskiego: rozpoczęta została wymiana pokrycia dachowego.

W skarbcu i bibliotece kościelnej znajduje się wiele zabytków z XV–XIX wieku, w tym m.in. monstrancja z 1490 roku i grupa rzeźb późnogotyckich.

Kościół znajduje się przy ul.Zamkowej 7.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Historia kościoła na stronie parafii. [dostęp 2013-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-01)].
  2. ↑ Tablica informacyjna w kruchcie kościoła
  3. ↑ Andrzej Ryszkiewicz, Instytut Sztuki (Polska Akademia Nauk), Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających: malarze, rzeźbiarze, graficy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971, s. 6, ISBN 978-83-89101-08-2 [dostęp 2022-12-23], Cytat: "Pellegrini ( Pelegrini , Peligrano ) Marcin , szlachetnie urodzony pan Marcin Peligrano natione Italianus" (pol.), Fragment z wyszukiwarki Google.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Klemensa_w_Wieliczce&oldid=73412945”