Kościół św. Małgorzaty w Bytomiu
Kościół św. Małgorzaty w Bytomiu – ceglany kościół na Wzgórzu św. Małgorzaty w Bytomiu (na Zamłyniu, obecnie w dzielnicy Szombierki) z 1881 roku, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
 A/467/15 z 30 grudnia 2015[1]
| |||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||
 Kościół św. Małgorzaty w Bytomiu (2019) | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||
| Adres |
ul. Małgorzatki 7 | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Bytomia  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||
 50°20′27,54″N 18°54′53,51″E/50,340983 18,914864
| |||||||||||||
Należy do parafii św. Małgorzaty w Bytomiu, najstarszej parafii tego miasta. Murowany budynek w stylu neogotyckim został wzniesiony pośrodku nieistniejącego grodu Bytom z XI wieku (stanowisko archeologiczne, grodzisko wczesnośredniowieczne „Na Małgorzatce”, nr rejestru zabytków C/1330/85[3]). Przed obecnym kościołem na Wzgórzu św. Małgorzaty stał kamienny, romański kościół grodowy, a następnie kolejno dwie drewniane świątynie. Kościół otacza cmentarz parafialny oraz Dom Misyjny św. Małgorzaty księży werbistów, którzy prowadzą parafię św. Małgorzaty[4].
Historia edytuj
.jpg)
Pierwszy kościół na Wzgórzu św. Małgorzaty, a zarazem najstarsza bytomska świątynia chrześcijańska została wybudowana na planie prostokąta w stylu romańskim[5]. Miało to miejsce około roku 1170, kiedy Bolesław Kędzierzawy ufundował tu murowany kościół, którego kształt uwieczniony został na tympanonie Jaksy pochodzącym z nieistniejącego kościoła św. Michała we wrocławskim Ołbinie. Budynek został zniszczony w 1430 roku, po zdobyciu miasta i okolic przez husytów.
Wiadomo, że w 1598 roku na wzgórzu św. Małgorzaty stał już tylko drewniany kościół. 8 czerwca 1660 roku parafię przyłączono do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Zaowocowało to odbudową drewnianego kościoła w 1681 roku. Funkcjonował on od tej pory jako kościółek cmentarny aż do drugiej połowy XIX wieku, kiedy za sprawą księdza Norberta Bonczyka grożącą zawaleniem drewnianą budowlę rozebrano. W 1881 roku wybudowany został obecny, murowany kościół według projektu Jana Kowolika[6]. Konsekracji dokonano 7 czerwca 1881 roku[2]
W 2018 roku w wyniku prac archeologicznych znaleziono szczątki zmarłego pochowanego w przedsionku świątyni[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 1 listopada 2019 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-05)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2019-11-02]
- ↑ a b Parafia św. Małgorzaty. Dom Misyjny św. Małgorzaty w Bytomiu. [dostęp 2019-11-04].
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Stan na dzień 7 grudnia 2012 r.. Urząd Miejski Bytom. s. 2. [dostęp 2019-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-04)].
- ↑ Werbiści w Bytomiu. Dom Misyjny św. Małgorzaty w Bytomiu. [dostęp 2019-11-04].
- ↑ a b Odkrywamy kolejne tajemnice Wzgórza św. Małgorzaty. Muzeum Górnośląskie, 2018-05-16. [dostęp 2018-05-17].
- ↑ Parafia św. Małgorzaty. kuria.gliwice.pl. [dostęp 2009-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-29)]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Leonard Kłos, Edward Wieczorek: Bytom i Wyżyna Miechowicka: przyroda i zabytki. Bytom: 2002, s. 55. ISBN 83-916844-0-7.