Wikipedia

Kościół św. Stanisława we Frydmanie

zabytkowy kościół we Frydmanie (woj. małopolskie)

Kościół św. Stanisława we Frydmanie – rzymskokatolicki kościół pw. św. Stanisława, z przełomu XIII/XIV w., znajdujący się w miejscowości Frydman w powiecie nowotarskim.

Kościół św. Stanisława
115/13/56 z 05.11.1956 oraz 114/8/57 z 03.04.1957[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Frydman

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Stanisława we Frydmanie

Wezwanie

św. Stanisława Biskupa Męczennika

Położenie na mapie gminy Łapsze Niżne
Mapa konturowa gminy Łapsze Niżne, u góry znajduje się punkt z opisem „Frydman, kościół parafialny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Frydman, kościół parafialny”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Frydman, kościół parafialny”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Frydman, kościół parafialny”
Ziemia49°26′55,9″N 20°13′56,6″E/49,448861 20,232389
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół w najstarszych partiach gotycki, w wiekach późniejszych przebudowany w duchu baroku, odmianie spisko–słowacko–czeskiej[2]. Uchodzi za najstarszy zabytek architektury sakralnej na Podtatrzu. Jest obiektem Szlaku Gotyckiego.

Historia edytuj

Kościół pochodzi z przełomu XIII/XIV wieku. W 1587 przejęty został przez luteran, w rękach których pozostawał do 1640. Kościół odnawiany był gruntownie w latach 1640–1642 i w 1683. W 1708 kościół został uszkodzony przez pożar, a jego gruntowną odbudowę przeprowadzono w 1750 (odbudowa dachów) i w latach 1751–1757 (odnowa wnętrza). W 1764 zbudowano kaplicę MB Karmelitańskiej. W 1783 pożar strawił dachy kościoła i wieżę. Kolejne prace remontowe były prowadzone w 1826, 1909 i 1936. W latach 1971–1978 odnowiono i wzmocniono mury kościoła i attykę wieży[2].

  •  
    Widok od strony prezbiterium
  •  
    Wnętrze
  •  
    Elewacja południowa

Architektura i wyposażenie edytuj

Wczesnogotycki zrąb świątyni zbudowany został z kamienia łamanego na niedalekiej Szubienicznej Górze. Murowany, jednonawowy, od zewnątrz opięty schodkowym i przyporami. Wielobocznie zamknięte prezbiterium jest gotyckie, trójprzęsłowa nawa ma późniejsze sklepianie kolebkowe z 1708 r. Do najstarszych elementów kościoła należą romańskie w kształcie okienko we wschodniej ścianie zakrystii oraz wczesnogotycka kamienna głowa na narożniku nawy nad nią. Od południa do nawy wiedzie wczesnogotycki portal. W oknach zachowały się gotyckie maswerki. Dobudowaną od zachodu wieżę wieńczy unikatowa polska attyka z końca XVIII w. Zdobi ją zegar z zabytkowym mechanizmem, pod nim widoczne są drewniane kroksztyny – pozostałość po spalonym w 1781 r. drewnianym ganeczku strażniczym (hurdycji). Od północy do nawy przylega ośmioboczna kaplica Matki Boskiej o centralnym założeniu. Dobudowano ją w 1764 r., a odremontowano w latach 1963–67. Wyposażenie wnętrza kościoła jest w większości późnobarokowe, pochodzi z lat 1751–69. W ołtarzu głównym, za zasłoną nowego obrazu, wyłożona lustrami wnęka z jasełkową sceną zabójstwa św. Stanisława. Rokokowy ołtarz w kaplicy Matki Boskiej ma dwa lica i jest dostępny ze wszystkich stron. Na drewnianym stropie scena koronacji Matki Boskiej.

Otoczenie edytuj

W 1760 kościół otoczono murem z dwiema bramami wejściowymi i przechodnią dzwonnicą z największym dzwonem zwanym "Bratnim"[2].

Legendy podają, że we frydmańskim kościele służył do mszy Jan III Sobieski wracający przez Zamagurze spod Wiednia[2].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. [dostęp 2019-01-01].
  2. ↑ a b c d Frydman, kościół św. Stanisława Biskupa. Strona internetowa zabytek.pl. [dostęp 2019-01-09].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Stanisława_we_Frydmanie&oldid=66430522”