Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowogardzie

rzymskokatolicki kościół parafialny

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowogardzierzymskokatolicki kościół parafialny w Nowogardzie, w powiecie goleniowskim, w województwie zachodniopomorskim. Należy do dekanatu Nowogard, archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej. Mieści się przy ulicy Kościelnej.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowogardzie
Zabytek: nr rej. A-1249 z dnia 30.08.1955 r.[1]
kościół parafialny
Ilustracja
widok od zachodu
Państwo

 Polska

Miejscowość

Nowogard

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowogardzie

Wezwanie

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Wspomnienie liturgiczne

15 sierpnia

Położenie na mapie Nowogardu
Mapa konturowa Nowogardu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowogardzie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowogardzie”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowogardzie”
Położenie na mapie powiatu goleniowskiego
Mapa konturowa powiatu goleniowskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowogardzie”
Położenie na mapie gminy Nowogard
Mapa konturowa gminy Nowogard, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowogardzie”
Ziemia53°40′19″N 15°07′03″E/53,671944 15,117500

Historia

edytuj

Kościół wzniesiony został w XIV stuleciu[2]. W 1451 od strony północnej dobudowano kaplicę Ebersteinów[3] (ówczesnych właścicieli Nowogardu), a kilkadziesiąt lat później - wieżę po stronie zachodniej[3]. Kościół był niszczony przez pożary w 1559 i 1595[2], a podczas wojny trzydziestoletniej został splądrowany[2]. W XVII w. został odbudowany, a od strony południowej dobudowane zostały kaplice[3]. W latach 1832–33 dokonano regotyzacji świątyni[3]. Kolejne remonty nastąpiły w latach 1918 (wymiana zwieńczenia wieży) oraz 1928-31 (nowe sklepienia nad prezbiterium oraz nawami bocznymi)[3].

Po II wojnie światowej kościół został poświęcony 5 sierpnia 1945[4]. W latach siedemdziesiątych XX w. kościół wyremontowano, a we wnętrzu pojawiły się polichromie wykonane przez Joannę Spychalską[3]. W dniu 3 grudnia 2005, podczas pożaru, spłonęły fragmenty świątyni, wieża oraz część zabytkowego wyposażenia.

Opis budowli

edytuj

Kościół wzniesiony jest z cegły gotyckiej jako trzynawowa i trzyprzęsłowa pseudobazylika z trójbocznie zamkniętym prezbiterium i wieżą na planie prostokąta, zwieńczoną sygnaturką. Nawy posiadają sklepienia gwiaździste i krzyżowo-żebrowe oparte na dwóch parach ośmiobocznych filarów. Jest to świątynia gotycka, wielokrotnie remontowana, z całkowicie wymienioną więźbą dachową, sklepieniami, zakończeniem wieży i detalami architektonicznymi[5]

Wyposażenie

edytuj

Z pierwotnego wyposażenia zachował się okazały, renesansowy[2] ołtarz z przełomu XVI i XVII w.[3][4] zawierający kilkanaście scen z życia Chrystusa (narodziny, chrzest, Ostatnia Wieczerza, Ukrzyżowanie)[6] Drugim obiektem wyposażenia o dużej wartości artystycznej jest ambona z XVIII w.[3][4] Według Janiny Kochanowskiej[2] ambona została wykonana w 1929 w stylu neobarokowym.

Główny portal budowli jest ozdobiony dwiema kamiennymi, romańskimi chrzcielnicami.

Przypisy

edytuj
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2016-09-16].
  2. a b c d e Janina Kochanowska: Perły Pomorza. Szczecin: Oficyna IN PLUS, 2011. ISBN 978-83-89402-81-3.
  3. a b c d e f g h Józef Pilch, Stanisław Kowalski: Leksykon zabytków architektury Pomorza Zachodniego i ziemi lubuskiej, Wydawnictwo "Arkady", Warszawa 2012, ISBN 978-83-213-4730-1.
  4. a b c Roman Kostynowicz: Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. T. II. Szczecin: Szczecińskie Wydawnictwo Archidiecezjalne "Ottonianum", 2000. ISBN 83-7041-202-5. OCLC 77513490.
  5. Urząd Miejski w Nowogardzie. [dostęp 2023-03-05].
  6. Jerzy M. Kosacki: Ziemia Szczecińska, przewodnik turystyczny, część II, Szczecin i okolice, Wydawnictwo "SAT", Szczecin 1994, ISBN 83-86507-10-1.