Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Skoczowie

zabytkowy kościół w Skoczowie (woj. śląskie)

Kościół Znalezienia Krzyża Świętegorzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się w Skoczowie.

Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Skoczowie
175/60 z dnia 02.03.1960 oraz A-304/78 z 21.04.1978[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Skoczów

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Znalezienia Krzyża Świętego w Skoczowie

Wezwanie

Znalezienia Krzyża Świętego

Położenie na mapie Skoczowa
Mapa konturowa Skoczowa, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Skoczowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Skoczowie”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Skoczowie”
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego
Mapa konturowa powiatu cieszyńskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Skoczowie”
Położenie na mapie gminy Skoczów
Mapa konturowa gminy Skoczów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Skoczowie”
Ziemia49°48′00″N 18°47′09″E/49,800000 18,785833

Historia i opis edytuj

Wpierw była to drewniana kaplica szpitalika miejskiego, istniejąca od XIV w., wzmiankowana w 1484 r. Około 1540 roku rozpoczęła się w księstwie cieszyńskim Reformacja, po czym kościół parafialny w Skoczowie został przejęty przez ewangelików, tutaj gromadzili się skoczowscy katolicy. Kościółek mógł pozostać w rękach katolików przez cały ten okres[2], lub był również odebrany po małżeństwie Wacława III Adama z Katarzyną Sydonią i w pierwszej połowie XVII wieku był już w ruinie[3]. Pierwotnie drewniany, kościół był dwukrotnie przebudowany, wpierw w XVI. a potem w XIX w., kiedy uzyskał obecny wygląd.

Jest to mały kościół, którego wymiary wynoszą: długość 18,20 m, szerokość 7,50 m. Jest to budowla jednonawowa z emporą, nakryta sklepieniem kolebkowym. Przez skoczowian nazywany jest "szpitalikiem". Od strony ulicy znajduje się jego wieloboczna apsyda. Na drugim końcu świątyni, znajduje się wysmukła wieża[4].

W 1958 r. zostało odnowione wnętrze świątyni; malarz Jakub Kawulok z Istebnej na sklepieniu nad nawą namalował polichromię o tematyce: chrzest, męczeństwo i chwała św. Jana Sarkandra. Z kolei Jan Bulowski, skoczowianin, namalował obraz, przedstawiający Męczennika unoszonego przez anioły, który przez wiele lat był umieszczony w prezbiterium. Wewnątrz znajduje się także kamienna chrzcielnica, w której w grudniu 1576 r. prawdopodobnie ochrzczono przyszłego świętego Jana Sarkandra.

Do kościoła przylega budynek dawnego szpitala, przebudowany w XIX w., mieszczący obecnie probostwo.

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. Informacja pochodzi z tabliczki wiszącej na elewacji kościoła, zdjęcie dostępne jest na Commons
  3. Idzi Panic: Studia z dziejów Skoczowa w czasach piastowskich. Skoczów: BIBLOS, 2005, s. 180, 183. ISBN 83-7332-246-9.
  4. Ludwik Herok. Zabytki architektoniczne Skoczowa. Urząd Miasta i Gminy w Skoczowie. [dostęp 2013-03-20].

Bibliografia edytuj

  • Michał Kowalski: Śląsk Cieszyński - Po obu stronach Olzy. Wyd. II. Kraków: Amistad Sp. z o.o. - Program PolskaTurystyczna.pl, 2009, s. 60. ISBN 978-83-7560-069-8.
  • Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 91. ISBN 978-83-933109-3-7.