Diecezja bielsko-żywiecka
Diecezja bielsko-żywiecka (łac. Dioecesis Bielscensis-Zyviecensis) – jedna z 4 diecezji obrządku łacińskiego w metropolii krakowskiej.
Katedra św. Mikołaja w Bielsku-Białej | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba |
Bielsko-Biała |
Wyznanie | |
Kościół | |
Metropolia | |
Katedra | |
Biskup diecezjalny | |
Biskup pomocniczy | |
Biskup senior | |
Dane statystyczne (2017[1]) | |
Liczba wiernych • odsetek wiernych |
678 000 |
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych |
716 |
Liczba osób zakonnych |
475 |
Liczba dekanatów |
23 |
Liczba parafii |
210 |
Powierzchnia |
3000 km² |
49°49′46,7″N 19°02′26,9″E/49,829639 19,040806 | |
Strona internetowa |
Została ustanowiona 25 marca 1992 przez papieża Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae populus, z 8 dekanatów ówczesnej diecezji katowickiej (Bielsko-Biała centrum, Bielsko-Biała zachód, Cieszyn, Czechowice-Dziedzice, Istebna, Skoczów, Strumień i Wisła) i 6 z archidiecezji krakowskiej (Andrychów, Biała, Kęty, Oświęcim, Żywiec I i Żywiec II)[2]. Zajmuje obszar ok. 3000 km² i jest obecnie podzielona na 23 dekanaty, w skład których wchodzi 210 parafii (193 diecezjalne i 17 zakonnych)[3]. Diecezja liczy 798 000 mieszkańców w tym 698 000 wiernych katolików oraz 495 kapłanów diecezjalnych i 130 kapłanów zakonnych.
W 2021 udzielono w diecezji 6844 chrzty (wobec 6398 rok wcześniej), 7885 I komunii (7490), 7815 bierzmowań (2909) oraz 2675 śluby (2156 w 2020)[4]. W niedzielnej mszy uczestniczy 36% wiernych, do komunii przystępuje 15,8%, a w lekcjach religii uczestniczy 82,6% uczniów[5].
Biskupi diecezjalni
edytuj- Ks. bp Roman Pindel (od 2014)
- Ks. bp Tadeusz Rakoczy (1992-2013)
Instytucje diecezjalne
edytuj- Kuria diecezjalna
- Archiwum diecezjalne
- Caritas diecezjalne
Główne świątynie
edytujSąd biskupi
edytujDiecezja bielsko-żywiecka od 2017 r. posiada swój sąd biskupi[6]. Wcześniej, w sprawach pierwszej instancji podlegała pod Sąd Metropolitalny w Krakowie, a w sprawach drugiej instancji pod Sąd Metropolitarny w Katowicach[7]. Aktualnie sądem apelacyjnym dla Sądu Biskupiego w Bielsku Białej jest Sąd Metropolitalny w Krakowie.
Skład Sądu biskupiego w Bielsku-Białej:
- Oficjał – o. Ezdrasz Biesok OFM[8][9];
- Pomocniczy Oficjał – ks. Tomasz Mikociak[8][9];
- Notariusz – ks. Wojciech Krymiec[8][9];
- Sędziowie – ks. Tomasz Karpeta, ks. Krzysztof Zięba, ks. Adam Bieniek, ks. Klaudiusz Dziki[8][9]; ks. dr Marcin Krzemień[10], ks. Łukasz Mieszczak[10]
- Rzecznik sprawiedliwości – ks. Łukasz Tlałka[8][9];
- Obrońcy węzła małżeńskiego – dr Barbara Imielska, ks. Szymon Zaniewski CR[10],mgr lic. Ewa Dorota Lalik[8][9],
- Audytorzy: ks. Andrzej Chruszcz, ks. Krzysztof Rębisz[10], ks. Edward Ćmiel[10], ks. Marcin Suchanek[10]
- Adwokaci kościelni, dopuszczeni do występowania w Sądzie – dr Arletta Bolesta, mgr Alicja Dróździk - Makówka, dr Monika Gwóźdź, mgr lic. Wojciech Kucharski, mgr lic. Ewelina Lemieszek, mgr lic. Beata Fober, mgr lic. Kamil Marek Orliński, dr Bolesław A. Dullek, mgr Marcin Setla, dr Anna Słowikowska, mgr lic. Witold Grzelak, Wojciech Potocki, Błażej Mitrut[8][9], Mikołaj Badziąg[10], mgr lic. Dawid Niemczycki[10], Marcin Majchrzak[10], Dariusz Skrzypczak[10], dr Rafał Guzik[10]
Wyższe Seminarium Duchowne
edytujKlerycy diecezji studiują na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie, przynależąc do Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej.
Inni duchowni
edytuj- Biskup pomocniczy / wikariusz generalny: Ks. bp Piotr Greger (od 2011)
- Biskup senior: Ks. bp Tadeusz Rakoczy (senior od 2013)
- Prezbiter diecezjalny / wikariusz generalny: Ks. dr Marek Studenski (od 1 września 2015)[11][12]
SANKTUARIA PAŃSKIE
- Bielany, Sanktuarium Chrystusa Cierpiącego – Dekret L.dz. 124/2000 z dnia 23 lutego 2000 roku
- Kęty, Sanktuarium Wieczystej Adoracji Najświętszego Sakramentu w kościele sióstr klarysek pw. Trójcy Przenajświętszej – Dekret L.dz. 973/99 z dnia 26 października 1999 roku
SANKTUARIA MARYJNE
Wizerunki koronowane koronami papieskimi:
- Bielsko-Biała Hałcnów, Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej – BAZYLIKA – sanktuarium nie poświadczone dekretem, ale określane mianem sanktuarium w pismach urzędowych diecezji – koronowany koronami papieskimi przez ks. kard. F. Macharskiego 26 września 1993 roku – Prot. CD 1641/92 z dnia 17 listopada 1992 roku
- Rychwałd, Sanktuarium Matki Bożej Rychwałdzkiej, Pani Ziemi Żywieckiej – BAZYLIKA – sanktuarium nie poświadczone dekretem, ale określane mianem sanktuarium w pismach urzędowych diecezji – wizytacja 1964r., kuria metropolitalna w Krakowie – list na 500 lecie parafii 1973 r. list Papieża 1990r – koronowany koronami papieskimi przez ks. kard. S. Wyszyńskiego i ks. kard. K. Wojtyłę 18 lipca 1965 roku
- Szczyrk, Sanktuarium Matki Bożej Królowej Polski – Dekret L.dz. 525/94 z dnia 2 maja 1994 roku
Wizerunki koronowane koronami biskupimi:
- Chybie, Sanktuarium Matki Bożej Gołyskiej – Dekret L.dz. 974/99 z dnia 26 października 1999 roku
- Cieszyn, Sanktuarium Matki Bożej Cieszyńskiej – Dekret L.dz. 1017/02 z dnia 16 grudnia 2002 roku
- Przyłęków, Sanktuarium Matki Bożej Wspomożenia Wiernych – Dekret L.dz. 1054/08 z dnia 1 grudnia 2008 roku
- Rajcza, Sanktuarium Matki Bożej Kazimierzowskiej – Dekret L.dz. 76/97 z dnia 28 stycznia 1997 roku
- Kęty – kult MB Pocieszenia, obraz z lat 1460-1470 – koronowany koronami biskupimi 18 IX 1988 r., kard. Franciszek Macharski – sanktuarium nie poświadczone dekretem, ale określane mianem sanktuarium w pismach urzędowych diecezji
Wizerunki cieszące się kultem aspirujące do koronacji:
- Kończyce Małe, Sanktuarium Matki Bożej Kończyckiej – Dekret L.dz. 972/99 z dnia 26 października 1999 roku
- Oświęcim, Sanktuarium Matki Bożej Wspomożenia Wiernych – Dekret L.dz. 922/97 z dnia 15 września 1997 roku
- Inwałd – kult Matki Bożej Inwałdzkiej – Matka Boża Zbójnicka – sanktuarium nie poświadczone dekretem, ale określane mianem sanktuarium w pismach urzędowych diecezji
SANKTUARIA KU CZCI ŚWIĘTYCH
- Pierściec, Sanktuarium Świętego Mikołaja – nie poświadczone dekretem, ale określane mianem sanktuarium w pismach urzędowych diecezji – wizytacja 1991r.
- Strumień, Sanktuarium Świętej Barbary – Dekret L.dz. 1160/09 z dnia 12 listopada 2009 roku
- Szczyrk, Sanktuarium Świętego Jakuba – Dekret L.dz. 304/11 z dnia 12 kwietnia 2011 roku
- Wilamowice, Sanktuarium Świętego Arcybiskupa Józefa Bilczewskiego – Dekret L.dz. 1076/12 z dnia 20 października 2012 roku
- Skoczów, Sanktuarium Świętego Jana Sarkandra – Dekret L.dz. 374/12 z dnia 16 maja 2012 roku
Dekanaty
edytuj- Andrychów (12 parafii)
- Bielsko-Biała I – Centrum (8 parafii)
- Bielsko-Biała II – Stare Bielsko (9 parafii)
- Bielsko-Biała III – Wschód (9 parafii)
- Cieszyn (7 parafii)
- Czechowice-Dziedzice (12 parafii)
- Goleszów (8 parafii)
- Istebna (6 parafii)
- Jasienica (8 parafii)
- Jawiszowice (6 parafii)
- Jeleśnia (11 parafii)
- Kęty (7 parafii)
- Łodygowice (12 parafii)
- Międzybrodzie (7 parafii)
- Milówka (10 parafii)
- Osiek (8 parafii)
- Oświęcim (7 parafii)
- Radziechowy (11 parafii)
- Skoczów (11 parafii)
- Strumień (12 parafii)
- Wilamowice (9 parafii)
- Wisła (9 parafii)
- Żywiec (11 parafii)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4
- ↑ Historia diecezji. diecezja.bielsko.pl. [dostęp 2011-12-11].
- ↑ Diecezja bielsko-żywiecka
- ↑ Diecezja bielsko-żywiecka
- ↑ Dane z Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia 2021
- ↑ Sąd Biskupi – Diecezja [online], diecezja.bielsko.pl [dostęp 2017-09-18] (pol.).
- ↑ Sąd Biskupi – Diecezja. diecezja.bielsko.pl. [dostęp 2016-08-07].
- ↑ a b c d e f g Sąd Biskupi | Diecezja Bielsko-Żywiecka [online] [dostęp 2021-01-23] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Sąd Biskupi - Diecezja [online], diecezja.bielsko.pl, 3 maja 2016 [dostęp 2021-01-23] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Sąd Biskupi – Diecezja [online], diecezja.bielsko.pl [dostęp 2023-08-08] .
- ↑ Nowy pomocnik biskupa [online], bielsko.gosc.pl [dostęp 2020-02-04] .
- ↑ Ks. dr Marek STUDENSKI [online], Konferencja Episkopatu Polski [dostęp 2022-11-06] .
- ↑ Piotr Góra , Sanktuaria diecezji bielsko-żywieckiej i ich rola w przestrzeni duszpasterskiej Kościoła partykularnego, „Salvatoris Mater”, 2018 .
Bibliografia
edytuj- Ks. Witold Zdaniewicz, Ks. Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 37–53) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2
- Konferencja Episkopatu Polski, Informator, Biblos 2009, ISBN 978-83-7332-716-0
- Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4