Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej

instytucja formacji do kapłaństwa archidiecezji krakowskiej

Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej (inaczej nazywane: Metropolitalne Seminarium Duchowne w Krakowie, Arcybiskupie Seminarium Duchowne w Krakowie) – seminarium duchowne w Krakowie przygotowujące do stanu duchownego kleryków dwóch diecezji: archidiecezji krakowskiej i diecezji bielsko-żywieckiej. Klerycy tego seminarium odbywają studia na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie.

Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej
Ilustracja
Budynek krakowskiego seminarium
Data założenia

20 grudnia 1601

Państwo

 Polska

Adres

ul. Podzamcze 8
31-003 Kraków

Liczba studentów

100 (11 października 2021)[1]

Rektor

ks. kanonik dr Michał Kania

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej”
Ziemia50°03′21,535″N 19°56′09,683″E/50,055982 19,936023
Strona internetowa
Tablica przy wejściu do gmachu seminarium

Jednym z alumnów seminarium był Karol Wojtyła.

Historia edytuj

W 1601 na synodzie diecezjalnym wydano dekret o powstaniu seminarium. Z kolei 20 grudnia 1602 kard. Bernard Maciejowski podejmuje decyzję o erygowaniu seminarium. Początkowo alumni mieszkali na Wawelu, ale z czasem wyodrębniły się trzy seminaria: prowadzone przez księży misjonarzy, akademickie i zamkowe. Jednak 28 września 1901 powstało nowe seminarium diecezjalne przy ul. Podzamcze. Zostało powołane przez biskupa krakowskiego kardynała Jana Duklana Puzynę, którego staraniem wzniesiono w latach 1899–1902 neogotycki gmach według projektu Gabriela Niewiadomskiego[2]. Zarząd nowego seminarium stanowili księża diecezjalni. W latach I i II wojny światowej budynek był w rękach okupanta. Lata powojenne pozwoliły na modernizacje obiektu. W roku 1954 diecezja oddała na użytkowanie seminarium budynek przy ul. Piłsudskiego 4 (wówczas Manifestu Lipcowego 4). W kolejnych latach dokonano wielu remontów i modernizacji tak, aby 17 listopada 2001 uroczyście świętować 400-lecie seminarium, które służy wielu pokoleniom kapłanów. 13 sierpnia 1991 seminarium odwiedził papież Jan Paweł II.

Od 2021 kandydaci przygotowujący się do kapłaństwa z archidiecezji krakowskiej i diecezji bielsko-żywieckiej, nie rozpoczynają od razu studiów, ale przeżywają tak zwany okres propedeutyczny, który przeznaczony jest na czytanie Pisma Świętego, osobistą modlitwę, pracę i rozeznawanie powołania. Trwa on jeden rok i przeżywany był przez dwa lata, od października do końca czerwca na terenie ośrodka "Totus Tuus im. kard. Karola Wojtyły" w Zembrzycach w powiecie suskim. Od października 2023 najmłodsi kandydaci do kapłaństwa mieszkają tam tylko przez pierwszy miesiąc, po czym przenoszą się do krakowskiej siedziby seminarium na Podzamczu[3][4][5]. Jego wprowadzenie spowodowało wydłużenie formacji do kapłaństwa w dwóch diecezjach z sześciu do siedmiu lat[6].

Obiekty edytuj

Seminarium składa się z dwóch budynków:

  • budynek etapu propedeutycznego w Zembrzycach.
  • budynek przy ul. Podzamcze 8, niedaleko Wawelu, zamieszkują klerycy. Budynek ten stanowi główną siedzibę seminarium – mieści się w nim rektorat.

Przełożeni edytuj

Rektor edytuj

  • ks. Kanonik dr Michał Kania

Wicerektor edytuj

  • ks. dr Sławomir Kołata

Prokurator edytuj

  • ks. Robert Młynarczyk

Prefekt, odpowiedzialny za etap propedeutyczny edytuj

  • ks. Mirosław Cichoń

Rektorzy edytuj

Rektorzy Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej od 1901 roku:

L.p. Imię i nazwisko Okres urzędowania
1. ks. biskup Anatol Nowak 1901–1912
2. ks. infułat Marceli Ślepicki 1912–1914
3. ks. kanonik dr Jan Mazanek 1914–1915
4. ks. prałat dr Jan Korzonkiewicz 1915–1920
5. ks. kanonik dr Stanisław Rospond (następnie biskup pomocniczy krakowski) 1920–1927
6. ks. kanonik Zygmunt Kulig 1927–1930
7. ks. kanonik dr Franciszek Barda (następnie biskup pomocniczy przemyski, potem biskup diecezjalny przemyski) 1930–1931
8. ks. prałat dr Szymon Hanuszek 1931–1939
9. ks. prałat dr Jan Piwowarczyk 1939–1945
10. ks. prałat dr Karol Kozłowski 1945–1961
11. ks. infułat prof. dr hab. Eugeniusz Florkowski 1961–1970
12. ks. infułat dr Franciszek Macharski (następnie arcybiskup metropolita krakowski) 1970–1978
13. ks. prałat dr Stanisław Nowak (następnie biskup diecezjalny częstochowski, potem arcybiskup metropolita częstochowski) 1978–1984
14. ks. infułat Jan Zając (od 2004 roku biskup pomocniczy krakowski) 1984–1993
15. ks. prałat prof. dr hab. Edward Staniek 1993–2001
16. ks. kanonik dr Józef Guzdek (następnie biskup pomocniczy krakowski, potem biskup polowy Wojska Polskiego, arcybiskup metropolita białostocki) 2001–2004
17. ks. prałat dr Józef Morawa 2004–2007
18. ks. prałat dr hab. Grzegorz Ryś (następnie biskup pomocniczy krakowski, potem arcybiskup metropolita łódzki) 2007–2011
19. ks. prałat prof. dr hab. Roman Pindel (następnie biskup diecezjalny bielsko-żywiecki) 2011–2013
20. ks. kanonik dr hab. Krzysztof Gryz 2013–2017
21. ks. prof. zw. dr hab. Janusz Mastalski (następnie biskup pomocniczy krakowski) 2017–2019
22. ks. kanonik dr Andrzej Tarasiuk 2019–2022
23. ks. kanonik dr Michał Kania od 2022

Znani absolwenci edytuj

Imię i nazwisko Lata życia Pełnione funkcje
ks. kard. Albin Dunajewski 1817–1894 biskup ordynariusz krakowski
ks. abp Józef Bilczewski 1860–1923 arcybiskup metropolita lwowski, święty Kościoła katolickiego
ks. bp Anatol Nowak 1862–1933 biskup pomocniczy krakowski, biskup ordynariusz przemyski
ks. bp Stanisław Rospond 1877–1958 biskup pomocniczy krakowski
ks. bp Franciszek Barda 1880–1964 biskup pomocniczy przemyski, biskup ordynariusz przemyski
ks. Michał Rapacz 1904–1946 kapłan archidiecezji krakowskiej, Sługa Boży
ks. Władysław Bukowiński 1904–1974 kapłan zwany Apostołem Kazachstanu, błogosławiony Kościoła katolickiego
ks. Piotr Dańkowski 1908–1942 kapłan archidiecezji krakowskiej, błogosławiony męczennik II wojny światowej
ks. bp Julian Groblicki 1908–1995 biskup pomocniczy krakowski
ks. bp Józef Rozwadowski 1909–1996 biskup ordynariusz łódzki
ks. bp Jan Pietraszko 1911–1988 biskup pomocniczy krakowski, Sługa Boży
ks. bp Stanisław Smoleński 1915–2006 biskup pomocniczy krakowski
papież Jan Paweł II 1920–2005 papież, święty Kościoła katolickiego
ks. kard. Andrzej Maria Deskur 1924–2011 przewodniczący Papieskiej Komisji Środków Masowego Przekazu
ks. kard. Franciszek Macharski 1927–2016 arcybiskup senior metropolii krakowskiej
ks. Józef Tischner 1931–2000 prezbiter katolicki i filozof, profesor Papieskiej Akademii Teologicznej. Kawaler Orderu Orła Białego
ks. bp Tadeusz Pieronek 1934–2018 biskup pomocniczy sosnowiecki, sekretarz generalny KEP, rektor PAT w Krakowie
ks. abp Stanisław Nowak 1935–2021 arcybiskup senior metropolii częstochowskiej
ks. kanonik Józef Kurzeja 1937–1976 kapłan archidiecezji krakowskiej, Sługa Boży
ks. bp Kazimierz Górny ur. 1937 biskup senior diecezji rzeszowskiej
ks. bp Tadeusz Rakoczy ur. 1938 biskup senior diecezji bielsko-żywieckiej
ks. kard. Stanisław Dziwisz ur. 1939 arcybiskup metropolita senior krakowski
ks. bp Jan Zając ur. 1939 biskup pomocniczy senior krakowski
ks. abp Juliusz Janusz ur. 1944 nuncjusz apostolski w Słowenii
ks. kard. Stanisław Ryłko ur. 1945 przewodniczący emeryt Papieskiej Rady ds. Świeckich, Archiprezbiter Bazyliki Matki Bożej Większej
ks. bp Jan Szkodoń ur. 1946 biskup pomocniczy senior krakowski
ks. abp Józef Wesołowski 1948–2015 były nuncjusz apostolski na Dominikanie
ks. kard. Kazimierz Nycz ur. 1950 arcybiskup metropolita warszawski
ks. bp Józef Guzdek ur. 1956 arcybiskup metropolita białostocki
ks. bp Roman Pindel ur. 1958 biskup ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej
ks. kard. Grzegorz Ryś ur. 1964 arcybiskup metropolita łódzki
ks. bp Janusz Mastalski ur. 1964 biskup pomocniczy archidiecezji krakowskiej

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Statystyka (zeszyt 4). W: Sławomir Wilewski: Posłani w pokoju Chrystusa. Tydzień modlitw o powołania do kapłaństwa i życia konsekrowanego (8–12 maja 2022). Radom: Krajowe Centrum Powołaniowe • Wydawnictwo Diecezji Radomskiej AVE, 2022, s. 3. ISBN 978-83-67205-01-6.
  2. Michał Rożek, Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2006.
  3. Ośmiu kandydatów do kapłaństwa ze susceptami – Diecezja. diecezja.bielsko.pl. [dostęp 2021-11-14].
  4. Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej. diecezja.pl. [dostęp 2021-11-14].
  5. TBC PROJECT, Siedmiu mężczyzn rozpoczyna rok propedeutyczny w krakowskim seminarium, Archidiecezja Krakowska [dostęp 2023-09-23] (pol.).
  6. Formacja w seminarium. Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej. [dostęp 2021-11-14].