Kościółki (Tatry Bielskie)

Kościółki (słow. Kostoliky) – grupa turni i skał na północnych stokach Płaczliwej Skały (2142 m) w słowackich Tatrach Bielskich. Znajdują się pomiędzy Strzystarskim Żlebem na zachodzie i Żlebiną na wschodzie[1]. Tworzą 2 granie i jedną grzędę:

  • wschodnia grań, od strony Żlebiny,
  • zachodnia grań, od strony Strzystarskiego Żlebu,
  • środkowa grzęda tworząca ograniczenie orograficznie prawej gałęzi żlebu opadającego do Strzystarskiego Żlebu. Dwa ramiona tego żlebu poniżej środkowej grzędy łączą się w Kościółkowe Koryto[2].
Widoka na Hawrań i Kościółki z Doliny Mąkowej

Środkowa część Kościółków, pomiędzy wschodnią i zachodnią grzędą jest dość płytko wcięta i można z niej względnie łatwo wyjść na poszczególne turnie. W niektórych miejscach poważną przeszkodą są zwarte łany kosodrzewiny. Natomiast na zachód i wschód obydwie skrajne grzędy opadają wysokimi pionowymi ścianami. Szczególnie imponująca jest ściana zachodnia, tworząca skalny mur o długości 700 m i na całej swej długości mający jednakową wysokość około 150 m. Walery Eljasz-Radzikowski w Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego w 1893/94 pisał o nim: turnie tak strome, że można je zaliczyć do najwięcej przepaścistych w ogóle w Tatrach. U podnóża muru jest wiele nyż, w których kryją się kozice przy niesprzyjającej pogodzie. W dolnej części muru jest wysunięta nieco na zachód turnia, od pozostałej części muru oddzielona systemem zachodów i ścianek. W górnej części muru, nieco powyżej wylotu Kościółkowego Koryta jest przecinająca ścianę formacja skalna, której Władysław Cywiński nadał nazwę Piękne Zacięcie. Pisze o nim: jest to mierząca ok. 130 m wysokości formacja o wyjątkowej urodzie i prostocie[2].

Tak wybitna ściana wzbudziła zainteresowanie taterników. Jak dotąd udało im się pokonać ją tylko w jednym najsłabszym miejscu – w Pięknym Zacięciu. Pierwsze przejście: Jan Muskat, Jacek Jania i Maciej Głuszkowski 5 listopada 1966 r. Ocenili przejście na VII w skali tatrzańskiej. Władysław Cywiński 9 czerwca 1996 r. zszedł z Przechodu nad Kościółkami zachodnią grzędą z ominięciem najwyższej turni Kościółków (II). On też prawdopodobnie jako pierwszy 21 września 1891 r. wszedł na liczne ich turnie. Wschodnią grzędą Kościółków jako pierwsi przeszli Martin Pršo i Vladimir Tatarka 10 sierpnia 1987 r. Dalszej wspinaczki w Tatrach Bielskich zabraniają przepisy Tatrzańskiego Parku Narodowego (jest to obszar ochrony ścisłej)[2].

Górna część wschodniej grani Kościółków to szereg eksponowanych na obie strony koni skalnych. Dla najwyższego punktu Kościółków na mapach dotychczas podawano kotę 1940 m. W. Cywiński jednak podaje 1830 m z komentarzem, że brak dokładności w jej określeniu wynika z braku precyzji w określeniu granic masywu, oraz trudnej dostępności do najwyższego punktu Kościółków[2].

Przypisy edytuj

  1. Tatry Wysokie i Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000, Warszawa, Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06, ISBN 83-87873-26-8
  2. a b c d Władysław Cywiński, Tatry Bielskie, część zachodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 4, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 1997, ISBN 83-7104-015-6.