Wikipedia

Komitety Pomocy Uchodźcom Żydowskim z Niemiec w Polsce

Komitety Pomocy Uchodźcom Żydowskim z Niemiec w Polsce – oddolnie formowane, pozbawione centralnego zarządu, organizacje pomocy Żydom wypędzanym z III Rzeszy, działające na terenie II Rzeczypospolitej[1].

Historia edytuj

Komitety zaczęły powstawać w Polsce po wygranej Hitlera w wyborach w Niemczech w 1933 i nasileniu się, m.in. na mocy ustaw norymberskich, różnego rodzaju prześladowań Żydów, w tym wypędzeń. Polska stanowiła kraj, do którego w dużej liczbie napływać zaczęli uchodźcy żydowscy, wymagający opieki i wsparcia. Komitety powstawały spontanicznie początkowo w tych rejonach, gdzie pojawiali się wypędzeni z Niemiec Żydzi[1].

Choć komitety nie miały jednego centralnego ośrodka zarządzającego, to ich rzecznikiem był Międzyorganizacyjny Komitet Pomocy Uchodźcom Żydowskim w Warszawie. Środki finansowe na pomoc pochodziły przede wszystkim ze zbiórek, opodatkowań[2] czy dotacji Jointu. Szczególną aktywność komitetów spowodowało wypędzenie z III Rzeszy znacznej liczby polskich Żydów w październiku 1938, zwłaszcza przez przejście graniczne w Zbąszyniu[2]. Delegaci komitetów odwiedzali Zbąszyń (Emanuel Ringelblum i Izaak Giterman)[3] oraz Chojnice (Ignacy Borenstein). 4 listopada 1938 powołano do życia w Warszawie (ul. Tłomackie 5) Ogólny Komitet Pomocy Uchodźcom Żydowskim z Niemiec. Jego szefem został Mojżesz Schorr. Komitet ten zaczął odgrywać rolę wiodącą wśród podobnych organizacji[1].

Pod koniec 1938 istniało w Polsce niemal osiemset różnych komitetów pomocowych współpracujących z organizacjami społecznymi, opiekuńczymi czy oświatowymi. Działały one pod auspicjami gmin żydowskich (kahałów), a także różnych nurtów politycznych i społecznych: asymilacyjnych, ortodoksyjnych (np. Aguda) i syjonistycznych. Również Bund stworzył Robotniczy Komitet Pomocy[1].

Formy wsparcia edytuj

Formami wsparcia udzielanymi przez komitety była pomoc doraźna, finansowa, rzeczowa (odzieżowa i żywnościowa), jak również prowadzenie przygotowania do zawodu, łączenie rodzin czy wspieranie ruchu emigracyjnego do Palestyny[1].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e Rafał Żebrowski, DELET – Komitety Pomocy Uchodźcom Żydowskim z Niemiec w Polsce [online], delet.jhi.pl [dostęp 2022-06-08] (pol.).
  2. ↑ a b Gabriela Zalewska, SPRAWA EMIGRACJI ŻYDOWSKIEJ Z POLSKI W DRUGIEJ POŁOWIE LAT TRZYDZIESTYCH W ŚWIETLE MATERIAŁÓW POLSKIEGO MSZ, „Dzieje Najnowsze” (1), 1988, ISSN 0419-8824.
  3. ↑ Ireneusz Kowalski, Obóz polskich Żydów, wydalonych jesienią 1938 roku z Niemiec w Zbąszyniu, w: Kronika Wielkopolski, nr 3/1993, s. 5–29, ISSN 0137-3102.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Komitety_Pomocy_Uchodźcom_Żydowskim_z_Niemiec_w_Polsce&oldid=69476587”