Kongres Kontynentalny

władza ustawodawcza kolonii amerykańskich w latach 1775–1783

Kongres Kontynentalnylegislatura federalna, powołana przez trzynaście kolonii, które później utworzyły Stany Zjednoczone. Istniał w latach 1774–1789, obejmując czasy wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych i obowiązywania Artykułów Konfederacji. Zwołano go dwa razy.

Pierwszy Kongres Kontynentalny edytuj

Pierwszy Kongres Kontynentalny[1] istniał krótko, od 5 września do 26 października 1774 (52 dni) i obradował w Filadelfii. Udział w nim wzięło 12 kolonii (bez Georgii), reprezentowanych przez 53 delegatów, którzy przyrzekli wierność wobec Jerzego III[2], wysuwając równocześnie żądania[3], a także powołali oddziały pilnujące porządku – milicję. Przed zakończeniem obrad postanowiono, że następny Kongres, o ile zajdzie tego potrzeba, powinien zebrać się w maju 1775.

Drugi Kongres Kontynentalny edytuj

Drugi Kongres Kontynentalny istniał od 10 maja 1775 do 2 marca 1789. Jego sesje odbywały się w różnych miejscach i czasie.

Od chwili zebrania Kongres zaczął udzielać wsparcia trwającej już od 19 kwietnia 1775 rebelii, uchwalając 6 lipca 1775 Deklarację przyczyn i konieczności chwycenia za broń[4]. Powołał Armię Kontynentalną i rozpoczął emisję dolara kontynentalnego. 10 maja 1776 Kongres wezwał kolonie do utworzenia organów władzy państwowej.

4 lipca 1776 uchwalił Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych, zaś 15 listopada 1777 zainicjował ich pierwszą konstytucję „Artykuły Konfederacji”.

15 kwietnia 1783 zatwierdził amerykańsko-brytyjskie preliminaria pokojowe podpisane w Paryżu 30 listopada 1782, zaś 14 stycznia 1784 ratyfikował Pokój wersalski z 3 września 1783.

Daty i miejsca sesji edytuj

Sesje Kongresu Kontynentalnego odbywały się w następujących dniach i miejscach[5]:

  • 5 września 1774 – 26 października 1774 – Filadelfia
  • 10 maja 1775 – 12 grudnia 1776 – Filadelfia
  • 20 grudnia 1776 – 4 marca 1777 – Baltimore
  • 5 marca 1777 – 18 września 1777 – Filadelfia
  • 27 września 1777 (tylko jeden dzień) – Lancaster w Pensylwanii
  • 30 września 1777 – 27 czerwca 1778 – York w Pensylwanii
  • 2 lipca 1778 – 21 czerwca 1783 – Filadelfia
  • 30 czerwca 1783 – 4 listopada 1783 – Princeton w New Jersey
  • 26 listopada 1783 – 3 czerwca 1784 – Annapolis w Maryland
  • 1 listopada 1784 – 24 grudnia 1784 – Trenton w New Jersey
  • 11 stycznia 1785 – 4 listopada 1785 – Nowy Jork
  • 7 listopada 1785 – 3 listopada 1786 – Nowy Jork
  • 6 listopada 1786 – 30 października 1787 – Nowy Jork
  • 5 listopada 1787 – 21 października 1788 – Nowy Jork
  • 3 listopada 1788 – 2 marca 1789 – Nowy Jork.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Był to trzeci Kongres kolonii amerykańskich – po Kongresie w Albany w 1754 r. i w sprawie ustawy stemplowej z 1765 r. W pierwszym brało udział 7, a w drugim 9 kolonii; w obu zabrakło reprezentacji najstarszej kolonii – Wirginii. Jednak był to pierwszy Kongres o tak dużym zasięgu (brało udział 12 kolonii) i dlatego też nazwany został „Kontynentalnym” (Bartłomiej Nowak Stany Zjednoczone Ameryki doby Kongresu Kontynentalnego, s. 120).
  2. Tak zwane Artykuły Asocjacji z 20 października 1774 r. Akt ten zaczynał się od deklaracji lojalności, następnie wyliczał pretensje kolonistów i głosił, że po 1 grudnia kolonie nie będą importować z Wielkiej Brytanii i Irlandii żadnych towarów, w tym herbaty wschodnioindyjskiej, melasy, kawy, wina oraz niewolników, a ponadto od 1 marca 1775 r. będą używać jedynie herbat ziołowych produkowanych w koloniach. Nadzór nad tym miały prowadzić komitety obywatelskie, powoływane we wszystkich hrabstwach i miastach. (Tekst oryginalny: The Articles of Association). 4 marca 1861 Abraham Lincoln w przemówieniu z okazji objęcia urzędu prezydenta uznał te Artykuły za początek USA (First Inaugural Address of Abraham Lincoln).
  3. Deklaracja praw i krzywd z 14 października 1774 r. stanowiła w 10 punktach o prawach przysługujących mieszkańcom kolonii na mocy niezmiennych praw natury (zaliczano tutaj prawo do życia, wolności, własności; prawo do posiadania własnych ciał prawodawczych; do sądzenia przez własne sądy z udziałem przysięgłych), zasad ustroju brytyjskiego oraz nadanych koloniom Kart. Deklaracja uznała za bezprawne akty brytyjskiego rządu dotyczące zakazu zgromadzeń i prześladowania ich uczestników, utrzymywania w koloniach stałej armii w czasie pokoju bez zgody ciała przedstawicielskiego, a także sprawowania władzy w koloniach przez urzędników z nominacji królewskiej, a nie pochodzących z wyborów. Akt ten uznał również za niezgodne z prawem nakładanie przez Koronę podatków na prowincje bez ich zgody. Z drugiej strony uznana została prerogatywa królewska dotycząca weta króla w stosunku do ustaw uchwalanych przez ciała prawodawcze kolonii, a także zatwierdzono prawo Parlamentu do wydawania ustaw regulujących ich handel zagraniczny. (Declaration of Rights and Grievances).
  4. Declaration of the Causes and Necessity of Taking Up Arms (ang.)
  5. The Continental Congress – Place and Time of Meeting. gpoaccess.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-20)]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Edmund C. Burnet;The Continental Congress; 1941; 1975 reprint, Greenwood Publishing, ISBN 0-8371-8386-3.
  • H. James Henderson; Party Politics in the Continental Congress; 1974, McGraw-Hill, ISBN 0-07-028143-2; 2002 (paperback) reprint, Rowman & Littlefield, ISBN 0-8191-6525-5.
  • Lynn Montross; The Reluctant Rebels; the Story of the Continental Congress, 1774-1789; 1950, Harper; 1970 reprint, Barnes & Noble, ISBN 0-389-03973-X.

Linki zewnętrzne edytuj