Koń berberyjski

rasa koni

Koń berberyjski (berber) – stara rasa konia o niejasnym pochodzeniu występującego na terenach zachodniej i środkowej Afryki Północnej. Cechuje się wieloma podobieństwami do prymitywnego konia typu 3. Rasa ta jest wytrzymała i bardzo podobna do konia arabskiego, ale bez ich lekkiego chodu[1][2][3].

Koń berberyjski
Konie berberyjskie w Maroku
Konie berberyjskie w Maroku podczas pokazu w ramach festiwalu kulturalnego lub uroczystości weselnych

Historia edytuj

Rasa ta wywodzi się prawdopodobnie od koni numidyjskich występujących na terenie Numidii. Zostały udomowione przez Kartagińczyków. Konie berberyjskie zasłynęły jako protoplaści wielu innych ras. Gdy w 800 r. n.e. Maurowie sprowadzili je do Hiszpanii, zaczęto je krzyżować z miejscowymi końmi, czego wynikiem było powstanie rasy koni andaluzyjskich. Od VIII w. konie berberyjskie krzyżowano z końmi arabskimi, ale rasie udało się zachować swoje archaiczne cechy[4].

Przedstawicielem rasy berberyjskiej był ogier Godolphin Barb, który przyczynił się do powstania rasy pełnej krwi angielskiej.

Pochodzenie edytuj

Koń berberyjski pochodzi z Afryki północnej, a dokładniej z północno-zachodniego i środkowego wybrzeża Afryki. Występują także na Pustyni Namib i Saharze. Najczęściej spotykane są w Maroku, Algierii oraz w Tunezji. Obecnie hodowane są także m.in. w Polsce[2].

Wygląd edytuj

Konie berberyjskie w wyglądzie bardzo przypominają arabskie. Mają delikatną skórę i charakterystyczne uszy podobne do tych araba. Berber ma jednak mocno wyróżniające się cechy, takie jak: wypukły profil, dość wąską, zwężającą się ku końcowi głowę i ładne nozdrza. Jego oczy są pełne wyrazu i są one już w typie orientalnym. Szyja konia jest muskularna, łagodnie wygięta, od wyraźnie zaznaczonego kłębu do karku. Łopatki ma dosyć płaskie i stromo ustawione, co może wydawać się dziwne, zważywszy na łatwość ruchu i szybkość tych zwierząt. Klatka piersiowa czasem jest dość wąska. Ogólna sylwetka jest raczej smukła, ale z dobrą głębokością w popręgu i opadającym zadem oraz nisko osadzonym ogonem. Nogi zwykle są smukłe, ale niezwykle silne, ogromnie wytrzymałe. Podobnie kopyta, które choć bywają wąskie i strome, są jednak bardzo twarde i rzadko bywają przyczyna kulawizny. Wady pokrojowe w postaci krowiej postawy tylnych kończyn i zbieżnej przednich nigdy nie wpływały na ich zdrowotność. Berbery maja podobny do arabów wzrost - są nieduże, gdyż mierzą od 140 do 150 cm w kłębie. Głównie występują o umaszczeniu siwym, ale występują też konie tej rasy koloru gniady, skarogniade, czy maści kasztanowatej. Pierwsze i oryginalne przedstawiciele tej rasy prawdopodobnie mieli ciemne umaszczenie[2].

Charakter edytuj

Przedstawiciele tej rasy są niezwykle wytrzymałe i szybkie. Potrafią pokonać duże odległości w trudnych warunkach. Nie są wymagające pod względem paszy i warunków bytowych, są mądre, inteligentne, odważne i nie boją się podjąć ryzyka. Wspaniale wytrzymują skrajne temperatury. Mają jednak duży i trudny do opanowania temperament. Berber potrzebuje do jedzenia paszy, która może być nawet bardzo słabej jakości. Rasa ta potrafi sobie zwykle poradzić w każdych warunkach, a gdy usłyszy nawet najgłośniejszy hałas nie zwraca na niego uwagi. Są to idealne wierzchowce np. na wycieczkę w góry[2][3][4].

Użytkowość edytuj

Obecnie berbery wykorzystywane są jako wierzchowce, więc występują także w zawodach. Najczęściej są to konkursy w ujeżdżeniu lub rajdy długodystansowe oraz pokazy grup w strojach ludowych z historycznymi długimi strzelbami. Są też zwierzętami roboczymi, jucznymi lub paradnymi[2].

Dawniej berbery pełniły u Maurów rolę koni bojowych[3]. Możliwe jest także, że były wykorzystywane do wyścigów rydwanów.

Przypisy edytuj

  1. The Moroccan Barb horse honoured at the Alltech FEI World Equestrian Games™ 2014 in Normandy.. www.horsereporter.com. [dostęp 2023-12-08]. (ang.).
  2. a b c d e Породы: Берберийская (варварийская).. konovod.com. [dostęp 2023-12-08]. (ros.).
  3. a b c Susan McBane: Pferde der Welt. Könemann, 1997, s. 224, język niemiecki, ISBN 3-89508-527-8
  4. a b The Barb.. archive.aramcoworld.com. [dostęp 2023-12-08]. (ang.).