Krynicznik połyskujący

gatunek ramienic

Krynicznik połyskujący (Nitella translucens) – gatunek makroglona[1] z rodziny ramienicowych[2].

Krynicznik połyskujący
Ilustracja
Krynicznik połyskujący, Niemcy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Gromada

Charophyta

Klasa

Charophyceae

Rząd

ramienicowce (Charales)

Rodzina

Characeae

Rodzaj

Nitella

Gatunek

krynicznik połyskujący

Nazwa systematyczna
Nitella translucens
C. Agardh, 1824

Znany z pojedynczych stanowisk w Europie m.in. w Skandynawii, Niemczech i na Słowacji oraz z jeszcze rzadszych na innych kontynentach[1]. W wielu krajach klasyfikowany jako krytycznie zagrożony wyginięciem, natomiast w Polsce jako wymarły[3]. W Polsce po raz ostatni odnotowany w latach 60. XX wieku na dwóch stanowiskach[1]. W 2013 i 2018 roku odkryty ponownie w jeziorze Jeleń[3] w Bytowie[1] na podstawie badań morfologicznych i molekularnych[3] przez zespół z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu[4].

Gatunek słodkowodny[2], poszczególne okazy są długie, smukłe[5], zwykle dorastają do 40 cm wysokości[2] (długość największych znanych okazów dochodziła do 2 m), charakteryzujące się jasnozieloną barwą. Może być błędnie uznany za roślinę wyższą, gdyż wytwarza struktury podobne do liści i łodyg – grupy 6–8 ząbkowanych wypustek rosną okółkowo w regularnych odstępach na pseudołodydze. Rozmnaża się płciowo oraz wegetatywnie[5]. Gatunek wychwytuje nadmiar fosforu i azotu, transportując je do osadów na dnie[4].

Zasiedla dna jezior i sztucznych zbiorników wodnych, przytwierdzony do podłoża chwytnikami lub unoszący się nad dnem[5]. Przyjmuje się, że występuje w niewielkich[1], rzadkich kępach[4] na głębokości od 0,3[2] do 4 m i wymaga dużej ilości światła oraz miękkiej wody o niskiej zawartości soli mineralnych, jednak na stanowisku w jeziorze Jeleń gatunek bytował na głębokości 6 m i w dużym zagęszczeniu, wypierając inne gatunki[1], w efekcie czego zajął 80% dna jeziora[4]. Prawdopodobnie sprzyja mu proces eutrofizacji[3].

Stanowi miejsce bytowania niektórych ryb, jak również pożywienie części gatunków ryb. Kolonie krynicznika stabilizują również dno zbiorników wodnych[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Wymarła w Polsce od 60 lat roślina - ponownie się pojawiła. [w:] Nauka w Polsce [on-line]. PAP SA, 2019-09-08. [dostęp 2019-09-10]. (pol.).
  2. a b c d Nitella translucens (Persoon) C.Agardh. [w:] Algaebase [on-line]. M.D. Guiry.. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  3. a b c d The Reappearance of An Extremely Rare and Critically Endangered Nitella translucens (Charophyceae) in Poland1 | Request PDF [online], ResearchGate [dostęp 2019-09-10] (ang.).
  4. a b c d Mateusz Sowiński, Naukowcy odkryli roślinę, którą 60 lat temu uznano w Polsce za wymarłą [online], wyborcza.pl, 9 września 2019 [dostęp 2019-09-10].
  5. a b c d Translucent Stonewort [online], NCN atlas.