Kustrzebka czarnofioletowa

Kustrzebka czarnofioletowa (Peziza saniosa Schrad.) – gatunek grzybów z rodziny kustrzebkowatych (Pezizaceae)[1].

Kustrzebka czarnofioletowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

kustrzebkowate

Rodzaj

kustrzebka

Gatunek

kustrzebka czarnofioletowa

Nazwa systematyczna
Peziza saniosa Schrad.
J. Bot. (Schrader) 2(1): 64 (1799)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peziza, Pezizaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy:

  • Aleuria saniosa (Schrad.) Gillet 1879
  • Galactinia saniosa (Schrad.) Sacc. 1889
  • Plicaria saniosa (Schrad.) Rehm 1894[2].

Morfologia

edytuj
Askokarp

Apotecja o średnicy około 1–1,5, rzadko do 2 cm. Powierzchnia hymenialna gładka, od ciemnofioletowej do ciemnobrązowawej, u starych okazów prawie czarna, sterylna powierzchnia zewnętrzna ciemnobrązowa, ciemno szarobrązowa lub ciemnofioletowa. Po uszkodzeniu powierzchni hymenialnej pojawia się na niej niebieskawy sok[3].

Askospory wąsko elipsoidalne, lekko zwężone na biegunach, 15,5–16,2 × 7,5–8,2 μm, w worku jednorzędowe, szkliste, z dwoma dużymi gutulami, powierzchnia ornamentowana małymi brodawkami i wydłużonymi grzbietami. Parafizy proste, cylindryczne, proste, szersze przy wierzchołkach[3].

Gatunki podobne

Podobna jest Peziza badiofusca, ale można też pomylić z kustrzebką brunatną (Peziza badia) i kilkoma innymi gatunkami kustrzebek. Pewne oznaczenie gatunku wymaga obserwacji mikroskopowych, zwłaszcza ważne jest urzeźbienie zarodników po wybarwieniu błękitem metylenowym lub laktofenolem[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Notowany tylko w Europie i Nowej Zelandii[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[6].

Grzyb saprotroficzny. Rośnie zazwyczaj gromadnie w lasach iglastych i liściastych, wśród mchów, także na leśnych drogach[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2017-09-27] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-16] (ang.).
  3. a b Veronika V. Dzhagani, Yulia V. Shcherbakova, Anastasia I. Sniezhyk, A new record of the rare fungus Peziza saniosa (Pezizales, Ascomycota) in Ukraine, „Ukrainian Botanical Journal”, 77 (3), Mycological Records, 2020, s. 204–209, DOI10.15407/ukrbotj77.03.204.
  4. a b R.W.G. Dennis, British Ascomycetes, 1978.
  5. Discover Life Maps [online] [dostęp 2017-09-27].
  6. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 60, ISBN 83-89648-38-5.