Lóránd Utassy
Lóránd Utassy de Uljak (ur. 18 kwietnia 1897 w Budapeszcie, zm. 3 czerwca 1974 tamże)[1] – węgierski generał.
| |
 Vezérőrnagy
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1917–1946 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Ukończył Akademię Wojskową „Ludovica”[2]. Podczas I wojny światowej walczył w jednostkach artylerii. W latach 1921–1928 służył w węgierskim konsulacie w Monachium. Następnie pracował w Ministerstwie Obrony. Od 1937 do 1942 attaché wojskowy w Londynie, Waszyngtonie oraz Meksyku[1]. W 1942 awansowany na pułkownika. W październiku 1943 Utassy stanął na czele XXI Departamentu Jeńców Wojennych i Internowanych w Ministerstwie Honwedów. Zastąpił na tym stanowisku Zoltana Baló, który został zdymisjonowany w wyniku oskarżeń niemieckiej ambasady o udział w przerzutach polskich żołnierzy na Zachód. Mimo to także Utassy chronił cudzoziemskich żołnierzy zbiegłych na Węgry. Po rozpoczęciu w marcu 1944 okupacji Węgier przez III Rzeszę, Utassy odmówił Gestapo wydania internowanych polskich żołnierzy[3].
16 października 1944, po dojściu węgierskich faszystów do władzy, Utassy został aresztowany za prowadzenie w imieniu Miklósa Horthyego sekretnych negocjacji z marsz. Rodionem Malinowskim i osadzony w miejscowości Sopronkőhida, a następnie przetransportowany do Bawarii. Po zakończeniu wojny powrócił na Węgry. Został awansowany do stopnia generała, lecz już w 1946 przeszedł na emeryturę. W 1951 komuniści określili go jako wroga klasowego i zdegradowali, konfiskując część majątku[3]. Wraz z rodziną został na dwa lata zesłany do obozu pracy w Hortobágy[2]. Zmarł w Budapeszcie w 1974, gdzie pochowano go na cmentarzu Farkasréti. Zrehabilitowany w 1990, przywrócono mu stopień generalski[3].
Za pomoc polskim żołnierzom 19 czerwca 2019 został pośmiertnie uhonorowany Medalem Virtus et Fraternitas[4]. Odznaczenie z rąk prezydenta RP Andrzeja Dudy odebrał jego wnuk[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Nemzeti Örökség Intézete - Utassy Loránd, újlaki [online], Nemzeti Örökség Intézete - Utassy Loránd, újlaki [dostęp 2019-10-30] (węg.).
- ↑ a b Grzegorz Łubczyk, W rocznicę wybuchu wojny. Pamięć o Antallu, Baló i… Utassym, Bożena Bogdańska-Szadai (red.), „Głos Polonii”, 114, Budapeszt: Urząd Ogólnokrajowy Samorządu Polskiego na Węgrzech, 15 września 2013, s. 6, ISSN 1219-7998 [dostęp 2019-10-30].
- ↑ a b c Poznaj odznaczonych medalem Virtus et Fraternitas! - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2019-10-30] (pol.).
- ↑ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Aktualności / Ordery i odznaczenia / Prezydent wręczył Medale Virtus et Fraternitas [online], www.prezydent.pl, 19 czerwca 2019 [dostęp 2019-10-30].
- ↑ Witold Mrozek, Pierwsi nagrodzeni przez polskie "Yad Vashem" [online], wyborcza.pl, 19 czerwca 2019 [dostęp 2019-10-30].