Lama (religioznawstwo)
Lama (tybetański བླ་མ་; Wylie bla-ma) – duchowny nauczyciel w buddyzmie tybetańskim[1] i w starszej religii tybetańskiej bön. Odpowiednik indyjskiego określenia guru.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Lama_in_the_Gandan_Monastery_in_Ulan_Bator%2C_Mongolia%2C_1981.jpg/220px-Lama_in_the_Gandan_Monastery_in_Ulan_Bator%2C_Mongolia%2C_1981.jpg)
Dosłowne znaczenie tybetańskiego słowa lama to „najwyższa matka”, czyli istota mająca tyle miłości do wszystkich istot, co matka do swego jedynego dziecka. Według innego tłumaczenia lama oznacza „najwyższą zasadę”.
W buddyzmie tybetańskim istnieje sukcesja duchowych nauczycieli trwająca od historycznego Buddy aż do czasów obecnych zwana liniami duchowego przekazu. Nauczycielem zostawał ten, kto od swojego nauczyciela otrzymał przekaz buddyjskich nauk i praktyk oraz je urzeczywistnił. Osiągnąwszy wysoki poziom rozwoju, na prośbę swojego mistrza sam stawał się lamą – mógł prowadzić innych do oświecenia.
W XIX wieku wielcy tybetańscy mistrzowie ruchu Rime – Dziamjang Czientse Łangpo i Jamgon Kongtrul Lodrö Thaye – rozwinęli intensywną metodę praktyki zwaną „trzyletnim odosobnieniem”. Była to skondensowana praktyka buddyjska trwająca trzy lata, trzy miesiące i trzy dni, dzięki której uczeń w tradycyjny sposób przyswajał główne nauki i praktyki linii przekazu[2]. Najczęściej nauczycielami zostawali mnisi, którzy ukończyli tę praktykę (lub jej jednoroczną skróconą wersję) i osiągnęli dzięki temu odpowiedni poziom rozwoju. W innych przypadkach lamą zostawali ludzie świeccy i jogini, którzy podążali za wskazówkami swoich duchowych mistrzów niezależnie od klasztornych systemów, a także rozpoznani reinkarnowani tulku. Pozostali mnisi, zarówno ci przebywający w świątyniach, jak i ci przebywający poza jej murami, nazywani są trapami, czyli uczniami. Znani są także lamowie zwani doubtubi odpowiedzialnych za ceremonie pogrzebowe i bezpieczne prowadzenie duszy podczas jej wędrówki w zaświatach[3].
Lama jest szczególnie ważny w buddyzmie Wadżrajany – bez niego nie można uzyskać dostępu do najgłębszych nauk i praktyk.
Lama należy do tzw. trzech korzeni buddyzmu tybetańskiego (dwa pozostałe to jidam i strażnicy).
W literaturze popularnej lamą nazywano zazwyczaj wszystkich mnichów lamaistycznych (np. Kojło, 1983).
Przypisy
edytuj- ↑ lama, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-09-09] .
- ↑ Three-Year Retreat.
- ↑ Alexandra David-Néel , Mistycy i cudotwórcy Tybetu, 1991 .
Bibliografia
edytuj- S. Kojło, Suche Bator, Książka i Wiedza, 1983