Katipo
Katipo (Latrodectus katipo) – pająk z rodziny omatnikowatych (Theridiidae). Jest jednym z wielu gatunków w rodzaju Latrodectus, takich jak australijski Latrodectus hasselti, czy północnoamerykańska czarna wdowa.
| Latrodectus katipo | |
| Powell, 1871 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Latrodectus katipo |
Długość jego ciała wynosi ok. 8 mm[1], ma kulisty czarny odwłok z czerwonym lub pomarańczowym wzorem[2]. Katipo jest zagrożonym gatunkiem[3]. Jest to gatunek endemiczny, występuje wyłącznie na terenie Nowej Zelandii[1].
Jego jad może być śmiertelny dla człowieka. Wydaje się, że ostatnie śmiertelne zdarzenie miało miejsce w 1901 roku, o czym informuje Evening Post z 25 września tego roku: "AUCKLAND, This Day. Pan George Twidle, w wieku 47 lat, syn pana George Twidle z Pukekohe, został ukąszony przez pająka katipo 16 września. Jego ramię spuchło, a on cierpiał wielki ból do ostatniej soboty, kiedy to zmarł. Pozostawia wdowę i kilkoro dzieci"[4]. Na jad tego pająka jest dostępna antytoksyna[5].
Spadek populacji edytuj
Katipō jest gatunkiem zagrożonym i od niedawna jest zagrożony wyginięciem[3]. Szacuje się, że pozostało zaledwie kilka tysięcy katipō na około 50 obszarach na Wyspie Północnej i ośmiu obszarach na Wyspie Południowej, co czyni go rzadszym niż niektóre gatunki kiwi[6][7]. Do jego spadku przyczyniło się wiele czynników; głównymi wydają się być utrata siedlisk i pogarszająca się jakość pozostałych[8]. Ingerencja człowieka w ich naturalne habitaty ma miejsce od ponad wieku po osiedleniu się Europejczyków. Modyfikacja wydm nadbrzeżnych wynikająca z rolnictwa, leśnictwa lub rozwoju miast, wraz z działalnością rekreacyjną, taką jak korzystanie z wózków plażowych, pojazdów terenowych, jazda konna po plaży i zbieranie dryfującego drewna, zniszczyły lub zmieniły obszary, na których żyje katipō[8][9][10]. Wprowadzenie wielu inwazyjnych roślin egzotycznych również przyczyniło się do spadku odpowiedniej jakości siedlisk[9].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Katipo spider [online], Manaaki Whenua [dostęp 2023-03-06] (ang.).
- ↑ Forster, Ray; Forster, Lyn (1973). New Zealand Spiders: An Introduction. Auckland: Collins Brothers & Co Ltd. ss. 225–35.
- ↑ a b CanterburyNature: Species [online], web.archive.org, 28 marca 2009 [dostęp 2023-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2009-03-28].
- ↑ Evening Post [online], paperspast.natlib.govt.nz [dostęp 2023-03-06].
- ↑ [https://web.archive.org/web/20110417090807/http://www.nzma.org.nz/journal/122-1290/3494/ New Zealand�s venomous creatures] [online], web.archive.org, 17 kwietnia 2011 [dostęp 2023-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2011-04-17].
- ↑ Simon Collins: Katipo now rarer than the kiwi. 2005-01-14. [dostęp 2008-05-27]. (ang.).
- ↑ Simon Collins: It's poisonous, but it's ours - DoC seeks aid for spider. 2005-01-14. [dostęp 2008-06-08]. (ang.).
- ↑ a b https://www.doc.govt.nz/globalassets/documents/science-and-technical/sfc194.pdf
- ↑ a b Welcome to Forest and Bird [online], web.archive.org, 11 października 2007 [dostęp 2023-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-11].
- ↑ Virgil Evetts: The Life Around Us: Enter amazing world of NZ's spiders. 2008-01-11. [dostęp 2008-06-08]. (ang.).