Lauriana – australijski jacht motorowo-żaglowy wodowany w 1938. W okresie II wojny światowej służył w Royal Australian Navy (RAN) jako patrolowiec, a w późniejszym okresie, będąc pod kontrolą Royal Australian Air Force (RAAF), służył jako łódź ratownicza dla zestrzelonych pilotów (air sea rescue).

Historia

edytuj

Luksusowy, oceaniczny kecz „Lauriana” został zbudowany na zamówienie Billa Arnotta, założyciela i właściciela firmy Arnott's Biscuits. Około 1933 Arnott zakupił okazyjnie drewno z którego po pięcioletnim okresie sezonowania został zbudowany jego jacht. Statek został zaprojektowany przez Archibalda Barbera i zbudowano go w sydneyskiej stoczni J. Hayes & Son. Kadłub jachtu zbudowany jest z eukaliptusa Corymbia maculata (znanego popularnie jako spotted gum), pokład i kabiny skonstruowane są z drewna tekowego. Jacht mierzy 66 stóp (20,11 m) długości i jak na swoje rozmiary jest bardzo ciężki w porównaniu ze współczesnymi konstrukcjami tego typu – waży ponad 60 ton, mniej, więcej dwa razy tyle co nowoczesny jacht 65-stopowy[1]. Jacht zarejestrowany był w Sydney (numer rejestracyjny 171246), jego pojemność rejestrowa netto wynosiła 54,06[2].

Dzielność morska jachtu określana jest jako znakomita. Przy dużym zanurzeniu wynoszącym 3 metry, ciężko obciążony jacht (10 ton balastu, 6,5 tonowy silnik) jest bardzo stateczny[1].

Po wybuchu II wojny światowej jacht został włączony do RAN-u jako nieuzbrojony patrolowiec pełniący służbę w Sydney Harbor. Jacht należał do ochotniczej organizacji Naval Auxiliary Patrol, a popularnie znanej jako „Hollywood Fleet”. Należały do niej cywilne jachty, często bardzo luksusowe ochotniczo oddane przez ich właścicieli w ręce RAN-u. W skład „hollywoodzkiej floty” wchodziły także takie jachty jak „Lolita” czy „Sea Mist”. Marynarze NAP-u, popularnie zwani nappies (dosłownie – „pieluszki”) byli ochotnikami, zazwyczaj zdyskwalifikowanymi z normalnej służby czynnej z powodu wieku lub chorób[3].

Okręt był obecny w Sydney w nocy 31 maja 1942 w czasie japońskiego ataku. Według oficjalnej historii RAN-u około godziny 22.52 z pokładu „Lauriany” dostrzeżono kiosk okrętu podwodnego. Ponieważ „Lauriana” była nieuzbrojona, japoński okręt został przez nią tylko oświetlony reflektorem, jednocześnie przekazano wiadomość o jego odkryciu aldisem do stacji sygnałowej i przebywającego w pobliżu patrolowca „Yandra” którzy obrzucił nieprzyjacielski okręt podwodny bombami głębinowymi[4][5]. Według nieoficjalnych wspomnień z tego dnia, do „Lauriany” przypłynął na łódce „dobrze wstawiony pachnący rumem wędkarz”[a] który narzekał, że peryskop okrętu podwodnego zerwał mu żyłkę. Wiadomość o okręcie podwodnym została przekazana dalej, a ze stacji sygnałowej w której raczej w nią nie uwierzono odebrano odpowiedź „powiedzie mu aby bardziej rozcieńczał rum”[b][6].

W późniejszym czasie okręt został uzbrojony w pojedyncze działko Oerlikon 20 mm i bomby głębinowe, w tym czasie służył na wodach Papui-Nowej Gwinei jako „Naval Auxiliary Patrol Boat 502”. W 1943 okręt przybywał w okolicach Zatoki Milne, w tym czasie ja jego pokładzie wielokrotnie gościł generał Douglas MacArthur[1]. W końcowym okresie wojny jacht znajdował się pod dowództwem RAAF-u (ale z załogą RAN-u) i pełnił funkcję łodzi ratowniczej dla zestrzelonych pilotów (air sea rescue)[1][7].

Po wojnie jacht został zwrócony właścicielowi po wcześniejszym remoncie który kosztował 12 tysięcy funtów. W późniejszym czasie jacht kilkakrotnie zmieniał właściciela, w 1963 został zmodernizowany za cenę 200 tysięcy funtów. W czasie remontu zmieniono silnik stanowiący napęd jachtu, zainstalowano wówczas silnik wysokoprężny Gardner 6LS o mocy 175 KM[1].

W latach 1952-1964 „Lauriana” pełniła funkcję statku radiowego (radio relay ship) w organizowanym przez Cruising Yacht Club of Australia regat Sydney-Hobart[8].

W 1954 na pokładzie jachtu przybywała królowa Elżbieta II i książę Filip[1].

Obecnie (2012) jacht zarejestrowany jest w Port Adelaide (numer rejestracyjny 171241)[9].

  1. „Well primed rum smelling fisherman”.
  2. „Tell him to take more water with it”.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f A Salute To Original Design. [w:] Sydney Morning Herald [on-line]. cruiseryacht.com.au. [dostęp 2012-02-25]. (ang.).
  2. Commonwealth Naval Orders 1939. Royal Australian Navy. [dostęp 2012-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-21)]. (ang.).
  3. Steven Carruthers, Australia Under Siege: Japanese Submarine Raiders, 1942, ss. 107-108
  4. G Hermon Gill, Royal Australian Navy, 1932–1945 (1st edition, 1968), s. 68
  5. Steven Carruthers, Australia Under Siege: Japanese Submarine Raiders, 1942, ss. 123
  6. Private Recollections of „That Night”. Office of Environment and Heritage, New South Wales. [dostęp 2012-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (ang.).
  7. G Hermon Gill, Royal Australian Navy, 1932–1945 (1st edition, 1968), s. 281
  8. From Ratbags to Respectability: A History of the Cruising Yacht Club of Australia. Cruising Yacht Club of Australia. [dostęp 2012-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-17)]. (ang.).
  9. List of Registered Ships. Australian Maritime Safety Authority, 2012-02-21. [dostęp 2012-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-05)]. (ang.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj