Leonidas Janowicz[a]sędzia, c. k. radca wyższego sądu krajowego.

Leonidas Janowicz
Zawód, zajęcie

sędzia

Pracodawca

C. K. Wyższy Sąd Krajowy we Lwowie

Życiorys edytuj

Był pochodzenia rumuńskiego[1][2]. Wstąpił do służby sądowniczej Cesarstwa Austrii nie dysponując ukończeniem studiów prawniczych[1][3]. Od około 1829 był akcesistą w C. K. Bukowińskim Sądzie Kryminalnym w Czerniowcach[4][5][6]. Od około 1832 pracował w C. K. Sądzie Kryminalnym we Lwowie, początkowo jako auskultant[7], a od około 1835 do około 1841 jako aktuariusz[8]. Według późniejszych ustaleń Józefa Białyni Chołodeckiego Leonidas Janowicz uczestniczył we Lwowie w procesach polskich działaczy niepodległościowych w trakcie austriackich represji wobec organizowanej partyzantki płk. Józefa Zaliwskiego w 1833[9]. Ponadto podczas procesów politycznych wymierzonych w Polaków w 1840 był „prawą ręką” naczelnika lwowskiego C. K. Sądu Kryminalnego, radcy krajowego Moriza (Maurycego) Wittmanna, który wcześniej miał go sprowadzić z Czerniowiec do Lwowa[10]. Według późniejszych publikacji Janowicz miał otrzymać awans na radcę za swoje zasługi oddane dla rządu w prowadzonych procesach politycznych[1][3]. Od około 1842 do około 1849 był radcą-protokolistą przy C. K. Wyższym Sądzie Apelacyjnym i Kryminalnym we Lwowie[11]. Pełniąc to stanowisko został skierowany ze Lwowa do Sanoka i prowadził śledztwo wobec zatrzymanych na podstawie przygotowanej przez cyrkuł sanocki listy uczestników konspiracji, podjętej celem wzniecenia walk w ramach powstania krakowskiego, zaplanowanych na ziemi sanockiej 21/22 lutego 1846[12]. W opracowaniu Stanisława Schnür-Pepłowskiego, dotyczącym wypadków z 1846 na ziemi sanockiej, radca Janowicz został określony jako „człowiek bez czci i wiary”[2]. Miał on znęcać się nad zatrzymanymi więźniami, podsłuchiwać ich i na wszelkie sposoby im dokuczać oraz znieważać ich żony i rodziny[2]. Po przybyciu do Sanoka pułkownika Leopolda Kolowrath-Krakowsky’ego (ówczesny komendant 3 pułku huzarów z Sáros-Patak[13]), mianowanego komendantem miasta, Janowicz został odwołany przez tegoż na prośby kobiet związanych z represjonowanymi[2]. Podczas pierwszego spotkania obu w sanockim więzieniu, gdy Janowicz wskazywał Kollowrath-Krakowsky’emu wyróżniających się spiskowców, pułkownik miał odpowiedzieć: „Każdy ma swój punkt widzenia”[2]. W książce Bronisława Łozińskiego radca Janowicz został zaliczony do grona sędziów będących filarami tradycji prowadzenia represyjnych procesów politycznych w Galicji[14]. O działalności Janowicza jako sędziego śledczego pod koniec lat 40. wspominał także Aleksander Morgenbesser, który określił radcę mianem „posiepaka”[15].

W grudniu 1849 Leonidas Janowicz został mianowany radcą C. K. Bukowińskiego Sądu Karnego w Czerniowcach[16][b]. Przydzielony stamtąd od około 1850 do około 1852 był sprawującym prezydium przy prowizorycznym C. K. Sądzie Karnym w Maros-Vásárhely[17][18], a około 1852/1853 był skierowany do C. K. Wyższego Sądu Krajowego w Siebenbürgen[19]. Jako bukowiński radca kryminalny w połowie 1853 został mianowany radcą przy C. K. Bukowińskim Sądzie Prawa Miejskiego i Krajowego w Czerniowcach (niem. Bukowinaer Stadt- und Landrecht in Czernowitz[c])[20], gdzie jednocześnie był dyrektorem kancelarii[21]. W połowie 1855 został mianowany radcą przy C. K. Sądzie Krajowym w Czerniowcach[22][d][23].

Postanowieniem cesarza z 29 stycznia 1857 został mianowany radcą C. K. Wyższego Sądu Krajowego we Lwowie[24][25]. Pracował na tym stanowisku tamże do około 1868 (tj. wkrótce po ustanowieniu Austro-Węgier i autonomii galicyjskiej)[26]. W latach około 1865-1867 był równolegle asesorem w C. K. Wyższym Sądzie Wyrokującym we Lwowie[27].

Uwagi edytuj

  1. W ewidencji urzędników Cesarstwa Austrii początkowo był określany w języku niemieckim jako „Leonidas Janowitz” (Szematyzmy z lat 1830-1832), potem jako „Leonidas Janowicz” (Szematyzmy od 1833).
  2. W Szematyzmie z 1850 nie figurował. Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1850. Lwów: 1850, s. Inhalt. Jak – Jar.
  3. Tu w języku polskim jako „sąd szlachecki i miejski”. Wywód o księgach publicznych. „Powszechne Prawo Prywatne Austryjackie”, s. 265, 1865. 
  4. W Szematyzmach z 1855 i 1856 nie figurował. Handbuch des Lemberger Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1855. Lwów: 1855, s. Inhalt. Jan – Jas.

Przypisy edytuj

  1. a b c Z przeszłości Galicyi ↓, s. 397.
  2. a b c d e Z tajnego archiwum ↓, s. 12.
  3. a b Morgenbesser ↓, s. 36.
  4. Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1830. Lwów: 1830, s. 159.
  5. Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1831. Lwów: 1831, s. 160.
  6. Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1832. Lwów: 1832, s. 157.
  7. Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1833. Lwów: 1833, s. 157.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1834. Lwów: 1834, s. 175.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1835. Lwów: 1835, s. 171.
  8. Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1836. Lwów: 1836, s. 176.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1837. Lwów: 1837, s. 177.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1838. Lwów: 1838, s. 176.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1839. Lwów: 1839, s. 194.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1840. Lwów: 1840, s. 196.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1841. Lwów: 1841, s. 198.
  9. Józef Białynia Chołodecki: Białynia-Chołodeccy. Uczestnicy spisków - więźniowie stanu - wychodźcy z ziemi ojczystej w świetle aktów procesów politycznych i dokumentów archiwum familijnego (1831-1863). Lwów: 1911, s. 14-15.
  10. Z przeszłości Galicyi ↓, s. 396-397.
  11. Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1842. Lwów: 1842, s. 178.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1843. Lwów: 1843, s. 189.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1844. Lwów: 1844, s. 185.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1845. Lwów: 1845, s. 200.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1846. Lwów: 1846, s. 199.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1847. Lwów: 1847, s. 206.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1848. Lwów: 1848, s. 247.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1849. Lwów: 1849, s. 204.
  12. Z tajnego archiwum ↓, s. 11-12.
  13. Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1847, s. 54, 328.
  14. Bronisław Łoziński: Szkice z historyi Galicyi w XIX wieku. Warszawa / Lwów: Gebethner i Wolff / Gubrynowicz i Syn, 1913, s. 424, 433.
  15. Morgenbesser ↓, s. 36-37.
  16. Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 310, s. 3683, 29 grudnia 1849. (niem.). 
  17. Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1851. Lwów: 1851, s. 285.
  18. Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1852. Lwów: 1852, s. 271.
  19. Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1853. Lwów: 1853, s. 277.
  20. Personalnachrichten. „Allgemeine Österreichische Gerichtszeitung”. Nr 80, s. 336, 5 lipca 1853. (niem.). 
  21. Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1854. Lwów: 1854, s. 270.
  22. Amtlicher Theil. „Kais. Königl. Schlesische Troppauer-Zeitung”. Nr 155, s. 1, 10 lipca 1855. (niem.). 
    Personalnachrichten. „Allgemeine Österreichische Gerichtszeitung”. Nr 83, s. 338, 12 lipca 1855. (niem.). 
    Oestreich und Deutschland. „Die Neue Zeit: Olmüzer politische Zeitung”. Nr 158, s. 2, 14 lipca 1855. (niem.). 
  23. Handbuch des Lemberger Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1856. Lwów: 1856, s. XIV.
  24. Amtlicher Theil der Wiener Zeitung. „Allgemeine Österreichische Gerichtszeitung”. Nr 37, s. 1, 7 lutego 1857. (niem.). 
  25. Personalnachrichten. „Allgemeine Österreichische Gerichtszeitung”. Nr 16, s. 68, 7 lutego 1857. (niem.). 
  26. Handbuch des Lemberger Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1857. Lwów: 1857, s. 113.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lwów: 1858, s. 73.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1859. Lwów: 1859, s. 82.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1860. Lwów: 1860, s. 80.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1861. Lwów: 1861, s. 112.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1862. Lwów: 1862, s. 125.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1863. Lwów: 1863, s. 126.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1864. Lwów: 1864, s. 129.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1865. Lwów: 1865, s. 129.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1866. Lwów: 1866, s. 128.
    Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 174.
  27. Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1866. Lwów: 1866, s. 154.

Bibliografia edytuj